احکام اعدام دستکم ۴ زندانی در کرج و اصفهان اجرا شد

حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۶بهمن ماه ۱۴۰۳، احکام اعدام دستکم ۴ زندانی با اتهامات «قتل عمد» یا «قاچاق موادمخدر» در زندان قزلحصار کرج و زندان مرکزی(دستگرد) اصفهان، اجرا شد. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، سحرگاه چهارشنبه ۳بهمن ماه ۱۴۰۳، امید بشارتلو و جواد جابری، به همراه یک فرد دیگر«هویت نامشخص»، محبوس در زندان قزلحصار کرج، از بابت اتهام «قتل عمد» اعدام شدند.” 

تا لحظه تنظیم این خبر، از هویت سومین زندانی اعدام شده اطلاعی حاصل نشده است. 

اعدام این ۳ زندانی تا لحظه تنظیم این خبر از سوی رسانه‌های داخل ایران و یا منابع رسمی اعلام نشده است.

در خبری دیگر، سحرگاه دوشنبه ۱ بهمن ماه ۱۴۰۳، سعید دیانی، متولد: ۱۳۶۵، متهم به «قاچاق مواد مخدر» و محبوس در زندان مرکزی(دستگرد) اصفهان، اعدام شد.

یک منبع مطلع درخصوص اعدام این زندانی به سازمان حقوق بشر ایران گفت:”سعید دیانی دارای دو فرزند بود و از ۵ سال پیش به اتهام مواد مخدر بازداشت و به اعدام محکوم شده بود. او صبح روز یک‌شنبه به انفرادی منتقل شد و صبح دوشنبه اعدام شد.”

اعدام این زندانی تا لحظه تنظیم این خبر از سوی رسانه‌های داخل ایران و یا منابع رسمی اعلام نشده است. 

افزایش استفاده از اعدام با اتهام «قتل عمد» که به‌ عنوان «حق اولیای دم» و یا صدور و اجرای سایر احکام اعمال می‌شود، با چالش‌های متعددی مواجه است. در مواردی، فعالان حقوق بشر از نبود شفافیت در دادرسی و فرصت محدود متهمان برای دفاع از خود انتقاد کرده‌اند.

با صدور و اجرای احکام اعدام‌، جنبش‌های اعتراضی با شعار «نه به اعدام» تلاش دارند تا این مجازات را لغو کنند. این جنبش‌ها تاکید دارند که اعدام نه‌تنها بازدارندگی کافی ندارد، بلکه به تضعیف شأن انسانی و افزایش خشونت در جامعه منجر می‌شود.

پیامدهای اجتماعی و حقوقی اعدام
۱. تأثیر بر خانواده‌ها
اعدام نه‌تنها به پایان زندگی متهم می‌انجامد، بلکه خانواده او را نیز دچار آسیب‌های روانی، اقتصادی و اجتماعی می‌کند. خانواده‌هایی که یکی از اعضای خود را به دلیل قصاص از دست می‌دهند، معمولاً با تبعات طولانی‌مدت مواجه می‌شوند.
۲. گسترش احساس ناامنی در جامعه
تداوم اعدام‌ها و انتشار اخبار آن‌ها می‌تواند احساس ناامنی روانی و اجتماعی در جامعه را افزایش دهد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که استفاده از مجازات‌های جایگزین می‌تواند مؤثرتر و انسانی‌تر باشد.
۳. نبود بازدارندگی کافی
مطالعات حقوقی و جامعه‌شناختی نشان می‌دهد که اعدام، به‌ویژه در جرائم غیرسازمان‌یافته، تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش جرم و خشونت ندارد. در مقابل، برنامه‌های اصلاح و بازپروری می‌توانند جایگزین‌های موثرتری باشند.

اجرای حکم اعدام محمد امیری‌بهاروند و دو زندانی دیگر در خرم‌آباد با واکنش‌هایی از سوی فعالان حقوق بشر همراه بوده است. سازمان‌های بین‌المللی و داخلی خواستار شفافیت بیشتر در دادرسی‌ها و کاهش اتکا به مجازات اعدام شده‌اند.

راهکارها برای کاهش مجازات اعدام در ایران

۱. اصلاح نظام قضایی: بازبینی در قوانین مرتبط با مجازات اعدام و ارائه فرصت‌های بیشتر برای تجدیدنظر در پرونده‌ها.
۲. گسترش فرهنگ بخشش و رضایت: ترویج فرهنگ صلح و آشتی و تقویت میانجی‌گری در پرونده‌های قصاص.
۳. مجازات‌های جایگزین: استفاده از روش‌های جایگزین، مانند حبس‌های طولانی‌مدت و برنامه‌های اصلاح و بازپروری.

اعدام محمد امیری‌بهاروند و زندانیان دیگر در روزهای اخیر، بار دیگر موضوع مجازات اعدام را به کانون توجه جامعه و نهادهای حقوق بشری بازگردانده است. این رویدادها نشان‌دهنده ضرورت بررسی مجدد قوانین جزایی و تلاش برای یافتن راهکارهای انسانی‌تر و کارآمدتر در مقابله با جرائم است. آینده حقوق بشر در ایران نیازمند گفت‌وگویی ملی و بین‌المللی در مورد جایگاه مجازات اعدام است. 

صدور و اجرای احکام اعدام، ناقض اسناد بین المللی حقوق بشر از جمله ماده ۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی و ماده ۵ اعلامیه اعلامیه جهانی حقوق بشر است.

سازمان عفو بین الملل، در تاریخ ۱۶ فروردین ماه ۱۴۰۳، با انتشار گزارشی به تشریح وضعیت صدور و اجرای احکام اعدام در ایران پرداخت و در آن گزارش، تاکید کرد که حداقل ۴۸۱ اعدام – بیش از نیمی از کل ۸۵۳ اعدام ثبت شده در سال ۲۰۲۳ برای جرایم مربوط به مواد مخدر انجام شده است و از سوی دیگر، تعداد اعدام ها در سال ۲۰۲۳ بالاترین میزان ثبت شده از سال ۲۰۱۵ است و نشان دهنده افزایش ۴۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ و افزایش ۱۷۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ است. اعدام در ایران، تا سال ۲۰۲۴ ادامه دارد و حداقل ۹۵ اعدام تا ۲۰ مارس ثبت شده است. تعداد اعدام های ثبت شده توسط سازمان عفو بین الملل حداقل ارقام است و این سازمان معتقد است که تعداد واقعی بالاتر است. 

به دلیل عدم شفافیت قضایی در ایران، پی بردن به تعداد واقعی اعدامها در این کشور دشوار است و قطعا تعداد احکام اعدام اجرا شده به مراتب بالاتر از رقم است. 

Please follow and like us: