گزارشی از بازداشت و بلاتکلیفی ۶ تَن از شهروندان در چند شهر کشور

حقوق بشر در ایران – امروز شنبه ۱۳اسفند ماه ۱۴۰۱، ماموران امنیتی در شهرهای کرج، پیرانشهر و شهرستان خاش، به تربیت، سارینا محمودصالحی، فریدون نبی و حاجی ریگی، را بازداشت کردند‌. همچنین، مرتضی حمزه حسینی، اکبر حمزه حسینی و بایزید راسخ نیا، شهروندان بازداشت شده در کرج و مهاباد، علیرغم گذشت مدتی از تاریخ دستگیری در وضعیتی بلاتکلیف و محروم از حقوق شهروندی یک متهم بسر می برند. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، امروز شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۱، مرتضی حمزه حسینی و برادر وی اکبر حمزه حسینی، اهل استان لرستان، ساکن شهرک بنفشه واقع در فردیس کرج و از بازداشت شدگان مرتبط با اعتراضات سراسری علیرغم گذشت حدود ۳۰ روز از تاریخ دستگیری در بلاتکلیفی بسر می برند. 

به نقل از یک منبع مطلع در گفتگو با گزارشگر حقوق بشر در ایران:”این افراد در بند فوق امنیتی تحت بازجوئی هستند اما با توجه به طولانی شدن  این روند و گذشت نزدیک به ۱ ماه از تاریخ انتقال آنها هیچ فردی حتی خانواده آنها از وضعیت آنها اطلاع دقیقی ندارند.” 

این منبع مطلع افزود:”خانواده مرتضی حمزه حسینی و اکبر حمزه حسینی، به اداره اطلاعات و دادسرای کرج مراجعه کردند اما ظاهرا هیچ فرد و ارگانی پاسخی درستی به آنها نداده و همین مساله منجر به نگرانی آنها از وضعیت این ۲ برادر شده است.”

لازم به اشاره است، مرتضی حمزه حسینی و اکبر حمزه حسینی، در تاریخ ۲۷ شهریور ماه ۱۴۰۱، مرتبط با اعتراضات سراسری توسط نیروهای امنیتی در منطقه فردیس کرج بازداشت و سپس به زندان (ندامتگاه) مرکزی کرج منتقل شده بودند. 

شورای صنفی دانشگاههای کشور هم‌ با انتشار خبری اعلام کرد؛ در ساعات پایانی پنجشنبه ۱۱ اسفند ماه ۱۴۰۱، سارینا محمودصالحی، دانشجوی رشته انیمیشن در دانشگاه فنی حرفه ای کرج، توسط ماموران امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد. 

براساس این گزارش، بازداشت سارینا محمودصالحی، پس از انتشار خبر مسمومیت دانشجویان خوابگاه این مرکز آموزش عالی صورت گرفته است. 

تا لحظه تنظیم این خبر، از نام ارگان بازداشت کننده، مصادیق حقوقی اتهامات و مکان نگهداری سارینا محمودصالحی اطلاعی در دسترس نیست. 

کمپین فعالین‌بلوچ هم‌ با انتشار خبری اعلام کرد؛ امروز شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۱، حاجی ریگی، متولد: ۱۳۳۸، ساکن شهرستان خاش از توابع استان سیستان و بلوچستان، در پی یورش ماموران اداره اطلاعات این شهرستان به منزل وی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد. 

براساس این گزارش، علت بازداشت حاجی ریگی، توسط ماموران اداره اطلاعات شهرستان خاش، متواری بورن فرزندش، محسن ریگی از اعضای انتظامات مسجد جامع الرحمان این شهرستان عنوان و به وی اعلام شده:”در صورت معرفی فرزندش به اداره اطلاعات آزاد خواهد شد.” 

همچنین، گفته می شود، ماموران اداره اطلاعات شهرستان پیشتر اقدام‌ به بازداشت محسن ریگی کرده بودند اما با توجه به نبودن وی در منزل این بازداشت صورت نگرفته است. 

وبسایت کُردپا هم‌ با انتشار خبری اعلام کرد؛ امروز شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۱، فریدون نبی، متولد: ۱۳۸۰، اهل شهرستان پیرانشهر از توابع استان آذربایجان غربی، علیرغم گذشت١٢٦ روز از تاریخ دستگیری بطور بلاتکلیف در زندان شهرستان نقده بسر می برد. 

در این گزارش به نقل از یک منبع مطلع اعلام شده:”ماموران امنیتی ابتدا به قصد بازداشت فردین نبی، به منزل خانوادگی آنها یورش بردند اما با توجه به غیبت وی و ناموفق بودن تلاش ماموران سپس برادرش فریدون نبی را بازداشت کرده و گفتند تا زمان معرفی فردین، برادر او فریدون در بازداشت خواهد ماند.” 

این منبع مطلع افزود:”عثمان نبی، پدر خانوادە و مریم نبی همسر فردین نبی، در تاریخ ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۱، پس از احضار به اداره اطلاعات شهرستان پیرانشهر، به مدت ۳ ساعت بازجویی شدند.” 

لازم به اشاره است، فریدون نبی، در تاریخ ۶ آبان ماه ۱۴۰۱، توسط ماموران اداره اطلاعات شهرستان پیرانشهر بازداشت و پس از انتقال به بازداشتگاه مرکزی آن ارگان امنیتی در ارومیه مرکز استان آذربایجان‌غربی و طی مراحل بازجوئی و تفهیم‌اتهام پس از ۴۸ روز به زندان شهرستان منتقل شد. 

از سوی دیگر، طی روزهای اخیر، بایزید راسخ‌نیا، اهل شهرستان مهاباد از توابع استان آذربایجان‌غربی، جهت بازجویی به یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی در ارومیه مرکز آن استان منتقل شد.

به نقل از یک منبع مطلع:”آقای راسخ نیا، در تاریخ ۱۱ اسفندماه در تماسی کوتاه به خانواده خود اعلام کرده که به یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی ارومیه منتقل و در بازجویی بسر می برد.”

لازم به اشاره است، بایزید راسخ نیا، حدود ۲ هفته پیش، در محل کار خود، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. 

تا لحظه تنظیم‌ این خبر، از مصادیق حقوقی اتهامات و علت دقیق بازداشت بایزید راسخ نیا اطلاعی در دسترس نیست. 

سرکوب آزادی بیان و ممانعت از انتشار عقاید و دیدگاههای مختلف در یک جامعه، ناقض ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است. در این مفاد قانونی بر حق افراد بر انتشار افکار، عقاید، نظریات و دیدگاههای سیاسی و عقیدتی بدون محدودیت مرزی تاکید شده است.

عدم امکان دسترسی به وکیل مورد نظر متهم و محرومیت فرد از دسترسی به سایر ملزومات در یک فرآیند دادرسی ناقض ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.

همچنین برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه توسط قاضی، بازجو و بازپرس بیطرف از جمله حقوقی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تاکید شده است.

 در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون تاکید شده است.