گزارش تحلیلی از دستگیری بهنام وزیری نیا، فعال فرهنگی در تهران

حقوق بشر در ایران ـ امروز چهارشنبه ۱۲شهریورماه ۱۴۰۴، ماموران امنیتی در تهران، یک فعال فرهنگی را دستگیر کردند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، روز جمعه ۳۰ خرداد ماه ۱۴۰۴، بهنام وزیری نیا، ساکن تهران، فعال فرهنگی و زبان قشقایی، توسطنیروهای امنیتی در منزل شخصی خود دستگیر شده است. سرکوب فعالان فرهنگی و قومی در ایران یکی از معضلات جدی حقوق بشری در دهه‌های اخیر به شمار می‌رود. حکومت جمهوری اسلامی در ایران، همواره نسبت به فعالیت‌های صنفی، فرهنگی و هویتی اقوام مختلف – از جمله شهروندان کرد، نرک، عرب‌، بلوچ‌ و ترکمن‌ های ایران، حساسیت نشان داده و بسیاری از فعالان این حوزه‌ها را با اتهاماتی نظیر «اقدام علیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام»، یا «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» بازداشت و محاکمه کرده است.

به نقل از یک فرد مطلع در گفتگو با گزارشگر حقوق بشر در ایران:”علیت دستگیری آقای وزیری نیا، فعالیتهای وی در خصوص سرکوب و ارعاب شهروندان قشقایی در ایران و محرومیت این شهروندان از دسترسی به حقوق اولیه شان بوده است و این فعال فرهنگی، تا پیش از دستگیری مطالب اعتراضی گسترده ای را در زمینه تک زبانی بودن نظام آموزشی ایران و در کلیت حمایت فرهنگی قشقایی منتشر کرده بود.” 

این فرد مطلع در خثوث چگونگی دستگیری بهنام وزیری نیا خاظرنشان کرد:”ماموران، در تاریخ ۳۰خرداد ماه، با یورش به منزل بهنام وزیری نیا، پس از تقتیش و توقیف برخی لوازم از قبیل گوشی تلفن همراه اش، این فعال فرهنگی را دستگیر کردند و از زمان دستگیری آقای وزیری نیا، چند مرحله تماسهای تلفنی کوتاه و چند ملاقات با خانواده خود داشته و عنوان کرده که توسط ماموران وزارت اطلاعات، دستگیر شده و برای بازجویی به بند ۲۰۹، منتقل و پس از طی مراحل بازجویی به شعبه بازپرسی دادسرای ناحیه ۳۳ تهران، منتقل و پس از تفهیم اتهام به زندان اوین منتقل شد.”

بهنام وزیری نیا، دانش آموخته مقطع مهندسی در رشته عمران و معماری است. 

فعالیت های بهنام وزیری نیا، بیشتر در حوزه حفظ هویت فرهنگی زبانی شهروندان قشقائی در ایران است. 

ابعاد سرکوب

بازداشت و زندان

فعالان فرهنگی به دلیل تلاش برای آموزش زبان مادری، برگزاری جشن‌های قومی یا انتشار مطالب در زمینه‌ی حقوق اقلیت‌ها بازداشت می‌شوند.

در بسیاری از موارد، این بازداشت‌ها بدون حکم قضایی و با نقض اصول دادرسی عادلانه صورت می‌گیرد.

محدودیت‌های فرهنگی و زبانی

قانون اساسی ایران آموزش زبان مادری را مجاز می‌داند، اما در عمل، تدریس رسمی زبان‌های محلی (کردی، ترکی، عربی، بلوچی و غیره) در مدارس محدود یا ممنوع است.

برگزاری آیین‌ها و جشن‌های فرهنگی اقوام نیز با محدودیت‌های امنیتی مواجه است.

پرونده ساری قضایی با اتهامات امنیتی

فعالان قومی به جای برخورد فرهنگی و مدنی، اغلب با اتهاماتی چون «تجزیه‌طلبی» یا «همکاری با گروه‌های مسلح» محاکمه می‌شوند.

همین امر سبب شده که فعالیت‌های مسالمت‌آمیز نیز با رویکرد امنیتی مواجه شود.

فشارهای اجتماعی و اقتصادی به فعالان این حوزه 

بسیاری از فعالان فرهنگی پس از آزادی از زندان با محرومیت از تحصیل، اخراج از کار، یا ممنوع‌الخروجی روبه‌رو می‌شوند.

خانواده‌های آنان نیز تحت فشار و تهدید قرار می‌گیرند.

پیامدها

تشدید شکاف‌های قومی و بی‌اعتمادی به حکومت

مهاجرت اجباری فعالان به خارج از کشور

محرومیت اقوام از مشارکت واقعی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و فرهنگی

نمونه‌ها

بازداشت فعالان ترک (آذربایجانی) در جریان برگزاری روز جهانی زبان مادری.

احکام سنگین علیه فعالان کرد در حوزه آموزش و انتشار کتاب.

سرکوب فعالان عرب اهوازی به اتهام «همکاری با دشمنان».

فشار بر فعالان فرهنگی ـ مدنی بلوچ به دلیل طرح مطالبات آموزشی، فرهنگی و مذهبی. 

Please follow and like us: