نگرانی دبیر کل سازمان ملل متحد از تداوم نقض حقوق بشر در ایران

حقوق بشر در ایران – امروز پنجشنبه ۲۴ مهر ماه ۱۳۹۹، آنتونیوگوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی نسبت به تداوم نقض حقوق بشر در ایران به شدت ابراز نگرانی کرد. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، روز سه شنبه ۲۲ مهر ماه ۱۳۹۹، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد در گزارشی که به وضعیت اسفبار حقوق بشر در ایران در فاصله زمانی از تاریخ ۸ مهر ماه ۱۳۹۸ تا ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۹ را در بر می گیرد به مواردی از نقض فاحش حقوق بشر در ایران اشاره کرده است. این گزارش که بصورت بخش بندی توسط دبیر کل سازمان ملل متحد ارائه شد به تفصیل شرح وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران را تائید کرده است. 

این گزارش که به درخواست مجمع عمومی سازمان ملل متحد توسط آنتونیوگوترش منتشر شد به موارد گسترده ای از نقض حقوق بشر در ایران نظیر:  سرکوب خشن معترضان آبان ماه سال ۱۳۹۸، اعترافات اجباری، بازداشت گسترده شهروندان ۲ تابعیتی، صدور و اجرای احکام اعدام، شکنجه و اعمال فشارهای امنیتی و قضائی بر پیروان سایر ادیان و اقوام در ایران اشاره شده است.

از جمله دیگر موارد اشاره شده در این گزارش شامل: نقض آزادی بیان، اعمال فشارهای امنیتی و قضائی بر روزنامه نگاران و فعالان شاغل در شبکه های رسانه ای صوتی و تصویری فارسی زبان خارج از ایران، فشار و عدم اجازه مرخصی به زندانیان سیاسی در دوران بحران کووید ۱۹، تبعیض علیه زنان و دگرباشان جنسی، تبعیض در ورزش و برخی دیگر از موارد بوده است. 

اعتراضات آبان و دی ماه سال ۱۳۹۸

در این گزارش به خصوص به اعتراضات آبان ماه ۱۳۹۸ اشاره می کند: “به خصوص این وضعیت تحت تاثیر سرکوب خشونت بار و استفاده زائد و مرگبار از قوه قهریه توسط نیروهای امنیتی در واکنش به اعتراضات آبان ماه و دی ماه سال ۱۳۹۸ قرار دارد.”

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرد: “آمار کاربرد مجازات مرگ از جمله برای کودک مجرمان « افرادی که در سن زیر ۱۸ سالگی مرتکب جرم شده اند » همچنان “بالا” است و مقام ها همچنان علیه افرادی که دیدگاه های مخالف یا انتقادی دارند از جمله مدافعان و وکلای حقوق بشر و روزنامه نگاران، از اتهامات مرتبط با امنیت ملی و زندان های طولانی استفاده می کنند.”

کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل همچنین می گوید گزارش ها از “شکنجه و بازداشت های انبوه خودسرانه، تبعیض های مستمر علیه زنان، دختران و اقلیت ها” ادامه دارد.

دبیر کل سازمان ملل در این گزارش همچنین به رسانه های فارسی زبان خارجی اشاره می کند: “آزار قضایی کارمندان سازمان های خبری فارسی زبان در خارج، از جمله سرویس بی‌بی‌سی فارسی، و خانواده‌های آنها در جمهوری اسلامی ایران همچنان موضوع نگرانی است.”

در این گزارش با اشاره به نقض حقوق بشر و سرکوب معترضان آبان و دی‌ماه، استفاده از خشونت بیش از حد و مرگبار توسط نیروهای امنیتی حکومت مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

در گزارش سازمان ملل آمده است که این تظاهرات در اعتراض به وضعیت نا‌بسامان سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. در بخشی از گزارش آمده است که حکومت سر و ارگان‌های حیاتی معترضان را با گلوله جنگی مورد هدف قرار داده است.

دبیر کل سازمان ملل نسبت به “سرکوب خشن” اعتراضات آبان ماه ۱۳۹۸ در پی افزایش شبانه و شدید قیمت بنزین “عمیقا” ابراز نگرانی می کند.

این گزارش می گوید “به نظر می رسد ریشه این اعتراضات نارضایتی از نظام سیاسی و بحران اقتصادی باشد. دولت معترضان را ‘اوباشی جدا از مردم عادی’ که برای ‘دشمنان جمهوری اسلامی ایران کار می کنند’ توصیف کرد.”

دبیر کل سازمان ملل نسبت به گزارش هایی که می گوید مقام های ارشد حکومت ایران دستور استفاده از قوه مرگبار علیه معترضان را دادند ابراز نگرانی می کند: “گزارش هایی که در اختیار کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل گذاشته شده حاکی از به کار گیری قوه شدید قهریه توسط نیروهای امنیتی از جمله هدف گرفتن سر و ارگان های حیاتی معترضان و رهگذران با گلوله جنگی است.”

این گزارش همچنین می گوید: “حداقل ۳۰۴ نفر از جمله ۲۳ کودک که شامل ۲۲ پسر و ۱ دختر و دستکم ۱۰ زن در فاصله ۲۴ تا ۲۸ آبان ماه سال ۱۳۹۹ توسط نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی در ۳۷ شهر ایران کشته شدند.”

این گزارش همچنین به اذعان لیلا واثقی، فرماندار شهرک قدس در غرب تهران که دستور شلیک به معترضان را داده بود اشاره می کند و همچنین اظهارات یک نماینده مجلس را نقل می کند که گفته بود حداقل ۷ هزار نفر در جریان آن اعتراضات بازداشت شدند.

بنابه گزارش ها، معترضان بازداشت شده از معالجات پزشکی محروم شده اند، در معرض شکنجه و بدرفتاری قرار گرفته اند و مجبور به اعترافات اجباری شده اند.

اعدام در ایران

در ادامه، دبیرکل سازمان ملل از تعداد بالای اعدام ها و بی اعتنایی حکومت ایران به توصیه های این نهاد، انتقاد می‌کند. در گزارش فوق با اشاره به عضویت ایران در معاهدات بین‌المللی حقوق کودک، صدور احکام اعدام و مرگ برای کودکان زیر ۱۸ سال، به شدت محکوم شده و این کار مغایر با تعهدات ایران بیان می‌شود. به گفته سازمان ملل دلیل آمار بالای اعدام‌ها، پرونده‌های مواد مخدر و روابط جنسی خارج از ازدواج اما با رضایت طرفین است. اعدام در ملا عام یکی دیگر از موارد مورد اشاره در بخش اعدام‌ها در گزارش اخیر است.

در گزارش ارائه شده توسط آنتونیوگرش دبیر کل سازمان ملل آمده است: “دبیر کل نگران است که قوانین ایران همچنان اعمال مجازات مرگ را برای طیفی از اقدامات، از جمله موارد مربوط به استفاده مشروع از حقوق بشر، مد نظر قرار می دهد و همچنین نگران موارد بالای اعدام است.”

در این گزارش تاکید شده که هنوز مجازات مرگ را برای روابط جنسی که با رضایت طرفین برقرار می شود و جرایم مواد مخدر و جرایم مبهمی مانند “افساد فی الارض” به کار می گیرد که “دست قضات را در اعمال این مجازات بسیار باز می گذارد.”

در این گزارش آمده: “دبیر کل سازمان ملل متاسف است که جمهوری اسلامی ایران فقط دو عدد از ۳۹ توصیه در مورد لغو مجازات اعدام یا محدود کردن آن به جدی ترین جرایم را، آن هم به طور نسبی، پذیرفت.”

براساس این گزارش در سال ۱۳۹۸ در مجموع ۲۸۰ نفر اعدام شدند که ۱۳ مورد آن در ملاء عام بود و از تاریخ ۱ آذر ماه ۱۳۹۸ تا تاریخ ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹، هم حداقل ۸۴ نفر اعدام شدند.

دبیرکل سازمان ملل همچنین از گزارش ها در مورد انکار حق متهمان در برخورداری از محاکمه ای عادلانه از جمله در مواردی که مجازات اعدام اعمال می شود ابراز نگرانی کرد.

بنابه این گزارش حداقل ۹۰ کودک – مجرم در تاریخ ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۹، منتظر اجرای حکم اعدام بودند. این درحالی است که به گفته سازمان ملل معاهده بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و معاهده حقوق کودک که جمهوری اسلامی ایران عضو آنهاست، بدون استثنا، اعمال مجازات اعدام برای ارتکاب جرم در زیر ۱۸ سالگی را ممنوع می کند.

در گزارش دبیر کل سازمان ملل آمده است: “هفت سال بعد از اتخاذ ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، معرفی آن اعمال مجازات مرگ برای کودک مجرمان را کاهش نداده و حکم اعدام حداقل ۳۳ کودک مجرم از زمان اعمال این قانون در سال ۲۰۱۳ میلادی اجرا شده است.”

در ماده ۹۱ از قانون مجازات اسلامی می گوید: “در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازاتهای پیشبینی شده در این فصل محکوم می شوند.”

با این حال سازمان ملل به گفته های دولت ایران اشاره می کند که می گوید طی سال های اخیر تخفیف مجازات ها و اعمال مجازات های جایگزین و استفاده از دیه “باعث نجات جان های بسیاری شده است.”

بازداشت شهروندان ۲ تابعیتی‌ و فعالان محیط ‌زیست

در بخش دیگری از گزارش با اشاره به دو تابعیتی های بازداشت شده در ایران از جمله احمدرضا جلالی، مسعود مصاحب، مراد طاهباز، کامران قادری، سیامک نمازی و همچنین زندانیان محیط زیست از جمله نیلوفر بیانی روند قضائی و دادرسی بر پرونده این افراد و محرومیت آنها از شفافیت قضائی به‌ عنوان نقض حقوق بشر یاد شده است.

در ادامه آمده است که نیلوفر بیانی، فعال محیط‌زیست به دلیل همکاری با سازمان ملل محکوم شده که این موضوع بسیار نگران ‌کننده است.

دبیرکل در این گزارش نسبت به ادامه تبعیض قانونی و عملی براساس جنسیت از جمله در مورد مسائل خانوادگی، آزادی حرکت، استخدام، فرهنگ و ورزش، و همچنین دسترسی به سازوکارهای سیاسی و قضایی ابراز نگرانی می کند.

ویروس کووید ۱۹ در زندانهای ایران

دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود اعلام می‌کند که شیوع کرونا شرایط را برای زندانیان خطرناک کرده است. عدم دسترسی زندانیان به خدمات پزشکی و بهداشتی و فشار به متهمان برای اعترافات اجباری، از دیگر موارد نقض حقوق بشر در ایران است.

واکنش دیرهنگام حکومت ایران به مسئله کرونا و انتشار آمارهای غیرواقعی و ناهماهنگ، از نظر سازمان ملل، دلیل اصلی شیوع گسترده کرونا در ایران و زندان‌ها است.

در پایان گزارش، مجدداً به حکومت ایران توصیه شده تا حکم اعدام را از قوانین خود حذف کند و ضمن احترام به حق آزادی بیان و تجمع و تأمین امنیت اعتراضات، کلیه بازداشت شده‌های اعتراضات سال گذشته را آزاد کند.

همچنین از جمهوری اسلامی ایران خواسته شده تا حقوق اولیه متهمان، وکلا، روزنامه نگاران، فعالان حقوق بشر، فعالان حوزه کارگری و … را رعایت کند و متهمانی که به دلیل عقیده متفاوت در زندان به سر می‌برند را فوراً آزاد کند.