اعتراضات دی ماه ۱۳۹۸: بازداشت گسترده شهروندان در مناطق غرب کشور توسط نیروهای امنیتی
حقوق بشر در ایران – طی هفته گذشته ماموران امنیتی در شهرهای ایلام، سنندج، دهگلان، مریوان، خوی و کرمانشاه, دستکم ۱۰ نفر از شهروندان را در این شهرستانها بازداشت و به بازداشتگاه منتقل کردند. از میان افراد بازداشت شده ۱ نفر پس از اتمام بازجوئی با تودیع قرار کفالت و بطور موقت تا اتمام مراحل دادرسی از بازداشت آزاد شد.
به گزارش حقوق بشر در ایران بنقل از مرکز دموکراسی و حقوق بشر کردستان؛ در فاصله تاریخی ۲۴ دی ماه تا ۲۸ دی ماه ۱۳۹۸, سامان عبدالعلیزاده شهروند ساکن کرمانشاه, محمد شیخکانلو, شهروند اهل شهرستان خوی, آمانج نیکپی, شهروند ۲۲ ساله ساکن شهرستان مریوان, کیوان کوتی, اهل شهرستان کرمانشاه, آزاد عباسی, به همراه سیروس عباسی و فریدە ویسی, زوج ساکن شهرستان دهگلان, آرمان محمدی, شهروند اهل شهرستان سنندج و همچنین امیرعلی مجد, اهل شهرستان ایلام, در جریان برگزاری تجمعات اعتراضی که در این شهرها در اعتراض به شلیک مستقیم پدافند هوائی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری پی اس ۷۵۲ خط هوایی اوکراین که منجر به کشته شدن ۱۷۶ نفر مسافر و خدمه پروازی این هواپیما شد برگزار شده بود توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
براساس این گزارش؛ روز شنبه ۲۸ دیماه ۱۳۹۸، امیرعلی مجد, اهل شهرستان ایلام, توسط نیروهای امنیتی در این شهرستان بدون تفهیم اتهام در محل کارش که در یک کتاب فروشی بود توام با ضرب و شتم بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد و از وضعیت وی اطلاعی در دست نیست.
همچنین در تاریخ ۲۷ دی ماه ۱۳۹۸, آرمان محمدی, شهروند اهل شهرستان سنندج, توسط ماموران اطلاعات سپاه پاسداران در این شهرستان بازداشت و جهت بازجویی به یکی از بازداشتگاههای این ارگان امنیتی در شهرستان سنندج منتقل شد و کماکان در بازداشت و بازجوئی بسر می برد. از دلایل بازداشت و اتهامات منتسب شده بر این شهروند اهل سنندج اطلاعی در دست نیست.
از سوی دیگر روز سهشنبه ۲۴ دیماه ۱۳۹۸, سیروس عباسی و فریدە ویسی, زوج ساکن شهرستان دهگلان از شهرهای استان کردستان در پی یوروش ماموران اداره اطلاعات این شهرستان به محل کار آنها در مرکز آموزشی ”زانست” بازداشت و جهت بازجوئی به بازداشتگاه این نهاد امنیتی در شهرستان سنندج منتقل کردند.
همچنین پس از بازداشت این زوج, آزاد عباسی, که جهت پیگری وضعیت بازداشت برادرش سیروس عباسی و همسر بردارش به اداره اطلاعات شهرستان دهگلان مراجعه کرده بود توسط ماموران امنیتی بازداشت شد.
همچنین در ادامه این بازداشتهای گسترده در روز سه شنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸, کیوان کوتی, اهل شهرستان کرمانشاه در پلیسراه شهرستان سرپل ذهاب به اتهام مشارکت و اغتشاش در جریان تجمعات اعتراضی آبان ماه ۱۳۹۸, توسط نیروهای امنیتی بازداشت و جهت بازجوئی به بازداشتگاه یکی از ارگانهای امنیتی در کرمانشاه منتقل شد.
در تاریخ ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸, آمانج نیکپی, شهروند ۲۲ ساله ساکن شهرستان مریوان, توسط ماموران اداره اطلاعات به دلایل نامعلومی بازداشت و از وضعیت وی اطلاعی در دست نیست. همچنین در همان تاریخ خالد نیک پی, که جهت پیگیری وضعیت بازداشت فرزندش به بازداشتگاه اداره اطلاعات مریوان مراجعه کرده بود پس از بازداشت و بازجوئی با تودیع قرار کفالت و بطور موقت تا اتمام مراحل دادرسی از بازداشت آزاد شد.
همچنین طی روزهای گذشته, محمد شیخکانلو, شهروند اهل شهرستان خوی از توابع ارومیه توسط ماموران اطلاعات سپاه بازداشت و جهت بازجویی به بازداشتگاه این ارگان امنیتی در ارومیه منتقل شد.
از سوی دیگر در استان کرمانشاه, سامان عبدالعلیزاده, شهروند ساکن این استان در پی یورش ماموران امنیتی بازداشت و از وضعیت وی اطلاعی در دست نیست.
بازداشتهای گسترده طی روزهای گذشته از بابت برگزاری تجمعات اعتراضی در شهرهای مختلف کشور در اعتراض به شلیک مستقیم به هواپیمای مسافربری پی اس ۷۵۲, خط هوایی اوکراین که منجر به کشته شدن ۱۷۶ مسافر و خدمه پروازی این هواپیما برگزار شده بود صورت گرفته است. در تاریخ ۲۵ دی ماه ۱۳۹۸, سازمان عفو بین الملل با انتشار اطلاعیه ای در مورد نحوه غیرقانونی برخورد نیروهای امنیتی ایران برای مقابله با شهروندان معترض در جریان تجمعات اعتراضی مرتبط با شلیک به هواپیمای مسافربری پی اس ۷۵۲ متعلق به خط هوایی اوکراین ایرلاین که منجر به کشته شدن ۱۷۶ مسافر و خدمه پروازی این هواپیما شد خبر داده است.
پرواز شماره پی اس ۷۵۲ شرکت هواپیمایی بینالمللی اوکراین ساعت ۶:۱۲ دقیقه صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸, به وقت محلی از فرودگاه بینالمللی امام خمینی تهران برخاست و دقایقی بعد در پی شلیک مستقیم پدافند هوایی سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفت و سقوط کرد.
این سانحه تنها ساعاتی پس از حمله موشکی ایران به دو پایگاه هوایی مورد استفاده نیروهای آمریکایی در عراق به تلافی قتل یک فرمانده ارشد ایرانی به دست آمریکا رخ داد.
ستاد کل نیروهای مسلح در جمهوری اسلامی پس از ۳ روز پذیرفت که سپاه پاسداران هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده است. همچنین حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز شنبه ۲۱ دی ماه ۱۳۹۸ در توییتر اعلام کرد که اشتباه پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موجب سقوط هواپیمای اوکراینی و جان باختن ۱۷۶ نفر شده است.
در پی پذیرش مسئولیت سرنگونی هواپیمای اوکراینی از طرف جمهوری اسلامی، کانادا و اوکراین خواهان پاسخگویی ایران شدند. رئیس جمهور اوکراین خواستار پرداخت غرامت از سوی ایران شد. ترودو گفت کاناداییها در تراژدی ملی عزادار هستند.
برگزاری تجمعات اعتراضی بدون حمل سلاح از جمله حقوقی است که در اصل ۲۷ قانون اساسی ایران که حکومت جمهوری اسلامی مدعی عمل به آن را دارد نیز مورد تاکید قرار گرفته است اما تفسیرهای متفاوتی که ارگانهای امنیتی به نفع خود و در جهت ایجاد محدودیت و سرکوب شهروندان در ایران بر قانون اساسی میکنند زمینه این سرکوبها را برخوردهای امنیتی را فراهم میکند.
سرکوب شهروندان و بیان اتهامات امنیتی بر علیه آنها از جمله موارد ناقض حقوق بشر و در راستای سرکوب آزادی بیان و عقیده در ایران است و در اسناد بین المللی حقوق بشر در ماده ۱۹ اعلامیه جهانی و همچنین ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ نیز بر آن تاکید شده است.
همچنین برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه از جمله حقوق سلب نشدنی میباشد که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز بر آن تاکید شده است.
همچنین بازداشت خودسرانه افراد و عدم تفهیم اتهام فرد در زمان بازداشت و عدم امکان دسترسی به وکیل برای متهم از جمله موارد ناقض اسناد بین المللی حقوق بشر, ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و همچنین ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
“ابراهیم رئیسی”, رئیس قوه قضائیه, در تاریخ ۱۲ آبان ماه ۱۳۹۸, با حضور در جلسه شورای عالی حقوق بشر در جمهوری اسلامی که با حضور “علی شمخانی” و “غلامحسین محسنی اژه ای” دو تن دیگر از اعضای ارشد در قوه قضائیه و شورای عالی امنیتی ملی جمهوری اسلامی برگزار شده بود از حکومت جمهوری اسلامی با عنوان حکومتی یاد کرد که در ریشه و بطن ساختاری برابری کامل با اصول حقوق بشر دارد!
- بیشتر بخوانید؛ ادعای ابراهیم رئیسی؛ دفاع از حقوق بشر در ذات حکومت ایران است
همچنین علی خامنه ای, رهبر جمهوری اسلامی, به دفعات در صحبتهای خود ادعا کرده که در ایران هیچ شهروندی به صرف انتقاد مورد پیگرد قضائی و بازداشت قرار نمی گیرد که اینگونه رفتارهای قهرآمیز حقیقت ماجرا از سرکوب و گسترش فضای امنیتی در ایران را نشان می دهد و گویای این امر است که حاکمان جمهوری اسلامی اساتید بزرگ در سفسطه, مغالطه و تفسیر به رای هستند.