گزارشی از وضعیت بازداشت شدگان مراسم خسرو علیکردی

حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۲۹آذر ماه ۱۴۰۴، بازداشت شدگان مراسم هفتم خسرو علیکردی از حقوق اولیه خود محروم هستند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، امروز شنبه ۲۹ آذر ماه ۱۴۰۴، ابوالفضل ابری، امیر خاوری، پوران ناظمی، حامد حسینی، حامد زارع، حیدر چاه‌چمندی، جواد جلالی، زهرا(رها) شریفی، سپیده قلیان، طیبه نظری، عالیه مطلب‌زاده، علی آدینه‌زاده، علی وثوقی‌نیا، محمدحسن صادقیان، محمدحسین برومند شریفی، محمدرضا بابایی، محمدرضا صالحی‌فر، محمود خانعلی، مهدی رسولخانی، «نام نامشخص» نام خانوادگی ـ مرادزاده، میلاد فتاح، نرگس محمدی، نورا حقی(وحیده حق‌پرست)، هستی امیری و یاسر دهستانی، از دستگیر شدگان مراسم خسرو علیکردی در شهر مشهد، علیرغم گذشت بیش از ۷ روز از تاریخ دستگیری از حقوق اولیه خود برای دسترسی به وکیل مورد نظرشان محروم هستند. 

براساس این گزارش، دست‌کم ۲۷ نفر از بازداشت‌شدگان همچنان در بازداشت به‌سر می‌برند. برای بیشتر این افراد قرار بازداشت موقت به مدت یک ماه صادر شده و تنها در موارد محدودی، قرار وثیقه تعیین شده است. اتهامات مطرح‌شده علیه اغلب بازداشت‌شدگان شامل «تبلیغ علیه نظام»، «اقدام علیه امنیت ملی» و «اجتماع و تبانی» عنوان می‌شود. همچنین طی روزهای گذشته، دست‌کم شش نفر از این افراد پس از تودیع وثیقه از بازداشت آزاد شده‌اند. 

همچنین، یک فرد مطلع در خصوص آخرین وضعیت حقوقی پرونده این افراد به گزارشگر حقوق بشر در ایران گفت:”بیش از ۲۰ نفر از بازداشت‌شدگان به اتاق شماره ۲ بند ۶/۱ زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل شده‌اند. طبق ماده ۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری، هر متهم حق دارد با خانواده و وکیل خود ملاقات داشته باشد و از وضعیت خود مطلع شود، اما افراد منتقل‌شده به این بند از امکان تماس تلفنی و ملاقات محروم شده‌اند. این محدودیت غیرقانونی باعث شده خانواده‌ها از حال بازداشت‌شدگان بی‌خبر بمانند و نگرانی آنان به شدت افزایش یابد.” 

تداوم بازداشت این افراد و منع دسترسی آنها به وکیل مورد نظر و حتی برخی هم منع دسترسی به خدمات درمانی با کیفیت در حالی است که خانواده نزگس محمدی، در تاریخ ۲۳ آذر ۱۴۰۴، اعلام کردند؛ پس از گذشت تقریبا سه روز از بی‌خبری، نرگس محمدی در تماس کوتاهی با خانواده، از وضعیت نامطلوب جسمی خود خبر داد. او اعلام کرده است که در جریان مراسم هفتم خسرو علیکردی در اطراف مشهد، در مقابل مسجد محل برگزاری، با ضربات شدید باتون به سر و گردن مواجه شده و سپس با خشونت بازداشت شده است. محمدی افزود که شدت این ضربات باعث شده دو بار به اورژانس منتقل شود. او بدون اطلاع از نهاد بازداشت‌کننده با اتهام «همکاری با دولت اسرائیل» مواجه و تهدید شده است. همسر او، تقی رحمانی، روز سه‌شنبه ضمن ابراز نگرانی اعلام کرد که نرگس محمدی در بازداشتگاه وزارت اطلاعات مشهد نگهداری می‌شود و خانواده و پزشکان مورد اعتماد او امکان ملاقات یا معاینه ندارند. 

غزل عبداللهی، دختر عالیه مطلب‌زاده، اعلام کرد که مادرش در ساعات پایانی ۲۳ آذر ماه ۱۴۰۴، با خانواده اش تماس گرفته و به گفته وی، این تماس تحت نظارت مأمور امنیتی و از طریق بلندگو انجام شد. خانم مطلب‌زاده در این تماس از ضرب‌وشتم در دوران بازداشت خبر داده و گفته است که بازپرس شعبه ۹۰۱ قرار بازداشت یک‌ماهه او را به اتهام «اجتماع و تبانی» صادر کرده است. دخترش افزود که مادرش ابتدا در بازداشتگاه اطلاعات سپاه و سپس در اداره اطلاعات مشهد بوده و با وجود ابتلا به سرطان سینه، تا زمان تماس از دریافت دارو و مراقبت‌های پزشکی محروم بوده است. 

علی وثوقی نیا، دانشجوی سابق دانشگاه تهران در رشته باستان شناسی، روز جمعه در مراسم هفتم خسرو علیکردی در خیابان ارشاد، توسط نیرو های امنیتی دستگیر شد. او بعد از انتقال به بازداشتگاه سروش و ضرب و شتم به بهانه درگیری با ماموران و ندادن رمز عبور تلفن همراهش، روز شنبه به زندان وکیل اباد منتقل شد. برای آزادی موقت علی وثوقی نیا هم وثیقه ای به ارزش ۵۰۰ میلیون تومان صادر شده است.

فاطمه رنجبر ـ همسر حامد رسولخانی هم انتشار متنی در صفحه شخصی خود اعلام کرده که برای همسرش وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی تعیین شده است. وی افزود که برای مهدی رسولخانی قرار بازداشت یک ماهه صادر شده است. هم اکنون حامد رسولخانی و مهدی رسولخانی از برقراری تماس تلفنی محروم هستند و در زندان وکیل آباد نگهداری می‌شود. 

همچنین، برای سپیده قلیان هم قرار بازداشت موقت صادر شده و این فعال مدنی از بابت اتهامات «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام» در حال سپری کردن دوران بازجویی های خود است و مهدی قلیان ـ برادر این فعال مدنی هم اعلام کرده خواهرش، چندی پیبش، تماس کوتاهی با خانواده داشته است، اما هنوز خبری از جزییات بازداشت و وضعیت او در دست نیست.

علی آدینه زاده هم علیرغم گذشت مدتی از دستگیری، با منع دسترسی به تماس با خانواده اش مواجه شده و مرضیه آدینه زاده ـ دختر وی هم ضمن ابراز نگرانی از این وضعیت اعلام کرد که اتهامات مطروحه علیه پدرش «تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی» عنوان شده است. 

لازم به ذکر است، جملگی این افراد، در تاریخ ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۴، در جریان برگزاری مراسم هفتم خسرو علیکردی، در مسجد غدیر مشهد، توسط نیروهای امنیتی در آن شهر، دستگیر شدند. 

محرومیت متهمان سیاسی از دسترسی به وکیل از لحظه دستگیری و در مراحل بازپرسی و تفهیم اتهام، یکی از مصادیق بارز نقض دادرسی عادلانه است. در بسیاری از پرونده‌ها، افراد بازداشت‌شده در ساعات و روزهای نخست بدون حضور وکیل مورد بازجویی قرار می‌گیرند و از حق مشاوره حقوقی مؤثر محروم می‌مانند؛ امری که زمینه اعمال فشار، اخذ اعترافات اجباری و نقض اصل برائت را فراهم می‌کند.

این رویه با اصول بنیادین حقوق کیفری و تعهدات بین‌المللی دولت‌ها، از جمله حق برخورداری فوری از وکیل، حق سکوت و حق آگاهی از اتهام، در تعارض آشکار قرار دارد. محرومیت از وکیل در مرحله بازپرسی و تفهیم اتهام، نه‌تنها امکان دفاع مؤثر را سلب می‌کند، بلکه سلامت و اعتبار کل فرآیند قضایی را نیز با تردید جدی مواجه می‌سازد.

Please follow and like us: