By حقوق بشر در ایران 
https://wp.me/p6xuBy-Ql5
حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۱۳بهمن ماه ۱۴۰۳، با توجه به افزایش برداشت از آبهای زیرزمینی، حداقل ۲۰۰ مدرسه اصفهان در معرض خطر فرونشست زمین قرار گرفته اند.
به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از ایسنا، مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان از خطر فرونشست زمین برای ۲۰۰ مدرسه در این استان خبر داده است. بر اساس اعلام سازمان زمینشناسی، نرخ فرونشست زمین در اصفهان، فلاورجان و برخوار بین ۴ تا ۱۸ سانتیمتر در سال است. این پدیده که عمدتاً ناشی از برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی است، میتواند پیامدهای خطرناکی برای دانشآموزان، معلمان و زیرساختهای آموزشی به همراه داشته باشد.
پدیده فرونشست زمین، که به دلیل کاهش سطح آبهای زیرزمینی و نشست تدریجی خاک رخ میدهد، در سالهای اخیر به یکی از معضلات اصلی استان اصفهان تبدیل شده است. طبق گزارشهای رسمی، این پدیده در مناطقی مانند اصفهان، فلاورجان و برخوار شدت بیشتری داشته و اکنون ۲۰۰ مدرسه را تحت تأثیر قرار داده است. این مسئله نهتنها تهدیدی جدی برای ایمنی دانشآموزان و معلمان محسوب میشود، بلکه خطر تخریب زیرساختهای آموزشی را نیز افزایش میدهد.
بر اساس اعلام سازمان زمینشناسی، میزان فرونشست زمین در استان اصفهان بین ۴ تا ۱۸ سانتیمتر در سال برآورد شده است. این رقم، یکی از بالاترین نرخهای فرونشست در ایران و حتی در جهان به شمار میرود. شدت این پدیده در برخی مناطق به حدی است که شکافهای عمیقی در سطح زمین ایجاد شده و سازههای ساختمانی را در معرض تخریب قرار داده است. مدارس نیز به دلیل قدمت ساخت و نبود مقاومسازی کافی، در برابر این پدیده آسیبپذیرتر هستند.
کارشناسان، عوامل متعددی را در تشدید فرونشست زمین در استان اصفهان مؤثر میدانند که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی: کاهش سطح آبهای زیرزمینی به دلیل مصرف بیش از حد در بخش کشاورزی و صنعتی، یکی از دلایل اصلی فرونشست زمین است.
۲. خشکسالیهای متوالی: کاهش بارندگی و کاهش آبهای سطحی باعث شده است که منابع آب زیرزمینی با سرعت بیشتری تخلیه شوند.
۳. عدم مدیریت صحیح منابع آبی: نبود برنامهریزی دقیق برای کنترل مصرف آب و جایگزینی منابع پایدار، بحران فرونشست را تشدید کرده است.
۴. ساختوسازهای غیراستاندارد: گسترش بیرویه شهرها بدون در نظر گرفتن وضعیت زمینشناسی، خطر آسیبپذیری سازهها را افزایش داده است.
فرونشست زمین در مناطق آموزشی میتواند پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. برخی از این پیامدها عبارتند از:
افزایش خطر ریزش ساختمانها: مدارس قدیمیتر که فاقد سیستم مقاومسازی هستند، در معرض تخریب تدریجی یا ناگهانی قرار دارند.
کاهش امنیت جانی دانشآموزان و معلمان: ترکهای عمیق در دیوارها و زمین، خطر سقوط سازه را افزایش میدهد.
اختلال در روند آموزش: در صورت تداوم بحران، برخی مدارس ممکن است تعطیل شوند و دانشآموزان ناچار به جابجایی شوند.
کاهش ارزش زیرساختهای آموزشی: با گسترش فرونشست، هزینههای نوسازی و تعمیر مدارس افزایش مییابد و بودجه آموزشی تحت فشار قرار میگیرد.
با توجه به وخامت اوضاع، اقدامات فوری برای جلوگیری از تشدید بحران ضروری است. برخی از راهکارهای پیشنهادی شامل موارد زیر است:
۱. مدیریت مصرف آب: کاهش برداشت از منابع زیرزمینی و توسعه روشهای نوین آبیاری میتواند نقش مهمی در کاهش فرونشست داشته باشد.
۲. مقاومسازی مدارس آسیبپذیر: شناسایی مدارس در معرض خطر و اجرای برنامههای مقاومسازی، میتواند از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری کند.
۳. استفاده از منابع آبی جایگزین: بهرهگیری از پساب تصفیهشده و آبهای سطحی بهعنوان منابع جایگزین، میتواند وابستگی به آبهای زیرزمینی را کاهش دهد.
۴. آگاهسازی عمومی: اطلاعرسانی به شهروندان، دانشآموزان و مسئولان مدارس درباره خطرات فرونشست و راههای کاهش اثرات آن، ضروری است.
فرونشست زمین در اصفهان، تهدیدی جدی برای زیرساختهای آموزشی و جان دانشآموزان محسوب میشود. با توجه به نرخ بالای فرونشست و گستردگی تأثیرات آن، مسئولان باید هرچه سریعتر برای مدیریت بحران و کاهش خطرات آن اقدام کنند. مدارس، بهعنوان مراکز اصلی آموزش و پرورش نسل آینده، نیازمند حفاظت و مقاومسازی جدی هستند. اگر اقدامات لازم بهموقع انجام نشود، نهتنها امنیت دانشآموزان به خطر خواهد افتاد، بلکه آینده آموزش در این استان نیز با چالشهای اساسی روبهرو خواهد شد.
با توجه به شرایط بحرانی فرونشست زمین در استان اصفهان، انتظار میرود که مسئولان محلی و ملی در سریعترین زمان ممکن برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر اقدام کنند. سازمان مدیریت بحران، وزارت آموزش و پرورش، و سازمان زمینشناسی کشور باید با همکاری یکدیگر برنامهای جامع برای کاهش تأثیرات این پدیده بر مدارس تدوین و اجرا کنند.
یکی از مهمترین اقداماتی که باید بهصورت فوری انجام شود، بررسی وضعیت سازهای مدارس در معرض خطر است. تشکیل کمیتهای متشکل از مهندسان زلزله، زمینشناسان، و کارشناسان مدیریت بحران برای ارزیابی وضعیت این ۲۰۰ مدرسه و اولویتبندی مقاومسازی آنها، میتواند گامی اساسی در کاهش خطرات احتمالی باشد.
علاوه بر این، اختصاص بودجه ویژه برای بازسازی و نوسازی مدارس فرسوده در مناطق پرخطر از سوی دولت و مجلس، میتواند سرعت اجرای این اقدامات را افزایش دهد. بدون تأمین مالی کافی، این بحران همچنان ادامه خواهد داشت و امنیت هزاران دانشآموز در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
بحران فرونشست زمین تنها یک مسئله دولتی نیست، بلکه مشارکت جامعه محلی نیز میتواند در کنترل و کاهش اثرات آن مؤثر باشد. مردم، بهویژه والدین دانشآموزان، میتوانند با مطالبهگری از نهادهای ذیربط، روند رسیدگی به این بحران را تسریع کنند. ایجاد کمپینهای آگاهیبخشی در سطح استان و اطلاعرسانی درباره خطرات فرونشست، میتواند فشار افکار عمومی را برای اقدام سریعتر مسئولان افزایش دهد.
همچنین، همکاری دانشگاهها و مراکز علمی برای ارائه راهکارهای فنی و علمی در زمینه کاهش اثرات فرونشست، میتواند نقش مهمی در حل این بحران داشته باشد. پژوهشهای علمی در زمینه بهبود روشهای مقاومسازی ساختمانها و توسعه فناوریهای نوین در مدیریت منابع آب، میتواند در بلندمدت به کاهش نرخ فرونشست کمک کند.
اگر اقدامات فوری و مؤثری برای مقابله با فرونشست زمین در اصفهان انجام نشود، این بحران میتواند در سالهای آینده پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. گسترش فرونشست به مناطق دیگر، تخریب مدارس و مراکز آموزشی، مهاجرت اجباری جمعیت، و کاهش کیفیت زندگی در استان، از جمله پیامدهای محتمل این معضل خواهد بود.
بنابراین، نیاز است که فرونشست زمین بهعنوان یک بحران ملی شناخته شود و دولت با اختصاص بودجه کافی و اجرای سیاستهای مدیریت منابع آب، راهحلی پایدار برای این مسئله پیدا کند. بیتوجهی به این بحران، نهتنها زیرساختهای استان اصفهان، بلکه آینده تحصیلی و امنیت هزاران دانشآموز را به خطر خواهد انداخت.
فرونشست زمین در اصفهان و تهدید ۲۰۰ مدرسه، یک هشدار جدی برای مسئولان و جامعه است. این بحران نشاندهنده ضعف مدیریت منابع آبی و نبود برنامهریزی مناسب برای حفظ زیرساختهای شهری است. برای جلوگیری از پیامدهای جبرانناپذیر، لازم است که دولت، نهادهای اجرایی، و جامعه محلی با همکاری یکدیگر، اقدامات فوری برای مدیریت و کاهش این بحران انجام دهند.
سرنوشت مدارس در معرض خطر، به تصمیماتی بستگی دارد که امروز گرفته میشود. هر روز تعلل، میتواند به یک فاجعه منجر شود. اکنون زمان آن است که مسئولان با رویکردی علمی و عملی، برای نجات مدارس و دانشآموزان اقدام کنند تا از تبدیل این بحران به یک فاجعه ملی جلوگیری شود.
در این شرایط، ضروری است که سیاستگذاران و مسئولان شهری به مسئله فرونشست زمین توجه بیشتری نشان دهند و با اتخاذ تدابیر اصولیتر و مبتنی بر تحلیلهای دقیق علمی، به حل این بحران زیستمحیطی پرداخته و از تخریب بیشتر زیرساختها و آسیب به زندگی شهری جلوگیری کنند.
فرونشست زمین ـ اصطلاحی عمومی است که اشاره به حرکت عمودی و رو به سمت پایین سطح زمین دارد و میتواند توسط فرایندهای طبیعی، فعالیتهای انسانی یا هردوی آنها رخ دهد. وجه تمایز فرونشست زمین با حرکتهای تودهای در این است که در فرونشست زمین حرکت افقی کمی یا هیچ حرکت افقی در سطح زمین رخ نمیدهد.
در حالی گسترش فرونشست در ایران از سوی مسئولان مربوطه پر اهمیت جلوه داده نشده که پیشتر هم در تاریخ روز ۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، محمد جوانبخت، معاون وزیر نیرو در امور آب با بیان اینکه حدود ۳۵۹ دشت کشور دچار فرونشست است، هشدار شد:”۲۸درصد چاههای کشاورزی معادل ۱۱۷هزار حلقه چاه در دشتهای با نرخ فرونشست بیش از ۱۰ سانتیمتر حفر شده است.”
همچنین، در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، علی جاویدانه، رئیس سازمان نقشه برداری کشور، ضمن هشدار نسبت به گسترش پدیده فرونشست زمین در شهرهای ایران، از حرکت فرونشستهای به سمت تاسیسات زیرساختی و مناطق شهری سخن گفت.
در هدف پانزدهم از سند ۲۰۳۰ یونسکو که پس از تصویب در سال ۲۰۱۶ برای اجرای مفاد و اهداف در اختیار کشورها قرار گرفت بر حق افراد در برخورداری از محیط زیست و همچنین حفاظت از منابع طبیعی تاکید شده است اما در ایران اجرای اهداف این سند در پی مخالفت آیت الله خامنه ای با آن بطور کامل از دستور کار دولت و مجلس خارج شد و مسیولان حکومتی در ایران، مفاد سند ۲۰۳۰ یونسکو را «ترویج سبک زندگی غربی» می دانند.
Subscribe to get the latest posts sent to your email.