مقایسه ماده۲۳اعلامیه جهانی حقوق بشر با قانون اساسی ایران و نحوه اجرائی آن

در آغاز باید آشنا بشویم با متن ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر که این ماده اشاره به این نکته دارد که : هر کس حق داردکه کارکند  کار خود را ازادانه انتخاب کند شرایط منصفانه و رضایت بخشی برای کار خود خواستار باشد و در مقابل بیکاری مورد حمایت قرار گیرد. همه حق دارند بدون هیج تبعیضی در مقابل کار مساوی اجرت مساوی دریافت کنند. هر کس که کار می کند به مزد منصفانه و رضایت بخشی ذیحق می شود که زندگی او و خانواده اش را موافق شئون انسانی تامین کند و انرا در صورت لزوم با هر نوع وسایل دیگر حمایت اجتماعی تکمیل نماید .

هر کس حق دارد برای دفاع از منافع خود و دیگران اتحادیه تشکیل دهد یا در اتحادیه ها شرکت نماید.) در این ماده از شغل حرف به میان امده است و حقوق که برای نسان مربوط به شغل است گفته شده است که انها را بررسی می کنیم. هر کس حق دارد که شغل داشته باشد .به این معنی که نمی توان کسی را از شغل محروم کردن از داشتن شغل محروم کرد نه از شغل معین .یعنی به طور کلی از داشتن یک کار نمی توان محروم کرد اما اگر دادگاهی فرد تاجری را به علت ورشکستگی از تجارت محروم کرد نمی تواند مصداق این ماده باشد محروم کردن فرد انسانی به طور کلی از شغل  منع  حقوق بشری دارد و حقوق ذاتی او را به خطر می اندارد .

هر کس حق دارد در شغل خود شرایط منصفانه و رضایت بخش داشته باشد که در دنیای سنت بسیار نادیده گرفته می شد و امروزه نیز در جوامع عقبافتاده زیر پا نهاده می شود .افراد در شغلهای خود شرایط بد و سختی دارند مخصوصا زنها و افراد مهاجر و پناهده .   در بسیاری از جوامع زنان شرایط سخت تری نسبت به مردان داررند و همینطور افرادی که مهاجرند.در جای خود بحث مفصل تری در این باب انجام خواهیم داد. هر کس حق دارد در شغل خود حقوق مساوی با دیگران داشته باشد  بسیاری از حقوقی که در کار وجود دارد برای بهتر کردن وضع کار و کارگر به وجود امده است که باید برای همگان مساوی باشد که باز هم برای جوامع کمتر توسعه یافته و زنان و مهاجران وضع تبعیض آمیزی دیده می شود.

نباید از انسان بهره کشی شود و شان انسانی رعایت نشود که در بسیاری از مناطق جهان موارد ناگواری دیده می شود که در زنان و مهاجران بیشتر دیده می شود  در کشورهای روبه توسعه و کمتر توسعه یافته به میزان بسیاری دیده می شود. یکی از موارد مهم که در این ماده وجود دراد این است که برای  کار خود بتوانید اتحادیه و سندیکا داشته باشید در کشورهای  توسعه یافته در تمامی شغلها اتحادیه  و  مجمع و سندیکا وجود دارد برای حفظ حقوق و بهتر کردن شرایط کار و همینطور دفاع از انان در مقابل حکومت و قدرتهای دیگر.اگر این قسمت از ماده در کشوری قوی باشد می توان  امید داشت که  وضعیت کار بهتر شود زیرا از تمام موارد بالا می توان با وجود سندیکا و اتحادیه دفاع کرد. در زمینه کار قوانین بسیاری تصویب شده است و همینطور سازمانهای زیادی نیز وجود دارد که به کمک  می ایند. می توان به مسائلی چون  بهبود وضع زنان و مردان به طور مساوی در کار اشاره کرد حقوق معلولان در شغل رعایت حداقل مزد ممنوعیت کودکان کار در ایران متاسفانه شرایط بازار کار در موقعیت اسفناکی قرار دارد فشارهای اقتصادی از یک سو و عدم توانایی حکومت جمهوری اسلامی در رفع و یا بهتر است بگوییم در پاسخگویی به نیازهای جامعه کار در ایران مسبب ایجاد بهران در کشور شده . آیا در ایران شهروندان در امنیت شغلی هستند ؟ خیر ، آیا زنان و مردان در جامعه ایران با دانستن این نکته که حکومت جمهوری اسلامی شهروندان را به صرف مسائل عقیدتی ارزیابی میکند آیا زنان و مردان به یک اندازه حقوق اجتمایی دارند ؟ خیر . حکومت جمهوری اسلامی با ارایه دادن آمارهای کذب همیشه خود را به حق در مقابل شهروندان نگاه میدارد .

در چند سال اخیر به دلیل عدم توانائی در تامین اجتماعی کارگران و کارمندان دولت در نتیجه اعتراضات صنفی و کارمندان دولت را در پی داشته است و با توجه به روحیه هجومی حکومت تعداد بسیاری از فعالین امور صنفی و کارگری مثل آقای اسماعیل عبدی اشاره کرد که وی از چند روز پیش اعتصاب غذای خود را آغاز کرده است . در تفسیر ماده ۲۳ از اعلامیه جهانی حقوق بشر میتوان دید در قسمتی اشاره به حقوق برابر شده این بدان معنی است که همه در برابر قانون برابر هستند ولی در ایران این برابری وجود ندارد و ما بارها و بارها دیده و شنیده ایم که فلان مدیر با شرایط نا مناسب تحصیلی و مهارتی حقوقی نجومی دریافت میکند و یا متوان در تفسیر ماده ۲۳ به این نکته که اگر فردی در ایران سابقه مناطق جنگی داشته باشد بدون در نظر گرفتن کیفیت کار وی همین فرد میتواند حقوق و سمت شغلی مناسبی دریافت کند حال در نظر بگیرید که اگر یک فرد با همین سطح سواد و تحصیلات در همان اداره که فرد اول کار میکند باشد نتیجه ای جز جهش حقوق و تغییر در دریافتی بین این دو نفر نیست و این یکی از بی عدالتیهای جامعه است که حکومت جمهوری اسلامی به آن دامن میزند . به طور کامل میتوان دیدی حکومت جمهوری اسلامی به قانون اساسی که از نظر بنده این مجموع قوانین هم در نوع خود دارای ایراداتی بسیار هست هم پایبند نیست چرا که در اصل ۲۰ قانون اساسی اشاره بر برخورداری ازحمایت یکسان قانونی تاکید شده ولی ما میبینیم که حکومت جمهوری اسلامی در بند ث قانون استخدام کشوری چگونه با مقالته کاری از زیر مسولیت تامین شغل برای شهروندان ایران با در نظر گرفتن مسائل عقیدتی افراد در میرود . چرا ؟ چون حکومت جمهوری اسلامی همان گونه که از اسمش هم پیداست یک حکومت دین سالار است که با قاطی کردن مسائل عقیدتی و شخصی افراد در مواردی که باید به عنوان تامین کننده شهروندان عمل کند ولی متاسفانه شانه خالی میکند و یا در اصل ۲۲ قانون اساسی اشاره بر مصونیت حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض  میکند ولی بارها و بارها دیده ایم یا در رسانه ها انتشار یافته محل کسب شهروندان بهائی در ایران پلمپ شده . یکی دیگر از مواردی که میتوان در عدم پذیرش حکومت جمهوری اسلامی در ایران برای مسولیت اشاره کرد که در ماده ۲۳ بر آن تاکید شده اشاره بر این نکته که هر کس که کار می کند به مزد منصفانه و رضایت بخشی ذیحق می شود که زندگی او و خانواده اش را موافق شئون انسانی تامین کند و انرا در صورت لزوم با هر نوع وسایل دیگر حمایت اجتماعی تکمیل نماید . در اصل ۳۱ قانون اساسی اشاره بر این نکته شده که حق داشتن مسکن متناسب بانیاز ، از آنجائی که انسان با هدف تامین نیازهای روزمره خود کار میکند تا بتواند امرار معاش کند بارها و بارها دیده ایم طبقه کارگر و یا حتی بازنشستگان در ایران به دلیل مکفی نبودن حقوق و یا درآمد مجبور به زندگی در بافتهای فرسوده و یا به دلیل نداشتن جا مجبور به زندگی در کنار خیابان شده اند . مهمترین اصل قانون اساسی اشاره مستقیم بر برخورداری از تامین اجتماعی  از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبتهای پزشکی به صورت بیمه و غیره دارد . ولی در عمل ما میبینیم شهروندان زیادی در ایران به دلیل عدم پشتیبانی بیمه ای و یاء به دلیل نداشتن پول مجبور و محکوم به مرگ در گوشه ای از ایران میشوند وقتی در ایران یک دکتر به دلیل نداشتن پول بخیه از صورت یک انسان باز میکند آیا متوان گفت در ایران حقوق کارگران و شهروندان تامین است ؟ جای سؤال این است که آیا در ایران حداقل حقوق چقدر است ماهی ۹۵۰ هزار یا اصلا یک میلیون ، میتوان با آرامش زندگی کرد ؟  هستند شهروندان بسیاری در ایران با توجه به فساد بزرگ و رانت خاری در کشور با ماهی یک میلیون تومان زندگی میکنند ، با در نظر گرفتن سیر سعودی نمودار تورم در ایران آیا شهروندانی که تعدادشان نزدیک به ۵۰ درصد آمار کشور هست چگونه باید زندگی خود را در ایران پیش برند . آیا در ایران نظام تامین اجتماعی کامل است ؟ خیر . چرا که وقتی یک دولت با اشراف کامل و ۱۰۰% بر این نکته که تورم در کشور بر حسب ثانیه است بی توجه از کنار این موارد عبور میکند و حقوق ۰۰۰/۹۵۰ تومان را برای کارگران در نظر میگیرد آیا میتوان به این حکومت و دولت اعتماد کرد ؟ خیر . چرا که ماهیت حکومت جمهوری اسلامی بر اصل آشوب و فرافکنی و سرکوب بنیان گذاری شده بر اصل کاستن از حق کارگر و پشتیبانی از گروه هایی در سوریه یمن و آشوب در لبنان و تحریک جهان و کشورهای دیگر . ای کاش آیت الله خامنه ای به جای پشتیبانی از بشار اسد به فکر نان شب کارگر و تامین اجتمایی شهروندان ایران بود

نگارش متن : فعال حقوق بشر ، حمیدرضا تقی پور دهقان تبریزی