سه‌شنبه، 02 دی 1404 2:11 قبل از ظهر

گزارشی از دستگیری ۳ شهروند در کردستان

لینک کوتاه این مطلب:
https://wp.me/p6xuBy-RvC

حقوق بشر در ایران ـ امروز یکشنبه ۳ فروردین ماه ۱۴۰۴، ماموران امنیتی ـ انتظامی در توابع شهرستان سقز و شهرستان مریوان، دستکم ۳ تن از شهروندان را دستگیر کردند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از کردپا، روز جمعه ۱ فروردین ماه ۱۴۰۴، سیف الله خان غفاری، متولد: ۱۳۲۶، اهل روستای باشبلاغ و ساکن شهرستان سقز، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. بازداشت سیف‌الله خان غفاری، شهروند سالمند اهل سقز، به جرم خواندن یک شعر کُردی در مراسم نوروز، بار دیگر چهره واقعی سیاست‌های فرهنگی‌ستیز و ناقض حقوق بشر حاکمیت ایران را آشکار کرد.

به گفته یک فرد مطلع: بازداشت سیف الله خان غفاری، پس از حضور وی در جشن نوروزی که در روستای قلعه کهنه از توابع شهرستان سقز، برگزار شده بود صورت گرفته است.  

تا لحظه تنظیم این خبر، از مصادیق حقوقی اتهامات، روند قضایی پرونده و از وضعیت سیف الله خان غفاری، اطلاعی حاصل نشده است. 

در خبری دیگر به نقل از کردپا، روز شنبه ۲فروردین ١۴٠۴، چالاک پیروزی، ١٩ سالە، اهل روستای سردوش از توابع شهرستان مریوان، توسط نیروهای امنیتی، بازداشت شد. این اقدام نه‌تنها نقض آشکار آزادی‌های مدنی است، بلکه نمونه‌ای گویا از سیاست سرکوب فرهنگی و امنیتی در مناطق کُردنشین ایران است.

براساس این گزارش، از مکان نگهداری چالاک پیروزی، اطلاعی حاصل نشده است. 

تا لحظه انتشار این خبر، از روند قضایی پرونده، و نام نهاد دستگیر کننده چالاک پیروزی اطلاعی حاصل نشده است. 

در خبری دیگر به نقل از کردپا، روز یکشنبه ٣ فروردین ١۴٠۴، کیوان مینویی، مدرس زبان کُردی، اهل روستای نی از توابع شهرستان مریوان، توسط نیروهای امنیتی، بازداشت شد. این اقدام، نه‌تنها نقض آشکار حقوق بشر و آزادی‌های مدنی است، بلکه نشان‌دهنده رویکرد سیستماتیک حکومت ایران در سرکوب زبان‌ها و هویت‌های غیرفارس و اقلیت‌های قومی به‌ویژه در مناطق کُردنشین است.

براساس این گزارش، از مصادیق حقوقی اتهامات و مکان نگهداری کیوان مینویی اطلاعی حاصل نشده است.

همچنین، گوشی تلفن همراه کیوان مینویی هنگام بازداشت وی از سوی نیروهای امنیتی توقیف شده است. 

استان کردستان: جغرافیای نوروز، هدف امنیتی‌سازی

در طول سالیان گذشته، نوروز در کردستان ایران از یک جشن ملی به «تهدید امنیت ملی» در نگاه حاکمیت بدل شده است. مشارکت در جشن‌های نوروزی، پوشیدن لباس سنتی، اجرای موسیقی فولکلور، حمل مشعل یا خواندن شعر، همگی بهانه‌هایی برای بازداشت و سرکوب هستند.

بازداشت چهره‌ای همچون سیف‌الله خان غفاری – که نه فعال سیاسی است، نه تهدیدی امنیتی – آشکارا نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی نه با فرد، بلکه با فرهنگ و هویت کُردی در حال جنگ است.

نقض فاحش اصول قانون اساسی ایران

بازداشت این شهروندان، همانند صدها مورد مشابه دیگر، نقض آشکار اصول بنیادین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است:
• اصل ۳۲ قانون اساسی: “هیچ‌کس را نمی‌توان دستگیر کرد، مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می‌کند.”
• اصل ۳۶: “حکم به مجازات و اجرای آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد.”
• اصل ۲۳: “تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ‌کس را نمی‌توان به صرف داشتن عقیده‌ای مورد تعرض قرار داد.”

در این بازداشتها، نه حکمی صادر شده، نه دلیل رسمی‌ مطرح، و نه حتی خانواده و وکیل از محل نگهداری و اتهام فرد بازداشت‌شده مطلع‌اند. این روند، نه‌تنها خلاف قانون داخلی، بلکه نشانه‌ی یک نظام قضایی ناکارآمد، سیاسی‌شده و ابزار سرکوب‌گر است.

مستندات نقض حقوق بین‌المللی: نقض میثاق‌های جهانی حقوق بشر

ایران یکی از امضاکنندگان میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) است و بنابراین متعهد به رعایت اصول بنیادین آن. بازداشت خودسرانه سیف‌الله خان غفاری، نقض مستقیم چند ماده مهم از این میثاق است:
• ماده ۹: “هیچ‌کس نباید خودسرانه دستگیر یا بازداشت شود.”
• ماده ۱۹: “هر فردی حق آزادی بیان دارد؛ از جمله آزادی جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و ایده‌ها از هر نوع، بدون مداخله.”
• ماده ۲۷: “در کشورهایی که اقلیت‌های قومی، مذهبی یا زبانی وجود دارند، این اقلیت‌ها نباید از حق استفاده از فرهنگ خود، اظهار دین و اجرای مناسک مذهبی، یا استفاده از زبان خود محروم شوند.”

با توجه به این مواد، جمهوری اسلامی مسئول اعمال ناقض حقوق بشر مأموران خود است، حتی اگر ادعا کند اقدامات مزبور در راستای حفظ نظم عمومی بوده است.

سیستماتیک‌بودن سرکوب: الگویی برای «جنایت علیه بشریت»؟

وقتی بازداشت، سرکوب و آزار فرهنگی به‌صورت سازمان‌یافته و با نیت حذف یا محدودسازی یک گروه قومی انجام شود، می‌توان آن را در چهارچوب «جنایت علیه بشریت» تحلیل کرد.

بر اساس ماده ۷ اساسنامه رم (دادگاه کیفری بین‌المللی)، «آزار علیه هر گروه خاص بر مبنای سیاسی، نژادی، ملی، قومی، فرهنگی، مذهبی یا جنسیتی» که به‌صورت گسترده یا سیستماتیک انجام گیرد، می‌تواند مصداق «جنایت علیه بشریت» باشد.

رفتار نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی با مردم کُرد، به‌ویژه در ایامی چون نوروز، دارای الگوی مشخص، گسترده و مکرر از سرکوب فرهنگی است. از بازداشت هنرمندان و فعالان محیط‌زیست گرفته تا محدودسازی آموزش به زبان مادری و جرم‌انگاری موسیقی و پوشش سنتی، همگی در راستای مهندسی هویتی و فرهنگی هستند.

نهادهای بین‌المللی چه می‌توانند بکنند؟

در شرایطی که سیستم قضایی ایران مستقل نیست و دسترسی به عدالت داخلی عملاً ناممکن شده، قربانیان و خانواده‌های آنان می‌توانند با استناد به اسناد بین‌المللی به نهادهای زیر مراجعه کنند:

• کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد

• گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران

• گزارشگر ویژه حقوق اقلیت‌ها

• نهادهای بین‌المللی حقوق بشر مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر

ارائه گزارش مستند و حقوقی درباره‌ی مواردی چون پرونده سیف‌الله خان غفاری، نقش مهمی در ایجاد فشار سیاسی و بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی دارد.

فرهنگ را نمی‌توان بازداشت کرد؛ نوروز بازمی‌گردد

این شهروندان نه سلاح به‌دست داشتند، نه فردی را دعوت به خشونت کردند.

اما تاریخ ثابت کرده است:

هیچ حکومتی نتوانسته شعر را دفن کند. هیچ زندانی نتوانسته بهار را متوقف سازد.
و هیچ حکومت مستبدی نتوانسته اراده یک ملت را برای زنده‌نگه‌داشتن زبان، فرهنگ و امید خاموش کند.

لازم به اشاره است، کیوان مینویی، پیشتر هم در تاریخ ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۰، توسط نیروهای امنیتی، دستگیر و پس از طی مراحل بازجویی ها و تفهیم اتهام، در تاریخ ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۰، با تودیع قرار وثیقه از زندان مریوان آزاد شده بود. 

جمهوری اسلامی از نوروز می‌ترسد، چون نوروز نماد نو شدن، بیداری و زندگی‌ست. از دف می‌ترسد، از رقص، از شعر، از لباس‌های رنگارنگ.

اما تجربه تاریخی ملت‌ها نشان داده: هیچ حکومتی نتوانسته نوروز را از بین ببرد. هیچ قدرتی نتوانسته زبان مادری را خاموش کند. و هیچ زندانی نتوانسته هویت یک ملت را دفن کند.

برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه توسط دادگاهی بیطرف از جمله موارد تاکید  شده در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۴ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.  

عدم امکان دسترسی به وکیل برای متهم ناقض, ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶، است. 

Please follow and like us:

بیشتر از حقوق بشر در ایران کشف کنید

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

By حقوق بشر در ایران

سازمانی غیردولتی و غیرسیاسی که از تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ میلادی، مصادف با ۲۴ مرداد ماه ۱۳۹۴، کار خود را آغاز کرد. هدف این مجموعه تمرکز بر اسناد بین المللی حقوق بشر، از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق های بین المللی و سایر کنوانسیونهای مرتبط در راستای افشای نقض حقوق بشر در ایران است.

پاسخی بگذارید

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

بیشتر از حقوق بشر در ایران کشف کنید

برای ادامه خواندن و دسترسی به آرشیو کامل، اکنون مشترک شوید.

ادامه مطلب