سه‌شنبه، 02 دی 1404 10:06 قبل از ظهر

گزارشی از موارد نقض محیط زیست در ایران

لینک کوتاه این مطلب:
https://wp.me/p6xuBy-Fks

حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۲۳دی ماه ۱۴۰۲، کشف‌ رود که از رودهای باستانی خراسان شمالی است در پی ساخت‌وسازهای غیر اصولی، سدهای متعدد، خشکسالی و برداشت بی‌رویه خشک شده است. همچنین، پرنده زرد پره سینه سرخ، در پی شکار بی رویه در معرض انقراض قرار گرفته است. از سوی دیگر، در پی حمله یک قاچاق چیان چوب به یک قرق بان، در جنگلهای استان گیلان، قرقبان مذکور، با جراحت مواجه شد. مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان لرستان، از کشف و ضبط چهار قبضه اسلحه و لاشه یک قطعه کبک شکار شده از یک شکاری غیرمجاز، خبر داد. همچنین، داریوش مختاری، از عدم جبران ۴۰ درصد آسیبهایی که به جغرافیای ایران وارد شده خبر داد. 

به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از ایسنا، امروز شنبه ۲۳ دی ماه ۱۴۰، محمد تقدیسی، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل محیط زیست خراسان شمالی از وجود یک گونه پرنده با وضعیت بحرانی در این استان خبر داد.

محمد تقدیسی، با اشاره به اینکه در این استان ۱۹۰ گونه پرنده وجود دارد، اظهار کرد:”پرنده زرد پره سینه سرخ از جمله پرندگانی است که در این استان در رده گروه‌های بحرانی از نظر جمعیت قرار دارد.”

وی با بیان اینکه در رده‌بندی پرندگان، دو طبقه‌بندی ملی و اتحادیه جهانی وجود دارد، گفت:”طبق طبقه‌بندی ملی، پرنده‌های هما، کرکس سیاه، کرکس مصری، عقاب دریایی پالاس، عقاب دریایی دم سفید، عقاب طلایی، عقاب شاهی، عقاب صحرایی و عقاب ماهی‌گیر و … در خطر انقراض قرار دارند.”

به گفته تقدیسی، حواصیل خاکستری، ارغوان، اگرت بزرگ، گاوچرانک، تیمار کوچک، درنای معمولی، کاکایی دودی، کرکس معمولی، سنقر تالابی، کبک دری، قرقاول، خروس کولی، سیزه قبا و انواع چغدها از پرنده‌های حفاظت‌شده این استان هستند.

وی ادامه داد:”طبق طبقه‌بندی بین‌المللی نیز گونه زرد پره سینه سرخ جزو گونه‌های در مرحله بحرانی است. گونه‌های بالابان، کرکرس مصری، عقاب دریایی پالاس، اردک سر حنایی، عقاب شاهی، هوبره آسیایی نیز طبق رده‌بندی بین‌المللی در خطر انقراض قرار دارند.” 

در خبری دیگر، به نقل از ایسنا، امروز شنبه ۲۳ دی ماه ۱۴۰۲، مهدی اله‌پور، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از خشکی شدید کشف رود، بر اثر استفاده بی رویه و عدم ورود اب به ای رودخانه خبر داد. 

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در تشریح این خبر گفت:”جهت تسریع در حل مشکلات و معضلات کشف رود، بایستی همه دستگاه‌ها و مردم در پیشبرد این هدف همفکر و همدل باشند.”

وی ادامه داد:”مدیران صنایع باید برای سنجش پساب خروجی و ثبت کلیه اطلاعات در سامانه جامع محیط زیست اقدامات در خوری را انجام دهند و آنالیز و میزان عددی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی پساب تصفیه‌خانه‌ها تعیین شده و به اداره بهداشت جهت سطح‌بندی پساب تصفیه‌خانه‌ها طبق استاندارد ارسال شود.”

وی عنوان کرد:”رودخانه کشف رود به دلیل ویژگی‌های خاص تاریخی و جغرافیایی از جمله عبور از حاشیه کلانشهر مشهد و… از دیرباز نقشی بسیار مهم و محوری در توسعه مراکز مسکونی، تولیدات صنعتی، کشاورزی و خدماتی را در نیمه ابتدایی مسیر رودخانه داشته و به همان نسبت برخی معضلات از جمله حاشیه‌نشینی، تخلیه نخاله و فاضلاب، معضلات اجتماعی، سلامت و امنیتی را به ویژه در نیمه میانی رودخانه باعث شده است.”

وی همچنین، اظهار کرد:”رودخانه کشف رود در بخش‌های ابتدایی و میانی علیرغم اقدامات دستگاه‌های اجرایی قابلیت حفاظتی خود را از دست داده و ضرورت تغییر رژیم حقوقی در بخشهای مذکور مورد درخواست است.”

اله‌پور گفت:”در راستای پایش روزانه و شبانه واحدهای صنعتی، خدماتی، تولیدی و کشاورزی حاشیه کشف رود، ۲۰ مورد پایش قالیشویی‌ها، ۵۲ مورد واحدهای بازیافت، ۳۸ مورد کارواش‌ها، ۶۱ مورد سایر کارگاه‌ها و صدور ۱۳۰ اخطاریه در همین راستا صورت پذیرفت.”

این فرد مسئول همچنین افزود:”در راستای اجرای برنامه پایش و نمونه‌برداری در سال ۱۴۰۲، ۹۰ مورد نمونه‌برداری از ایستگاه‌های دائمی در بسترکشف رود انجام شد و همچنین ۴۱ مورد نمونه‌برداری از خروجی پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهری پرکند ۱ و ۲، خین عرب، التیمور، اولنگ و BOT آب منطقه‌ای و تصفیه خانه آستان قدس رضوی و نمونه‌برداری از خاک بستر و حاشیه کشف رود، در سال جاری صورت پذیرفت.”

اله‌پور بیان کرد:”طی پیگیری‌هایی که بر روند ساخت و توسعه تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب مشهد صورت پذیرفته است، مدول ۱ توسعه تصفیه‌خانه پرکندآباد ۲ با ۹۵ درصد پیشرفت، تا پایان سال آماده بهره‌برداری می‌شود، مدول ۲ توسعه پرکندآباد ۲ با ۲۰ درصد پشرفت و ساخت تصفیه خانه طبرسی شمالی با ۲۰ درصد پیشرفت هم اکنون در حال انجام است که با تکمیل این تصفیه‌خانه‌ها گام بزرگی در راستای احیای این رودخانه و حل معضلات کشف رود برداشته خواهد شد و تصفیه خانه توس در مرحله انتخاب پیمانکار طرح توسعه و تصفیه خانه کلات دارای خروجی استاندارد است.” 

در خبری دیگر به نقل از ایلنا، امروز شنبه ۲۳ دی ماه ۱۴۰۲، قاچاقچیان چوب، با استفاده از چوب به یکی از قرق بانان شهرستان ماسال از توابع استان گیلان، حمله کردند. 

یک فرد مطلع در همین زمینه اعلام کرد:”اخیرا یکی از قرق‌بانان منابع طبیعی که جزو نیروهای شرکتی بوده و مسئولیت نگهبانی و کنترل ورود و خروج قاچاق چوب در مناطق جنگلی روستاهای سیاهمرد و چاله‌سرا را برعهده دارد، شبانه مورد حمله قاچاقچیان چوب قرار گرفت.” 

این فرد مطلع همچنین افزود:”خوشبختانه به قرق‌بان مذکور چون داخل ایستگاه نگهبانی بوده، آسیبی نرسیده و قاچاقچیان چون به نگهبان دسترسی پیدا نکرده‌اند اقدام به شکستن شیشه‌های و پاره کردن لاستیک خودرو وی کردند.”

او با بیان اینکه بسیار اتفاق می‌افتد که قرق‌بانان از سوی قاچاقچیان چوب تهدید می‌شوند، در ادامه گفت:”قرق‌بانان و حافظان جنگل در کنار مشکل عدم تامین معیشت، مشکل‌ عدم تامین امنیت شغلی و جانی هم دارند و در صورتی که اتفاقی برای خود و کارشان رخ دهد، کسی پاسخگو نیست.”

وی افزود:”کار قرق‌بانان برای حفاظت از جنگل‌ها به صورت شبانه‌روزی است و ساعات کاری ندارد با این حال برخی از آن‌ها بعداز ۱۰ تا ۲۰سال سابقه کار هنوز وضعیت شغلی و حقوقی مشخصی ندارند.”

به گفته وی:”وضعیت جنگل‌های گیلان بخصوص در منطقه جنگلی ماسال خوب نیست و اگر مسئولان از قرق‌بانان حمایت نکنند، این جنگل‌ها نابود می‌شوند.” 

در خبری دیگر به نقل از رکنا، امروز شنبه ۲۳ دی ماه ۱۴۰۲، علی سالاروند، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان، از کشف و توقیف چهار قبضه اسلحه و لاشه یک قطعه کبک شکار شده از متخلفین زیست محیطی، در آن استان خبر داد. 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستاندر تشریح این خبر گفت:”از این متخلفین زیست محیطی دو قبضه اسلحه تک لول شکاری در منطقه شکار و صید ممنوع گرین در حوزه شهرستان سلسله به همراه لاشه یک قطعه کبک شکار شده، یک قبضه اسلحه شکاری تک لول در شهرستان الیگودرز و یک قبضه اسلحه برنو قبل از هر گونه اقدام به شکار در پناهگاه حیات وحش سفید کوه ازنا به همراه تعدادی فشنگ و سایر ادوات شکار طی چند روز گذشته کشف و توقیف شد.”

وی اظهار داشت:”پرونده این متخلفین پس از تنظیم صورتجلسه اولیه و تشکیل جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع گردید و ادوات کشف شده از آن‌ها تا پایان رأی دادرسی به صورت امانی نزد این اداره کل باقی می‌ماند.” 

در خبری دیگر به نقل از ایسنا، امروز شنبه ۲۳ دی ماه ۱۴۰۲، داریوش مختاری، کارشناس حوزه آب از عدم جبران ۴۰ آسیبهای وارده شده به جغرافیای مرتبط با آب در ایران خبر داد. 

این کارشناس حوزه آب ضمن تاکید بر این گفته خود تشریح کرد:”بارگذاری‌ها باید برداشته شوند تا آبخوان‌ها حفظ شوند، یعنی بخش کشاورزی باید حذف و صنعت و گردشگری که آب کمتری مصرف می‌کنند، توسعه داده شود و در کنار آن واردات مواد غذایی انجام شود تا بتوان تاحدی بخشی از مشکلات آبخوان‌ها را رفع کرد ولی در هر حال به طور خوشبینانه ۴۰ درصد آسیبی که به جغرافیای ایران وارد شده قابل بازگشت نیست.” 

داریوش مختاری، در بخش دیگری از صحبتهای خود افزود:”تا سال ۱۲۹۹ فناوری‌های ما بیشتر در حد برداشت آب از قنات بوده است و آب شهرها، روستاها و کشاورزی؛ از قنات، چشمه و رودخانه‌ها تامین می‌شد یعنی انتقال آب ثقلی بود و در حد محلی بندهایی می‌ساختند و آب را انتقال می‌دادند. مثلا روی رود کر ۱۲ بند سنتی داریم، به این ترتیب که سطح آب را بالا می‌آوردند و به داخل شبکه آبیاری سنتی منحرف می‌کردند، یعنی در تامین آب کشاورزی، شهرها و روستاها فناوری پمپ نداشتیم و همه چیز بر اساس نیروی ثقلی و وزنی بود؛ تا اینکه فناوری پمپ در دهه ۱۳۱۰ وارد کشور شد و دهه ۳۰ و ۴۰ تا دهه ۵۰ نیز گسترش یافت و در این سه دهه تعداد چاه‌های حفاری شده به ۲۰۰ هزار حلقه رسید.” 

وی ادامه داد:”در دهه ۶۰ و ۷۰ سالانه به طور میانگین تقریبا هر سال ۱۰۰ هزار حلقه و اکنون به یک میلیون حلقه چاه رسیده‌ایم که از این تعداد حدود ۴۰۰ هزار حلقه کم‌بازده و غیرمجاز و ۶۰۰ هزار حلقه چاه هم فعال اعم از عمیق، نیمه‌عمیق و سطحی هستند.”

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد:”در سال ۱۳۴۲ قانون آب و نحوه ملی شدن آن را داشتیم این قانون درواقع علیرغم نامش آب را دولتی کرد یعنی به سمت برنامه اعطای مجوز رفتیم در حالی که تا ۱۳۴۲ آب ملی بود در پی این اقدام هر کسی تلاش می‌کرد برای دسترسی به این منبع تجدیدپذیر داخل زمین و آبخوان‌ها نفر اول باشد چون بر اساس قاعده هرکس قدیمی‌تر است مجوزش از اعتبار بالاتری برخوردار بوده و بر نفرات بعدی مقدم است، به این ترتیب با این مسابقه‌ای که ترتیب دادیم به یک میلیون حلقه چاه رسیدیم که نتیجه آن تباهی و نابودی آبخوان‌های ایران است.”

مختاری خاطرنشان کرد:”اکنون اگر اقدامات یاد شده را به صورت بسته سیاستی در ظرف توسعه نگاه کنیم از دهه ۶۰ نیز به کشاورزی متکی شدیم و اتکا به کشاورزی به معنای بهره‌برداری بیشتر از آبخوان‌ها بوده است و نگاه خودکفایی و تشویق به کشت گندم به افزایش تقاضا برای حفر چاه دامن زد، یعنی این گفتمان در دهه ۶۰ حاکم شد و در دوره احمدی‌نژاد نیز شدت یافت یعنی تولید ۱۴ میلیون تن گندم در کشور جزء افتخارات و عملکرد مثبت دولت مطرح شد و این در حالی است که با وجود اضافه شدن این کشت همچنان هر سال به طور میانگین ۷ میلیون تن وارد می‌شود.”

وی بیان داشت:”ما برای اهدافی کوتاه و گذرا به آبخوان‌ها فشار وارد کردیم و اکنون نیز با احداث سدهای زیاد تعادل در آبخوان‌ها را هم بهم می‌زنیم یعنی در پایین‌دست ایجاد معضل می‌کنیم، هم رودخانه‌ها را خشکاندیم و هم اینکه سطح آب چاه‌ها را که با منابع آب رودخانه‌ها ارتباط داشته کاهش دادیم و ناچار شدیم چاه‌ها را عمیق‌تر حفر کنیم که نمونه آن در مثلا اصفهان و مرودشت که از جمله بحرانی‌ترین دشت‌ها از نظر فرونشست هستند و به این ترتیب در نتیجه انبوهی از سیاست‌های نادرست شتابزده کاری با آبخوان‌ها کردیم که امروز درمان سخت شده است.”

این کارشناس حوزه آب گفت:”اکنون به اینجا رسیدیم که تعداد چاه‌ها را مرتب افزایش و ۳۰ درصد جامعه کشاورزی را به چاه وابسته کردیم و امروز اگر از دید واقع‌گرایانه به ماجرا نگاه کنیم اینکه در برخی مناطق مثل اصفهان و فلات مرکزی بارگذاری سنگینی داشته‌ایم که مستعد بیابان شدن هستند و درواقع حوضه آبریز فلات مرکزی بحرانی‌ترین وضعیت را در کل کشور دارد.”

وی تصریح کرد:”اکنون دشت‌ها مانند بیماری هستند که سرطان در تار و پود آن حرکت کرده و باید شیمی‌درمانی شوند تا رودخانه‌ها برقرار و دشت‌ها احیا شوند، امکان درمان بسیار کم است ولی تاحدی جا دارد که بخشی از آبخوان و جریان رودخانه‌ها به زمان ۳۰ و ۴۰ و یا ۱۰۰ سال پیش برگردند اما در کل ۴۰ درصد آبخوان‌های ایران هرگز باز نخواهند گشت. به طوری که شاهدیم مثلا در دشت قره‌باغ فسا که افت سطح آبخوان بسیار شدید است و یا کبودرآهنگ همدان بازگشتی وجود ندارد و درمانی برای آنها پیش‌بینی نشده است.”

لازم به اشاره است، عدم به کارگیری افراد متخصص در مبحث آب در ایران و مدیریت غلط بر منابع آبهای زیرزمینی و برداشتهای بی رویه علاوه بر آسیبهایی به خاک که منجر به گسترش فرونشیت های وسیع در دشتهای ایران شده از سوی دیگر منجر به کاهش میزان آب ذخیره شده است. 

همچنین در هدف پانزدهم  سند ۲۰۳۰ یونسکو، به صراحت بر حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم های زمینی، مدیریت پایدار جنگل ها، مبارزه با بیابان زایی، متوقف و معکوس نمودن فرسایش زمین و توقف از بین بردن تنوع زیستی تاکید شده است. 

Please follow and like us:

بیشتر از حقوق بشر در ایران کشف کنید

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

By حقوق بشر در ایران

سازمانی غیردولتی و غیرسیاسی که از تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۱۵ میلادی، مصادف با ۲۴ مرداد ماه ۱۳۹۴، کار خود را آغاز کرد. هدف این مجموعه تمرکز بر اسناد بین المللی حقوق بشر، از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق های بین المللی و سایر کنوانسیونهای مرتبط در راستای افشای نقض حقوق بشر در ایران است.

پاسخی بگذارید

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

بیشتر از حقوق بشر در ایران کشف کنید

برای ادامه خواندن و دسترسی به آرشیو کامل، اکنون مشترک شوید.

ادامه مطلب