گزارشی از بحرانهای محیط زیست در ایران

حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۲، گوزن زرد ایرانی در پی شکار بی رویه در خطر انقراض قرار گرفته است. همچنین، در پی کاهش حجم آبهای زیرزمینی و آب دریای خزر، زمین آن منطقه دچار فرونشست شده است. از سوی دیگر، ماموران نیروی انتظامی، یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم چوب تاغ قاچاق را در محور فولادمحله- شهمیرزاد، کشف و ۲ قاچاقچی چوب را درهمین زمینه دستگیر کردند. در ادامه نیز، یک شکارچی غیرمجاز، توسط ماموران محیط بانی در شهرستان فیروزکوه دستگیر شد. 

به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از عصر ایران، امروز شنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۲، در پی شکار بی رویه و سوء مدیریت در حفاظت از حیات وحش، گونه گوزن زرد ایرانی در خطر انقراض قرار گرفته است. 

براساس این گزارش، با توجه به صدا در آمدن زنگ خطر انقراض گوزن زرد ایرانی، سازمان حفاظت از محیط زیست، با زنده گیری و انتقال چندی راس از این گونه با ارزش و کم یاب محیط یست در صدد گسترش زاد ولد گوزن زرد ایرانی در اسارت است. 

همچنین، در بخشی از این گزارش، عنوان شده کنه تعداد گونه نر از ماده گوزن ایرانی بیشتر شده است. 

برهمین اساس، تصمیم گرفته شده از طریق تکثیر در اسارت به دشت ناز ساری، جزیره اشک ارومیه، منطقه حفاظت شده دنا و جزیره کبودان تعدادی را به سایتهای تکثیر منتقل کنند. 

گوزن زرد ایرانی، خال‌های سفید و بدن نارنجی متمایل به قرمز دارد و این رنگ‌ها فرق او با گوزن‌های دیگر است. زیستگاه اصلی او بیشتر جنگل‌های خوزستان بود و از بین رفتن زیستگاه و شکار زیاد در دهه‌های قبل جمعیت او را کم کرد. 

در خبری دیگر به نقل از همشهری آنلاین، امروز شنبه ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۲، مجتبی ذوالجودی، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست از فرونشست زمین در دریای خزر خبر داد و علت وقع این بحران زیست محیطی را کاهش میزان (حجم) آب دریای خزر و استفاده نا متوازن عنوان کرد. 

همچنین، علی بیت‌الهی، رئیس مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی، اعلام کرد:”عقب‌رفت آب دریای خزر باعث شده در استان پرآب مازندران فرونشست به سمت دریا به ۹ سانتیمتر در سال برسد.”

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست هم درباره فرونشست زمین در دریای خزر گفت:”فرونشست در دریا ممکن است به علت برداشت زیاد از آب‌های زیرزمینی در مناطقی مانند فلات مرکزی رخ دهد.”

وی با اشاره به نوسانات سطح آب دریای خزر در دوره‌های مختلف گفت:”در حدود ۲۰ سال پیش همین مشکل وجود داشت و بالا آمدن سطح آب موجب ورود آن به سواحل و ایجاد اشکال در فعالیت تاسیسات شده بود.”

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به نگرانی از طولانی شدن روند کاهش تراز آب دریای خزر در حال حاضر اظهار کرد:”روند کاهش سطح آب دریای خزر نسبت به دوره‌های قبلی طولانی‌تر شده است. طبق آخرین آماری که دریافت کرده‌ام، شدت کاهش سطح آب دریای خزر اکنون کمتر شده است. عواملی مانند خشکسالی، کم‌بارشی و نحوه مدیریت منابع آب در این زمینه اثرگذار است.”

وی راهکار مدیریت این موضوع را همکاری ۵ کشور حاشیه دریای خزر ذکر و تاکید کرد:”تراز آب دریای خزر یکی از پروتکل‌های مدنظر کنوانسیون تهران است که الان در حال دنبال شدن است.”

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به منبع اصلی آب دریای خزر گفت:”بالای ۸۰ درصد از آب این پهنه آبی از طریق کانال ولگا تامین می‌شود. به نظر می‌رسد سیاست روسیه هم کاهش حقآبه دریای خزر نیست، بلکه در آن کشور هم شرایط خاصی وجود داشته و قرار شده در بحث‌های کارشناسی صحبت کرده و مشکل را ریشه‌یابی کنیم.”

وی ادامه داد:”البته شرایط اقلیمی عامل اصلی کاهش سطح آب دریای خزر است و باید با مدیریت مشترک بین ۵ کشور حاشیه این پهنه آبی، این مشکل حداقل برسد. به این منظور در یک سال اخیر نشست‌هایی در کشور حاشیه‌ای دریای خزر از جمله تهران برگزار شده است. امیدوارم با سیاستگذاری‌های این کشورها و همگرایی بیشتر شرایط بهتری را برای دریای خزر رقم بزنیم.” 

در خبری دیگر به نقل از صد آنلاین، روز شنبه ۷ بهمن ماه ۱۴۰۲، مهدی شهاب‌الدین، فرمانده انتظامی شهرستان مهدی‌شهر از کشف یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم چوب تاغ قاچاق در محور فولادمحله – شهمیرزاد و دستگیری ۲ قاچاقچی چوب در همین زمینه خبر داد. 

فرمانده انتظامی شهرستان مهدی‌شهر، اظهار کرد:”نیروهای یگان امداد، در محور فولادمحله- شهمیرزاد و حین کنترل خودروهای عبوری به یک دستگاه نیسان مظنون شدند و آن را برای بررسی بیشتر متوقف کردند.” 

وی با اشاره به اینکه در بازرسی از این خودرو یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم چوب درختان تاغ کشف شد، افزود:”در این رابطه ۲ نفر دستگیر شدند.”

فرمانده انتظامی شهرستان مهدی‌شهر با بیان اینکه متهمان پس از تکمیل پرونده مقدماتی برای سیر مراحل قانونی به دادسرا معرفی شدند، ادامه داد:”کارشناسان ارزش این محموله را بیش از ۲ میلیارد ریال برآورد کردند.”

شهاب‌الدین، از تحویل چوب‌های کشف‌شده به اداره منابع طبیعی شهرستان مهدی‌شهر سخن گفت. 

در خبری دیگر به نقل از ایرنا، روز سه شنبه ۲۴ بهمن ماه ۱۴۰۲، داریوش فرخی، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فیروزکوه از دستگیری یک شکارچی غیرمجاز قبل از اقدام به شکار در گشت و پایش محیط بانان منطقه حفاظت شده ارجمند فیروزکوه خبر داد. 

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان فیروزکوه در تشریح این خبر گفت:”محیط بانان منطقه حفاظت شده فیروزکوه حین گشت و پایش در منطقه ارجمند متوجه حضور یک شکارچی غیرمجاز شدند، ماموران بلافاصله وارد عمل شده و موفق به دستگیری شکارچی قبل از اقدام به شکار شدند.”

وی اظهار داشت:”از متخلف یک قبضه سلاح شکاری گلوله زنی، ۳ عدد فشنگ مربوط به سلاح و یک عدد دوربین چشمی کشف و ضبط گردید و پس از تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شد.”

لازم به اشاره است، منطقه پیرامون شهر ارجمند در فیروزکوه منطقه‌ای‌ ییلاقی و کوهستانی با رودهای فراوان و بلندی‌های برفگیر که به کوه دماوند مشرف است، آب و هوای آن سردسیری و کوهستانی، سرسبز با آب فراوان است و رودخانه نم‌رود که بر روی آن سد نم‌رود ساخته شده‌ از نزدیکی آن می‌گذرد. سرشاخه‌های این رود رودهای فرح‌رود، قزقان‌چای و ورسخواران هستند.

پناهگاه حیات وحش فیروزکوه با ۸۹ هزار هکتار وسعت خاستگاه بیش از ۴۰ درصد حیات وحش استان تهران است، گونه های جانوری مانند قوچ، میش، کل، بز، کبک، پلنگ، انواع خزندگان و پرندگان شکاری در این منطقه زیست می کنند. 

شکار بی ضابطه و آسیب رساندن به هرگونه از موجودات زنده به مثابه نقض حقوق بشر در رسته محیط زیست و همچنین نقض اسناد و کنوانسیونهای مرتبط است.

هرگونه آزمایش زجرآور بر روی حیوانات اعم از آنکه روحی یا جسمی باشد، نقض حقوق حیوانات است.

اولین قانون حمایت از حیوانات در انگلستان در سال ۱۸۸۲ میلادی تصویب شد که این قانون در سال ۱۹۱۱به تکمیل رسید.

پس از انگلستان کشورهای دیگر نیز قوانینی در جهت حفظ حقوق حیوانات به تصویب رساندند.

تا کنون تعداد زیادی معاهدات چند جانبه، دو جانبه و اسناد بین‌المللی به منظور حفاظت از حقوق حیوانات منعقد شده که از جمله آن می توان به اعلامیه ۱۹۷۲استکهلم، کنوانسیون ۱۹۷۳ کیوتو، کنوانسیون تنوع زیستی ۱۹۷۲، مشهور به کنوانسیون ریو، کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه های حیوانی و گیاهی در معرض خطر ۱۹۷۳ اشاره کرد.

برهمین اساس، اعلامیه جهانی حقوق حیوانات در اکتبر ۱۹۷۸ با هدف شناخت جهان مبتنی بر حقوق برای حیوانات با تلاش یونسکو در پاریس به تصویب رسیده است. 

در حال حاضر، شرایط نگهداری از حیوانات در اکثر مناطق و حیات وحش ایران، سازگاری درستی با ضوابط و اصول مندرج در اسناد کنوانسیون‌های مرتبط با وضعیت محیط زیست که مورد تائید سازمان ملل متحد قرار گرفته ندارد.

همچنین در هدف پانزدهم  سند ۲۰۳۰ یونسکو، به صراحت بر حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم های زمینی، مدیریت پایدار جنگل ها، مبارزه با بیابان زایی، متوقف و معکوس نمودن فرسایش زمین و توقف از بین بردن تنوع زیستی تاکید شده است. 

Please follow and like us: