دستگیری بیش از ۵۱ شهروند در تهران و سیستان و بلوچستان با اتهامات امنیتی

حقوق بشر در ایران ـ امروز چهارشنبه ۱۱ تیر ماه ۱۴۰۴، ماموران امنیتی ـ انتظامی در استانهای تهران و سیستان  بلوچستان، دستکم ۵۱ شهروند را با اتهامات «جاسوسی برای اسرائیل» دستگیر کردند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از بولتن نیوز، روز سه شنبه ۱۰ تیر ماه ۱۴۰۴، یک شهروند(هویت معلوم) ساکن استان تهران، به علت«عکسبرداری از اماکن حساس» به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل، توسط ماموران حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی، دستگیر شد. 

فرماندهی انتظامی استان تهران، با تائید این خبر مدعی شد:”فردی با هویت معلوم پس‌ از رصد های اطلاعاتی به اتهام «ارتباط با اسرائیل» دستگیر شد.” 

در ادامه این خبر اعلام شد:”در بررسی‌ها مشخص شده متهم موقعیت‌هایی از برخی اماکن حساس تهران و وضعیت بازار و کالاها را برای رژیم صهیونیستی ارسال کرده است.”

نیروی انتطامی در بخش پایانی بیانیه خود افزود:”او مرتبط با حساب‌های شبکه‌های معاند و حساب شبکه اجتماعیِ ایکس و شخص وابسته به اسرائیل بوده است. این متهم ضمن ارسال اطلاعات در پیامی درخواست هدف قراردادن مقامات و مراکز مهم را از سران اسرائیل داشته است.” 

در این گزارش و اطلاعیه صادره توسط فرماندهی انتظامی تهران، به هویت دقیق فرد بازداشت شده اشاره نشده و او با عنوان «هویت معلوم» یاد شده است. 

در خبری دیگر به نقل از روزنامه جام جام، طی روزهای اخیر، دستکم ۵۰ شهروند ساکن استان سیستان و بلوچستان، با اتهام «جاسوسی و ارتباط با اسرائیل» توسط نهادهای امنیتی و انتظامی آن استان، دستگیر شدند. 

براساس این گزارش، دستگیری جملگی افراد مذکور، توسط ماموران قرارگاه قدس سپاه پاسداران، ماموران اداره کل اطلاعات استان سیستان و بلوچستان و سازمان اطلاعات فراجا، صورت گرفته است. 

در تشریح این گزارش، ادعا شد:”بیش از ۵۰ نفر  از عناصر خودفروخته تروریستی در جنوب سیستان و بلوچستان دستگیر و ۲ فرد دیگر هم کشته شدند.”

همچنین، در بخش پایانی این گزارش عنوان شد:”مقادیر قابل توجهی سلاح‌ و مهمات جنگی، از این افراد کشف و ضبط شده و تلاش برای دستگیری سایر همدستان احتمالی داخلی‌، در سیستان و بلوچستان همچنان ادامه دارد.” 

در این گزارش، به هویت افراد دستگیر شده اشاره ای نشده است. 

لازم به ذکر است، اوایل تیر ماه ۱۴۰۴، خبرگزاری فارس، با انتشار گزارشی، از بازداشت دستکم ۷۰۰ تن از شهروندان ایران و چند فرد تبعه کشورهای اروپایی و افغانستان، با اتهامات امنیتی از قبیل «جاسوسی برای موساد» و یا «ارتباط با رسانه ای با اسرائیل» خبر داد و تاریخ دستگیری افراد مذکور را از ۲۳ خرداد ماه ۱۴۰۴ تا تاریخ ۳ تیر ماه ۱۴۰۴، تعداد ۷۰۰ نفر از شهروندان ایران و چند فرد تبعه کشورهای خارجی، با اتهامات امنیتی از قبیل جاسوسی برای موساد و یا ارتباط رسانه ای با اسرائیل، دستگیر شدند. 

مبانی حقوقی داخلی

بر اساس قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران:

ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات):
«هر کس به نفع دولت خارجی، اسرار یا اسناد یا تصمیمات را با هدف ضربه به امنیت کشور در اختیار آنان بگذارد، به جرم جاسوسی و مجازات حبس از یک تا ده سال محکوم می‌شود.»

با توجه به ساختار حقوقی ایران، بسیاری از اتهامات جاسوسی بدون شفافیت لازم، و در قالب پرونده‌های امنیتی در دادگاه‌های انقلاب بررسی می‌شوند.

ارزیابی فرآیندهای قضایی

بنا به گزارشات سازمانهای بین المللی مدافع حقوق بشر از قبیل سازمان عفو بین الملل و یا دیده بان حقوق بشر؛

عدم دسترسی به وکیل مستقل در مرحله بازجویی

بازداشت‌های موقت طولانی‌مدت بدون تفهیم اتهام رسمی

استفاده گسترده از اعترافات اجباری

برگزاری دادگاه‌های غیرعلنی و بدون شفافیت

همگی این موارد با اصول دادرسی عادلانه مغایرت دارند.

تحلیل کلی

سرکوب داخلی شدید: قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه پاسداران، نیروی انتطامی با پشتیبانی نیروی مقاومت بسیج، روند رسیدگی سریع به اتهامات جاسوسی را دنبال می‌کنند، که منبع نگرانی جدی نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر، در خصوص روند بازجویی، بازپرسی و محاکمه این قبیل از متهمان را دو چندان کرده است. 

اعدام‌های شتاب‌زده

مواردی مانند اجرای احکام قضایی«حبس های طولانی مدت و یا اعدام» بدون اطلاع قبلی به وکلای متهم و بدون حل‌و فصل نهایی در دیوان عالی نکته‌ای نگران‌کننده در راستای نقض حقوق دادرسی عادلانه‌ در محاکم قضایی جمهوری اسلامی در ایران، محسوب می‌شود .

محکومان دو تابعیتی: برای برخی از متهمان مثل احمدرضا جلالی، سیسیل کوهلر و ژاک پاریس، وضعیت حقوقی بسیار نامشخص و شکننده ای دارند. 

اجرای حکم‌های اعدام یا حبس‌های طولانی بدون تضمین حقوق قضایی، به ابزار فشار سیاسی به این قبیل از متهمان تبدیل شده‌اند .

جمع‌بندی

۱. اعدام‌ها: تاکنون چندین نفر – از جمله سه نفر در دو هفته اخیر – به جرم جاسوسی برای اسرائیل اعدام شده‌اند.

۲. احتمال اعدام قریب‌الوقوع: احمدرضا جلالی در خطر اجرا قرار دارد.

۳. بازداشت‌های گسترده: صدها نفر، از جمله شهروندان عادی و دو اسرائیلی، به جرم جاسوسی دستگیر شده‌اند.

۴. متهمان خارجی: سیسیل کوهلر و ژاک پاریس، زوج تبعه فرانسه همچنان در زندان‌ هستند و مشخص نیست این زوج زندانی امنیتی، پس از حمله موشکی به زندان اوین، در چه وضعیتی قرار دارند و در کجا نگهداری می شوند.

۵. وضعیت حقوق بشری: نگرانی وسیع نهادهای حقوق بشری در مورد نقض حقوق دادرسی و اجرای تعجیل‌آمیز احکام در این پرونده‌ها وجود دارد. 

اگرچه مبارزه با جاسوسی و نفوذ خارجی حق مشروع هر کشور است، اما برخوردهای امنیتی فراقانونی و مبهم به نام «مبارزه با جاسوسی»، بدون شفافیت حقوقی در فرآیند داردسی به این قبیل پرونده ها، نقض صریح مفاد حقوق بشر محسوب می‌شود.

جمهوری اسلامی ایران موظف است:

تحقیقات و دادرسی‌ها را با شفافیت و بر اساس موازین بین‌المللی انجام دهد.

از بازداشت‌های گسترده و پیشگیرانه پرهیز کند.

به متهمان امکان دفاع عادلانه و حق آنها را برای دسترسی به وکیل مورد تائید آن متهمان، به رسمیت بشناسد و اجازه دهد دادرسی به این پرونده های در محاکمی با حضور هیات منصفه و با نظارت سازمان ملل متحد، سازمان عفو بین الملل و سازمان دیده بان حقوق بشر، برگزار شود.

جنگ ایران و اسرائیل، از تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، آغاز شد، زمانی که اسرائیل مجموعه‌ای غافلگیرکننده از حملات را به تأسیسات کلیدی نظامی و هسته‌ای ایران انجام داد.

در ساعات اولیه جنگ، نیروهای اسرائیلی برخی از فرماندهان ارشد نظامی جمهوری اسلامی، چند تن از دانشمندان هسته‌ای و سیاستمداران ایران را ترور کردند و به سامانه‌های پدافند هوایی و برخی تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران آسیب رساندند یا آنها را تخریب کردند.

جمهوری اسلامی در پاسخ، موشک‌هایی را به سوی پایگاه‌های نظامی و شهرهای اسرائیل شلیک کرد و در نهابن این جنگ در تاریخ ۳ تیر ماه ۱۴۰۴، با میانجیگری آمریکا و قطر به آتش بس، ختم شد. 

قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام کرده«اگر فردی به اتهام همکاری با اسرائیل دستگیر شود طبق شرایطی جنگی محاکمه خواهد شد». 

Please follow and like us: