گزارشی از آنچه در زندان مرکزی دهدشت واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد می گذرد

حقوق بشر در ایران – زندانیان محبوس در زندان مرکزی دهدشت, واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد که از شهرستانهای توابعی همچون; چرام, دهدشت بهمئی, شهر لیکک از بخشهای زیر مجموعه شهرستان بهمئی و شهرستان لنده میباشند و با اتهامات سیاسی و یا جرائم عمومی در ۴ بند این زندان در حال تحمل حبس می باشند. اما وضعیت نگهداری و برخورداری این افراد در داخل این زندان در وضعیت بسیار بد و بدور از استانداردهای منطبق با آنچه که سازمان زندانها مدعی آن است می باشد. با توجه به فصل تابستان و گرمای طاقت فرسا, زندانیان محبوس در این زندان از وسائل سرما زا و تهویه مناسب و همچنین از برخورداری از خدمات پزشکی و سایر مراقبتهای پزشکی و درمانی محروم هستند. در کنار این موارد گسترش استفاده از انواع و اقسام مواد مخدر در بین زندانیان زندان دهدشت و نبود تغذیه مناسب در بین زندانیان باعث بروز مشکلات عدیده ای برای زندانیان شده است. 

به گزارش حقوق بشر در ایران, زندانیان محبوس در زندان مرکزی دهدشت, واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد که به لحاظ موقعیت جغرافیائی در فاصله کمتر از ۱ کیلومتری شهر دهدشت که دارای ۴ بند می باشد با انواع و اقسام موارد محرومیتی که می توان بر محرومیت از حق درمان, عدم رعایت اصل تفکیک جرائم, عدم کیفیت غذا و تغذیه زندانیان, عدم شفافیت قضائی در روند رسیدگی به پرونده افراد با جرائم مختلف و اعمال فشارهای امنیتی و قضائی شدید بر زندانیان بجای احترام به قانون و تسریع حقوق شهروندی افراد در این زندان باعث بروز مشکلات عدیده ای برای زندانیان محبوس در این زندان شده است. 

بنقل از یک منبع مطلع در گفتگو با گزارشگر حقوق بشر در ایران؛ زندان مرکزی دهدشت که در فاصله کمتر از ۱ کیلومتری شهر دهدشت واقع شده زندانیانی با جرائم سیاسی, عمومی و موادمخدر را در خود جای داده با ریاست “هدایت بازگیر” میباشد که هیچگونه مدرک وتخصصی در مورد این پست احراز نکرده است وصرفا بدلیل امتیاز خانواده شهید بودن وی نامبرده را در این سمت شغلی قرار دادند. در این زندان که دارای ۴ بند می باشد هر بند به شرح ذیل می باشد؛ بند۱ بند محکومین, بند۲ بند جرائم مرتبط با موارد مخدر و معتادین و متادون درمانی, بند۳ بند قراربازداشتی ها و محکومیتهای کوتاه مدت و بند۴ بند مالی شامل؛ مهریه, نفقه, دیه, بدهکاری بانکی بدهی های مالی شخصی. در این زندان تعداد ۴ نفر زندانی سیاسی که ۲ نفر آنها بنامهای؛ “بهرام سرخابی« پوربهزاد»”,“علی سینا حیدری”, “زریر هادی پور” و “فرهنگ خورشیدی” می باشند که از تاریخ ۱۲ مهرماه ۱۳۹۷ در این زندان بسر می برند. 

• بیشتر بخوانید؛ بازداشت دست‌کم ۲۰ تن از شهروندان در استان کهگیلویه و بویراحمد توسط نیروهای امنیتی

این منبع مطلع پیرامون وضعیت امکانات رفاهی در زندان مرکزی دهدشت گفت؛ وضعیت رفاهی زندان بسیار اسفبار است بطوریکه در فصل تابستان در ۴ بند زندان واقعا شرایط بقدری سخت می شود که حتی برای ۱ دقیقه نمی توان داخل بند زندان داوم آورد! از آنجائی که شهرستان دهدشت جزء مناطق گرمسیر است و در فصل تابستان به دلیل افزایش شدت درجه حرارت هوا فقط در بند ۳ این زندان کولر گازی نصب شده و که آن هم به دلیل وجود منافذ و پنجرهای زیاد بدون شیشه هیچ تاثیری در کاهش گرمای داخل بند ندارد. دربندهای ۱, ۲ و ۴ علیرغم نسب چیلر چیزی جز باد آتشین از آن خارج نمی شود و با توجه به تاکیدات مکرر و درخواستهای زندانیان به رئیس این زندان مبنی بر تعمیر چیلر هیچگونه تغییری حاصل نشد و زندانیان برای رفع گرمای مفرط در داخل بند به ناچار مجبور هستند تا روزی ۴ یا ۵ بار دوش بگیرند که آن هم منجر به سرماخوردگی این افراد می شود. همچنین در بند ۱ این زندان که ۱۲۰ نفر را در خود جای داده از ۱۲حمام  و سرویس بهداشتی تنها ۲ تای آنها قابل استفاده می باشد و در بسیاری از مواقع برای استفاده از سرویس بهداشتی باید به مدت نیم ساعت در صف انتظار ایستاد!

این منبع مطلع همچنین پیرامون وضعیت تهویه محیط بند گفت؛ بوی عرق و چرک بخوبی مشهود و قابل تشخیص است و حشراتی از قبیل؛ “ساس “, مگس, پشه و سوسک داخل بندها بسیار است. هیچگونه وسیله ورزشی در زندان موجود نیست بجز چند توپ و تور والیبال که بعد از فرار چند زندانی در ۱ ماه گذشته به دستور “هدایت بازگیر” آنها را هم جمع کردند. تنها سرگرمی دایمی زندانیان انواع واقسام مواد مخدر است که به وفوور در این زندان یافت می شود و حتی زندانیان تازه وارد با جرائم مختلف پس از گذشت ۱ یا ۲ هفته به دلیل فشارهای عصبی شدید بری تسکین فکر و خیال رو به موادمخدر می آورند و معتاد می شوند. استعمال انواع و اقسام موادمخدر در ملاعام صورت میگیرد و در واقع مسئولان زندان با ورود موادمخدر سعی بر کنترل زندانیان دارند. همچنین ۲ برادر که ار متهمان جرائم موادمخدر هستند بنامهای “رضا چابکی” و “محمدرضا چابکی” در زندان دهدشت برای توزیع  موادمخدر در بین بندهای این زندان و در کنار آن کارهای غیراخلاقی دیگری همچون زورگیری, تجاوز که جملگی این کارها به حمایت “هدایت بازگیر” رئیس این زندان صورت می گیرد اقدام به باند و مافیا بازی در این زندان کردند. 

این منبع مطلع پیرامون وضعیت تغدیه ای زندانیان گفت؛ وضعیت خوراک وغذا و بطور کل تغدیه زندانیان بسیار ضعیف و درحد تاسف بار است. مواد اولیه خوراکی فراوان است ولی بصورت بی کیفیت و بی مزه و ادویه و رنگ و لعاب پخت میشود و جز ازروی اجبار و گرسنگی و فقط بخاطر زنده ماندن استفاده می شود. اما غذای پرسنل بطور خاص و عالی با بهترین سرویس دهی در حد مجلل ترین رستورانها با انواع و اقسام مخلفات سرو میشود.  

این منبع مطلع پیرامون نوع برخورد مسئولان زندان با افرادی که در “زندان مرکزی دهدشت” در حال سپری کردن دوران محکومیت حبس خود می باشند گفت؛ رفتار مسئولان زندان با زندانیان بسیار بد و خارج از مقام انسانی افراد صورت صورت می گیرد و در بسیاری از مواقع با توهین و حتاکی واستفاده از الفاظ رکیک افراد را مخاطب قرار می دهند. در اوایل تیرماه ۱۳۹۸, در بند ۳ این زندان ۱ زندانی که از اهالی روستای خیرآباد واقع در مسیر دهدشت به بهبهان بود پس از گذشت ۴ روز التماس از مددکاران و بدلیل عدم توجه مددکاران ومسئولان مربوطه دقیقا درجلوی چشم ۱۲۵ نفر جان خود را از دست داد و حتی چند ساعت پس مرگ این زندانی مددکاران هیچ اهمیتی این مسئاله ندادند و پس از اینکه صدائی از آن زندانی درنیامد و شکمش بدلیل مرگ در اثر بیماری و عدم توجه و رسیدگی مسئولان زندان شد و پس از چندین ساعت جنازه فرد مذکور در بند ۴ زندان کوهدشت نگهداری شد که در نتیجه جمع شدن گاز در شکم باعث تورم وی شده بود فرد مذکور را به بیمارستان خارج از زندان منتقل کردند ولی کار از کار گذشت این زندانی جان خود را از دست داده بود. زندانی یاد شده معتاد بود و بدلیل جرم استفاده از موادمخدر دستگیر شده بود و بقدر یکبار مصرف از وی موادمخدر کشف شده بود که با توجه به اینکه وی قاچاقچی موادمخدر نبوده و یک استفاده کننده بوده باید به مرکز ترک اعتیاد منتقل می شد تا نسبت به ترک و سم زدائی از بدن وی اقدام شود اما بدلیل بی تجربگی قاضی و عدم توجه مسئولان قضائی در اعزام وی به مرکز ترک اعتیاد فرد مذکور بدلیل استفاده قبلی از مواد مخدر و عدم استفاده ناگهانی بدون استفاده از داروهای مکمل برای بازیابی ترک اعتیاد این زندانی در سایه سهل انگاری مسئولان قضائی و سایر افراد در زندان دهدشت جان خود را از دست داد. فرد مذکور به مدت ۴روز التماس و گریه و خواهش می کرد و می گفت نزارید خماری بکشم و با ارائه ۱ شمارتلفن از خانواده اش هیچگونه اهمیتی ب زندانی یادشده ندادند واونیز جلوی چشم بیش از۱۲۵ نفر زندانی پس از تحمل ۴ روز گرسنگی و خماری و درد در نهایت مظلومیت فوت شد وحتی درحالیکه روی زمین افتاد مسئولان زندان هیچ اهمیتی ندادند تا اینکه شکم فرد متوفی باد کرد و با داد وفریاد زندانیان پس از گذشت چندین ساعت ۳ نفر پرستار به  بند ۳ زندان دهدشت آمدند و جنازه زندانی فوت شده را به بهداری بردند و دقیقا جلوی چشم تک تک زندانیان ۴ نفر زندانی معتاد رو بعنوان شاهد بردند که اون زندانی متوفی بدلیل حمل مواد درشکم فوت شده درحالیکه به هیچ وجه اینطور نبود هر ۴ نفر که بعنوان شاهد بودند در خماری مطلق بودند و با وعده چند سی سی متادون برای شهادت دروغ انتخاب شدند و خود من شاهد وناظر تمام این وقایع بودم!
این منبع مطلع پیرامون گسترگی و پخش انواع و اقسام موادمخدر در زندان دهدشت گفت؛ دراین زندان رد و بدل کردن انواع مواد مخدر به راحتی و با همکاری افراد خود زندان که در غالب کارمند, سرباز وظیفه در زندان هستند درآمدهای کلان و می توان گفت روزانه ۱ میلیون تومان را عاید آنها کرده است. حتی مسئولان زندان به صراحت کلام عنوان می کنند که ” زندانی باید موادمخدر مصرف کند تا تحمل حبس بریا وی شیرین باشد”! در واقع مسئولان زندان تسهیل مصرف و تهیه موادمخدر در “زندان مرکزی دهدشت” را راهی اصولی درجهت کنترل کل زندان بکار میبرند وبیان میکنند. نکته سخت بیان این جمله است که اگر فردی به این روال اعتراض کنند با همکاری افرادی که موادمخدر را در داخل بند به زندانیان می فروند و این افراد با مسئولان زندان در زد و بند هستند فرد معترض را با جاسازی موادمخدر در لوازم شخصی اش به دردسر می اندازند و پرونده قضائی جدیدی برای وی باز می کنند. 

سایر موارد مشاهده شده از طرف این منبع مطلع در ادامه به شرح ذیل می باشد؛ 

در زمینه اجازه ملاقات فرد زندانی با خانواده

پروسه دادن ملاقات به زندانیان وخانواده هایشان به شکلی است که عمدا با طول و تفسیل دادن روال ملاقات با معطلی ۴ساعته خانواده در مقابل درب ورودی زندان فقط برای مدت ۲۰ دقیقه به افراد اجازه ملاقات داده می شود. 

در  زمینه زندانیان مالی و دیه و بدهکاران
سالانه میلیاردها تومان توسط خیرین ومردم پول اهدا میشود ولی تعدادی اندک وگزینشی با مبالغ بدهی کم از این وجوه برخوردار میشوند و دقیقا مشخص نمیشود ک بقیه میلیاردها پول اهدایی خیرین کجا و چگونه صرف میشود و کسی درواقع جرات سوال پرسیدن از مسئولان زندان و پیگیری اینکه این مبالغ به کجا رفته و یا چگونه هزینه شده را ندارد. 

در زمینه بخش اداری, اجرای احکام  و مددکاری

مسئول اجرای احکام  و همه کاره این بخش شخصی موسوم  “باشنگ” میباشد که هیچگونه کمک بارز و موثری درجهت آزادی و راهنمائی زندانی نمیکند و به هرشکل ممکن از مرخصی دادن به زندانیان جلوگیری میکند و با این روش درواقع نفوذ و موجودیت خود را به  زندانیان نشان میدهد و بعنوان فردی که معمولا تحت وظایف تعریف شده اش این پست باید به بندها و زندانیان درطول هفته سرکشی کند فقط درطول سال ۱۳۹۷ تا به امروز که ۹ مردادماه ۱۳۹۸ است  فقط ۱ یا ۲ مرتبه آن هم بطور اجمالی  به مدت نیم ساعت درچند متری درب بندها خود نمایی کرد و با زندانیان رفتار نامناسبی دارد و به مقام انسانی یک فرد که در این زندان محبوس است احرتام نمی گذارد. 

رییس زندان دهدشت “هدایت بازگیر” که هیچگونه تخصص وسابقه ای دراین زمینه ندارد وحتی ناتوان از ۵ دقیقه سخنرانی و ایراد سخن است و صرفا بدلیل اینکه جزو خانواده شاهد بودن دراین پست ابقا شده که البته با فرار ۳ زندانی متهم به قتل طی ۲ ماه اخیر اگر همین امتیاز خانواده شاهد نبود بی شک فورا محاکمه و زندانی میشد. 

در زمینه مراقبتهای پزشکی و دارو و درمان 

در قسمت بهداری زندان دهدشت به لحاظ  نیروی انسانی و تجهیزات پزشکی می توان به صراحت گفت؛ جزچند بهیار جوان و ۱ عدد کپسول اکسیژن  و مقداری داروی ناچیز و چند تخت امکانات دیگری وجود ندارد. این به آن معنی است که اگر یک زندانی دچار دندان درد یا دل درد یا هرگونه بیماری دیگری شود بجز مشتی قرص  و شربت و  یا گهگاهی هم تزریق آمپول خدمات پزشکی دیگری به فرد ارائه نمی شود. 

البته اگر بیمار اززندانیان گردن کلفت وپرهیاهو باشد و بعداز ساعتها داد و بیداد واستمداد درصورت تائید بهیار و عجز از درمان با دستبند و پابند و بوسیله یک وانت نیسان سایپا با توهین و فحاشی به بیمارستان دهدشت برده میشود ک نهایتا تمام هزینه بیمارستان نیز ازجیب زندانی بیمار باید پرداخت شود!

درزمینه فروشگاه زندان

در فروشگاه زندان دهدشت مواد غذائی مفید نمی توان پیدا کرد و فقط  “سیگار”, “بیسکویت”, “شامپو”, “تیغ ژیلت تقلبی”, “نوشابه” و امثالهم با قیمت چند برابر بازار به زندانیان فروخته میشود ومثلا بطورمثال یک بسته نان که در فاصله کمتراز ۱ کیلومتری در دهدشت ۲۰۰۰تومان خریداری میشود بوسیله مسئول فروشگاه  “علیپور” به قیمت ۳۵۰۰تومان به زندانیان فروخته می شود. به این ترتیب هیچ گونه ارزش و احترامی به شخصیت انسانی افراد قائل نیستند و به راحتی جیب زندانیان خالی میشود وهیچ فریاد رسی وجود ندارد ومثلا مسول خرید زندان که کارتهای تمام بندهای ۱, ۲, ۳ و ۴ را برای خرید تحویل می گیرد در هنگام پس دادن کارتها زندانیان متوجه می شوند مبالغی از حساب بانکی آنها کسر شده و پس از اعتراض به مسئولان زندان هیچگونه ترتیب اثری به شکایت آنها داده نمی شود. 

استان کهگیلویه و بویراحمد که در جنوب غربی ایران قرار گرفته دارای ۸ شهرستان است. شهرستان‌های این استان عبارتند از:‌ شهرستان بویراحمد “یاسوج”، شهرستان بهمئی “لیکک”، شهرستان دنا “سی سخت”، شهرستان کهگیلویه “دهدشت”، شهرستان گچساران “دوگنبدان”، شهرستان چرام “چرام”، شهرستان باشت “باشت”، شهرستان لنده “لنده”.