اعتصاب غذای ۹ زندانی سیاسی در زندان شیبان اهواز: فریادی علیه بی‌عدالتی و سرکوب سیستماتیک

حقوق بشر در ایران ـ امروز جمعه ۲۴اسفند ماه ۱۴۰۳، دستکم ۹ تن از زندانیان سیاسی محبوس در زندان شیبان اهواز در اعتصاب غذا بسر می برند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، امروز جمعه ۲۴ اسفند ماه ۱۴۰۳، محمد مروانی، حسون دلفی، حسین سیلاوی، خلیل خسرجی، رضا معاوی، یونس غرباوی، على بروایه، نادر هلیچی(عموری) و هادی حیدری، از زندانیان سیاسی محبوس در بند ۸ زندان شیبان(مرکزی) اهواز، در اعتصاب غذا بسر می برند. محرومیت از درمان، عدم برگزاری دادگاه‌های عادلانه، و سرکوب مستمر زندانیان سیاسی یا عقیدتی، بخشی از سیاست‌های جمهوری اسلامی علیه اقوام غیرفارس به کار گرفته است. در این میان، وخامت وضعیت جسمانی هادی حیدری، یکی از این زندانیان، نگرانی‌ها را افزایش داده و نشان‌دهنده نقض آشکار قوانین داخلی و تعهدات بین‌المللی ایران است.

کریم دحیمی، فعال حقوق بشر، ضمن ارسال این خبر در تشریح آن به گزارشگر حقوق بشر در ایران گفت:”این زندانیان سیاسی، در اعتراض به موارد متعددی از قبیل «بلاتکلیفی طولانی‌ مدت در بازداشت موقت»، «ممانعت عامدانه مسئولان زندان شیبان، از اعزام‌های پزشکی ضروری به مراکز درمانی خارج از زندان»، «عدم موافقت با مرخصی و یا مرخصی درمانی زندانیان سیاسی»، «محرومیت از امکانات و تجهیزات ارتباطی و الکترونیکی» ناراضی هستند و در پی تداوم این شرایط از تاریخ ۲۰ اسفند ماه ۱۴۰۳ در اعتصاب غذا بسر می برند و این افراد بر اثر وخامت اوضاع جسمانی به سلول انفرادی منتقل شده اند.”

این فعال حقوق بشر در ادامه خاطرنشان کرد:”بسیاری از متهمان، در زندان شیبان اهواز، بدون محاکمه و در بازداشت موقت طولانی‌مدت به سر می‌برند. بطوریکه برخی از ‌بازداشت شدگان در ارتباط با حمله به رژه نظامی در اهواز از سال ۱۳۹۷ تاکنون همچنان بلاتکلیف مانده‌اند و یا برخی دیگر از متهمانی که که قبلاً با قرار وثیقه آزاد شده بودند، مجدداً بازداشت شده و همچنان در وضعیت نامشخصی در زندان نگه‌داری می‌شوند.” 

زندان شیبان: گورستانی برای زندانیان و متهمان

زندان شیبان اهواز که به یکی از بدنام‌ترین زندان‌های ایران برای زندانیان سیاسی و عقیدتی تبدیل شده است، بار دیگر به صحنه‌ای از مقاومت و اعتراض تبدیل شد. زندانیان بند ۸ این زندان، که عمدتاً فعالان سیاسی و فرهنگی عرب هستند، از تاریخ ۱۹ اسفند ۱۴۰۳ در واکنش به بلاتکلیفی قضایی، محرومیت از حقوق اولیه و شرایط وحشتناک زندان، اقدام به اعتصاب غذای جمعی کرده‌اند.

شرایط در زندان شیبان، مانند بسیاری از دیگر زندان‌های ایران، فراتر از حد تصور غیرانسانی است. گزارش‌های متعدد حاکی از شکنجه‌های فیزیکی و روانی، عدم دسترسی به خدمات درمانی، آزار و اذیت زندانیان توسط مأموران امنیتی، و انزوای شدید زندانیان سیاسی است.

در میان زندانیان معترض، وضعیت هادی حیدری به شدت وخیم گزارش شده است. این زندانی که پیش‌تر نیز از مشکلات جسمانی جدی رنج می‌برد، پس از چند روز اعتصاب غذا دچار ضعف شدید شده و جان او در خطر قرار دارد.

دلایل اعتصاب غذا: صدای خاموشی که به گوش جهانیان می‌رسد

زندانیان بند ۸ زندان شیبان، اعتصاب غذای خود را در اعتراض به بی‌عدالتی‌های گسترده‌ای که بر آنها اعمال می‌شود، آغاز کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین خواسته‌های آنها عبارتند از:
• پایان بلاتکلیفی قضایی و تعیین تکلیف وضعیت زندانیانی که ماه‌ها و سال‌ها بدون برگزاری دادگاه عادلانه در زندان نگه داشته شده‌اند.
• دسترسی به خدمات درمانی، به‌ویژه برای زندانیانی که دچار بیماری‌های مزمن هستند.
• پایان شکنجه و آزار و اذیت توسط مأموران امنیتی و مسئولان زندان.
• احترام به حقوق زندانیان سیاسی و عقیدتی مطابق با قوانین بین‌المللی.

نقض آشکار قوانین داخلی و بین‌المللی

۱. نقض اصول قانون اساسی ایران

حتی در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی، آنچه در زندان شیبان رخ می‌دهد، غیرقانونی و ناقض اصول صریح قانون اساسی ایران است:
• اصل ۳۲ قانون اساسی: تأکید دارد که هیچ فردی نباید بدون حکم قضایی معتبر بازداشت شود. اما بسیاری از زندانیان عرب بدون برگزاری دادگاه عادلانه، در بازداشت موقت طولانی‌مدت قرار دارند.
• اصل ۳۸: تصریح می‌کند که شکنجه برای گرفتن اقرار یا اعتراف ممنوع است. اما گزارش‌های متعدد حاکی از اعمال شکنجه‌های شدید جسمی و روانی بر زندانیان عرب است.
• اصل ۳۹: تأکید دارد که «هتک حرمت و حیثیت هر کس که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی یا تبعید شده باشد، به هر صورتی که باشد ممنوع و موجب مجازات است.» اما در زندان‌های ایران، این اصل به‌طور سیستماتیک نقض می‌شود.

۲. نقض تعهدات بین‌المللی ایران

ایران به عنوان یکی از امضاکنندگان میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) و کنوانسیون منع شکنجه، متعهد به رعایت حقوق زندانیان است، اما در زندان شیبان این تعهدات آشکارا نقض می‌شوند:
• نقض ماده ۱۰ ICCPR: «هر فردی که از آزادی خود محروم شده، باید با انسانیت و احترام به کرامت ذاتی خود رفتار شود.» اما زندانیان شیبان تحت شکنجه، آزار و شرایط غیرانسانی قرار دارند.
• نقض ماده ۷ ICCPR: این ماده شکنجه و رفتارهای تحقیرآمیز را ممنوع می‌کند، اما بسیاری از زندانیان به دلیل اعتقادات سیاسی یا قومیتی خود، تحت بدترین شکنجه‌ها قرار گرفته‌اند.
• نقض قواعد نلسون ماندلا: این قواعد که استانداردهای جهانی رفتار با زندانیان را مشخص می‌کند، بر حق دسترسی زندانیان به درمان، منع شکنجه و لزوم دادرسی عادلانه تأکید دارد. اما در ایران، این حقوق به‌شدت نقض می‌شوند.

سرکوب اقوام در ایران: سیاست تبعیض و حذف

اعتصاب غذای زندانیان عرب در زندان شیبان، تنها نمونه‌ای از سیاست‌های سرکوبگرانه جمهوری اسلامی علیه اقوام غیرفارس است. عرب‌های خوزستان، کردها، بلوچ‌ها و ترک‌های آذربایجان همواره هدف سیاست‌های تبعیض‌آمیز بوده‌اند:
• محرومیت از حقوق زبانی و فرهنگی
• سرکوب گسترده فعالان هویت‌طلب و فرهنگی
• اعدام و زندان برای اعتراضات مدنی و مسالمت‌آمیز
• محرومیت از منابع اقتصادی و زیست‌محیطی

در استان خوزستان، سیاست‌های جمهوری اسلامی موجب فقر گسترده، بیکاری سیستماتیک، و تخریب محیط‌زیست شده است. اما در مقابل هرگونه اعتراض، با خشونت سرکوب شده و فعالان مدنی به زندان و حتی اعدام محکوم می‌شوند. 

سکوتی که به همدستی تبدیل شده است

با وجود گزارش‌های متعدد از نقض حقوق بشر در زندان شیبان، واکنش‌های جامعه جهانی همچنان ضعیف و ناکافی بوده است. نهادهای بین‌المللی، از جمله سازمان ملل، اتحادیه اروپا و سازمان‌های حقوق بشری، باید اقدامات فوری برای رسیدگی به وضعیت زندانیان سیاسی ایران انجام دهند، از جمله:
• تحریم مقامات قضایی و امنیتی مسئول سرکوب زندانیان سیاسی.
• ارجاع پرونده زندان‌های ایران به شورای حقوق بشر سازمان ملل.
• اعمال فشار سیاسی و دیپلماتیک برای آزادی زندانیان عقیدتی و سیاسی.

اعتصاب غذا: اعتراض به ظلمی که بی‌پاسخ نمی‌ماند

زندانیان زندان شیبان، با اعتصاب غذای خود پیامی روشن به جهان ارسال کرده‌اند: جمهوری اسلامی نه‌تنها مردم ایران را سرکوب می‌کند، بلکه با سیاست‌های تبعیض‌آمیز و ظالمانه، تلاش دارد هویت‌های قومی را حذف کند.

اما این سرکوب‌ها بی‌نتیجه خواهند بود. تاریخ نشان داده است که مقاومت در برابر ظلم، هرچند پرهزینه، اما در نهایت پیروز خواهد شد. زندانیان شیبان، صدای عدالت‌خواهی مردمی هستند که از سال‌ها تبعیض و سرکوب به ستوه آمده‌اند.

هادی حیدری؛ قربانی سرکوب و نقض آشکار حقوق بشر

یکی از نگران‌کننده‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در زندان شیبان، وضعیت وخیم هادی حیدری، زندانی ۲۲ ساله عرب است.
• هادی حیدری در تیرماه ۱۴۰۳ بازداشت شده است، اما تا کنون هیچ حکمی علیه او صادر نشده و همچنان در وضعیت بلاتکلیف به سر می‌برد.
• او تنها به دلیل اتهام تبلیغ علیه نظام بازداشت شده است؛ اتهامی که غالباً بدون ارائه مدارک قانونی و صرفاً برای سرکوب مخالفان سیاسی و قومی مطرح می‌شود.
• این زندانی به سنگ کلیه مبتلا است و نیاز فوری به خدمات درمانی دارد. اما مقامات قضایی و مسئولان زندان از اعزام او به بیمارستان و دریافت درمان مناسب جلوگیری می‌کنند.

عدم رسیدگی پزشکی به وضعیت حیدری یک اقدام عمدی در راستای شکنجه زندانیان سیاسی عرب است. محروم کردن زندانی از درمان پزشکی، در قوانین داخلی ایران و معاهدات بین‌المللی، به عنوان شکنجه و رفتار غیرانسانی شناخته شده است.

نقض آشکار حقوق زندانیان در چارچوب قوانین داخلی و بین‌المللی

۱. نقض قوانین داخل یایران

بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، زندانیان، حتی در صورت محکومیت، حق دسترسی به حداقل امکانات درمانی و حقوق انسانی را دارند. اما آنچه در زندان شیبان می‌گذرد، نشان‌دهنده نقض کامل قوانین داخلی ایران توسط خودِ مقامات قضایی است.
• ماده ۱۰۲ آیین‌نامه سازمان زندان‌ها: تأکید دارد که اگر ادامه حبس یک زندانی باعث تهدید سلامتی او شود، باید برای وی مرخصی درمانی صادر شود. اما در مورد هادی حیدری و دیگر زندانیان بیمار، این قانون کاملاً نادیده گرفته شده است.
• اصل ۳۹ قانون اساسی ایران: تصریح دارد که «هتک حرمت و حیثیت زندانی ممنوع است.» اما رفتار مسئولان زندان شیبان، مصادیق آشکار تحقیر، شکنجه و بی‌رحمی سیستماتیک علیه زندانیان عرب است.

۲. نقض تعهدات بین‌المللی ایران

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از امضاکنندگان میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) و کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارهای بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، موظف به رعایت حقوق زندانیان است. اما در زندان شیبان، این تعهدات بارها و بارها نقض شده‌اند:
• ماده ۷ ICCPR: شکنجه و رفتارهای غیرانسانی را ممنوع می‌کند، اما زندانیان عرب تحت بدترین شکنجه‌های جسمی و روانی قرار دارند.
• ماده ۱۰ ICCPR: تأکید می‌کند که «همه افراد محروم از آزادی باید با کرامت انسانی و احترام رفتار شوند.» اما زندانیان شیبان در شرایط غیرقابل تحملی نگه داشته می‌شوند.
• قواعد نلسون ماندلا (حداقل استانداردهای سازمان ملل برای رفتار با زندانیان): این قواعد تصریح دارند که زندانیان باید به مراقبت‌های پزشکی کافی و درمان دسترسی داشته باشند، اما مقامات زندان شیبان از اعزام بیماران به بیمارستان جلوگیری می‌کنند.

سکوت جامعه بین‌المللی و مسئولیت نهادهای حقوق بشری

علیرغم گزارش‌های مداوم درباره نقض حقوق بشر در ایران، واکنش‌های جامعه جهانی همچنان ضعیف و ناکافی است. سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، و سایر نهادهای بین‌المللی باید اقدامات فوری انجام دهند:
• اعمال تحریم‌های هدفمند علیه مقامات امنیتی و قضایی ایران
• ارجاع پرونده‌های نقض حقوق بشر در ایران به شورای حقوق بشر سازمان ملل
• تشدید فشارهای سیاسی و دیپلماتیک برای آزادی زندانیان عقیدتی و قومی

Please follow and like us: