حقوق بشر در ایران ـ امروز دوشنبه ۱۹تیر ماه ۱۴۰۲، فعالان حقوق بشر در فعالیتهای خود خواستار برقراری عدالت و حاکمیت قانون و دوری جُستن از تبعیض چه جنسیتی چه عقیدتی و چه قومی هستند .
اگرچه ممكن است، حقوق بشر قدمی به تاريخ نوع انسان داشته باشد ولي شناسايی جهانی و توسعه آن بدون ترديد در حد وسيعی مديون تلاشهای فعالان حقوق بشر و سازمان ملل متحد است. اعضاء سازمان ملل متحد در منشور اين سازمان اعلام ميكنند كه رعايت حقوق بشر و آزاديهای اساسی و يکی از اهداف مهم آنها است.
از سال ۱۹۴۵ تاكنون، ترويج و حمايت از حقوق بشر يكي از مهمترين نگرانيها و زمينه های اصلي كار سازمان ملل متحد بوده است. بيست سال پس از تأسيس سازمان ملل متحد آقای اوتانت دبير كل وقت سازمان ملل متحد دیپلمات برمه‌ای و سومین دبیرکل سازمان ملل متحد که کار خود را به طور رسمی از۳۰ نوامبر ۱۹۶۱ آغاز و تا ۳۱ دسامبر ۱۹۷۱ این سمت را به عهده داشتدر كار تحقيقي كه در مورد سازمان ملل متحد و حقوق بشر انجام شد چنين در مقاله ای نوشت : رعايت حقوق بشر مبنايي است كه ساختار سياسی آزاديهاي انسان بر آن بنا شده است. براي دستيابی به اين آزادي لازم است اراده و همچنين قابليت پيشرفت در زمينه هاي اقتصادي و اجتماعي وجود داشته باشند. پيشرفت در زمينه اقتصادي و در زمينه اجتماعي پايه و اساس صلح واقعي را تشكيل ميدهد . ایشان در ادامه میگوید ، اساسي ترين و عميقترين انگيزه سازمان ملل متحد عبارت است از توسعه حقوق بشر و حمايت از آن تقويت سير صعودي آزادي و پيشرفت بشر و رفاه و صلح. در مقوله حقوق بشر که برهمه حاكميت دارد و همه ما ميپذيريم كه حقوق بشر را به عنوان حقوق بنيادين ناشي از حقوق طبيعی اشخاص بشری رعايت كنيم. رعايت حقوق بنيادين شرط ضروري دمكراسی و هماهنگي و صلح اجتماعی است. باوجود اين براي ترويج و تقويت رعايت حقوق بشر لازم است اين حقوق را به شهروندان خود بشناسانيم تا در اجتماع بهگونهاي رفتار كنند كه حقوق بشر رعايت شود و به علاوه مدافع حقوق بشر نيز باشند.
هدف از اين آموزش آماده كردن از افراد جامعه براي رفتاري مناسب جهت رعايت حقوق بشر است.
حقوق بشر مجموعه ای است از ارزشها و انديشه ها (منابع مادي)، مفاهيم و اسناد (منابع صوري) و مكانيزمها (ضمانت ها).
لازم است اسناد و متون حقوقي (قانون اساسي، برخي قوانين عاد، اعلاميه ها، ميثاق ها، كنوانسيونها و غيره) را آموخته و با طرز كار مكانيزمهاي تضميني آشنايي پيدا كنيم. یک فعال حقوق بشر با توجه به نوع کاری که انجام میدهد در یک جامعه میتواند نقش مهمی را در شکل دهی به اذهان عمومی ایفا کند .
به همین دلیل است که در بسیاری از مواقع حکومتهای غیرسکولار با فعالیتهای فعالین حقوق بشر در کشورهای تحت حاکمیت خود مشکل دارند به این دلیل که افشاگریهایی که فعالین حقوق بشر انجام میدهند ایجاد مانع میکند برای حکومتهای غیر سکولار مثل جمهوری اسلامی درایران واین افراد با سرکوب و حبس و شکنجه بسیاری مواجه میشوند. آنچه که گفتم را میتوان به وضوح درکشور ایران به طور واضح مشاهده کرد .
رعايت حقوق بشر، مستلزم آشنايي با مفاهيم انتزاعي و همچنين مكانيزمهاي تضمينی است. لذا نحوه آموختن و آموزش دادن اين مفاهيم و اسناد بنيادين مربوط به آن از اهميت خاص برخوردار است. اين آشنايي نه طبيعي است و نه خودجوش و آني و به مانند هر دانش ديگر بايد به نحوه پويا انتقال يابد.
در نتيجه لازم است زمينه و امكان آموزش حقوق بشر را براي همه ايجاد گردد. آموزش حقي است كه توسط دولت تضمين گرديده است (اصل ۳۰ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران). بنابراين مدارس بايد اولين محل براي آموزش و پرورش و اجتماعي كردن شهروندان در يك كشور دمكراتيک قلمداد گردند. البته آموزش حقوق بشر تنها به مدارس و يا حتي نهادهاي دولتي محدود نميگردند. از يك ديدگاه وسيع و در يك طرح ملي آموزش حقوق بشر شامل نهادهای غير دولتی نيز مي شود. در ادامه تلاش بر این دارم که تعريفی جامع از آموزش حقوق بشر را بیان کنم: آموزش حقوق بشر مجموعه ای از آموزشها در جهات زير است:
الف ـ ايجاد آگاهي در خصوص ارزشهاي مربوط به حقوق بشر.
ب- توسعه و تقويت رعايت حقوق بشر از طريق آموزش و پرورش.
ج ـ آشنايي با مكانيزمهای تضمينی جهت برخوردار و مقابله با موارد نقص حقوق بشر و التزام و اجبار به رعايت آن اهدافی چنين آموزش که عبارتند از آموزش همگاني، انتقال دانستها، بيداري و شكوفايي و تحول شخصيت فرد به ترتيبي كه بتواند در هماهنگي با محيط اطراف خود زندگي كند. اين امر با توجه به عناصر زير صورت ميگيرد: حقوق و ارزشها و اقدامات لازم جهت رعايت حقوق بشر و همچنين تلاش جهت شكلگيري و تصويب يک سلوک عمومي. آموزش حقوق بشر مسأله مهمي را طرح ميكند كه عبارت است از پيوند بين شناخت و عمل يعني از شناخت به عمل رسيدن. آشنايي با حقوق بشر در صورتي كه منتج به ترويج و حمايت از آن نگردد هيچ فايدهاي ندارد. برای آگاهی رسانی به نسلهای آینده باید تمهیداتی از طرف دولتها در نظر گرفته شود. برای نمونه میتوان به گنجاندن آموزش حقوق بشر در آموزش اوليه آموزگاران دانشگاهها و مراكز ويژه تربيت معلمين و دبيران و آموزش حقوق بشر را در مواد درسي خود قرار بدهند. مرحله اطلاع رساني در خصوص حقوق بشر: كنفرانس، سمينار، دوره های كوتاه مدت و غيره. مرحله بعدی مرحله يادگيري و آموختن روشهای آموزش و پرورش مربوطه تهيه و تدوين كتابچه تصويری و كتب و ابزار سمعي و بصری تاثیر بسیاری مفیدی در آگاهی رسانی به دیگر افراد در یک جامعه برای آگاهی از حقوق شهروندی خود را ایجاد میکند.
در حقیقت مهمترین دلیلی که در ایران حکومت جمهوری اسلامی اقدام به سرکوب فضای مجازی می کند همین نکته است که از حساسیت بسیار زیادی در مناظر حاکمان قدرت در ایران نیز برخوردار است. از حبس و سرکوب رسانه هایی مثل روزنامه ها، سرکوب کانالهای تلگرامی، سرکوب روزنامه نگاران، سرکوب فعالان فضای مجازی، وبلاگ نویسان و آن دسته از شهروندانی که با دیگر رسانه های جمعی مثل تلویزیون های دیگر در ارتباط هستند به شدت در ایران مورد سرکوب و شکنجه واقع میشوند که برای نمونه میتوانم به محمد نجفی وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر اشاره ای داشته کنم که در حال حاضر در زندان اوین محبوس و هر هفته بدلیل پرونده سازیهای پی در پی ارگانهای امنیتی و قضائی برای این فعال حقوق بشر وی مورد محاکمه قرار میگیرد. محمد نجفی از جمله افرادی بود که بعنوان وکیل و فعال حقوق بشر پی گیر قتل وحید حیدری از شهروندان معترض که در تجمعات اعتراضی دی ماه سال ۱۳۹۶ جان خودش را ازدست داد البته در بازداشت گاه و در زیر شکنجه و در زمانی که محمد نجفی بعنوان یک وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر پیگیر چزائی و علت فوت وحید حیدری شده بود توسط نیروهای امنیتی در اراک بازداشت شد و با توجه به پروندهای قبلی که در انتظار محاکمه داشت در پس این ماجرا وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه و قوه قضائیه اقدام به پرونده سازیهای جدیدی برای این وکیل دادگستری شریف ساکن شازند اراک کردند و تا به امروز محمد نجفی به ۱۹ سال حبس تعزیری و همینطور شلاق محکوم شده است و تنها اتهام وی دفاع از حقوق بشر و انسان دوستی وی بوده است. محمد نجفی تازه یک مثال از صدها نفر انسان شریفی است که در زندانهای ایران و پی سرکوب و شکنجه و خفقان و نقض حقوق بشر محکوم و محبوس گردیده است .
این مورد یکی از هزاران مورد سرکوب و وحشت حاکمان قدرت در ایران با محوریت ولایت فقیه صورت میگیرد نشان دهنده آن است که حکومتهای غیر سکولار مثل جمهوری اسلامی از آگاهی شهروندان ترس شدیدی دارند و به همین دلیل است که میدانند آگاهی بانی افشاگری را در پی خواهد داشت و یک فرد آگاه هیچ گاه اجازه به هیچ کسی و حکومتی نمیدهد که حقوق انسانی وی را نقض کند . یکی دیگر از راههای گسترش مفاهیم حقوق بشر و آگاهی رسانی ايجاد دورههاي كارشناسي ارشد حقوق بشرو شايد گرايشهاي دكتراي حقوق بشر و تقويت و تأكيد بر ارائه واحد حقوق بشر در دوره كارشناسي موجب تنومندشدن كادر علمي در اين زمينه ميگردد. یکی دیگر از راهها ایجاد مراکز آموزشی در زمینه حقوق شهروندی بر مبنای اعلامیه جهانی حقوق بشر می باشد . انسان در دوره کنونی نیازمند تعریف دیگری از چیزیکه وی را در این جهان ایمن می کند هست.
این درست است که وجود نیروهای امنیتی مثل پلیس ، برای یک جامعه مفید است اما نمیتواند وجود پلیس ابزاری در دست حاکمان قدرت برای سرکوب شهروندانی باشد که برای حق و حقوق انسانی خود اعتراض میکنند . پلیس در جامعه باید باشد برای جلوگیری از نقض حقوق شهروندان برای ایجاد نظم مبطنی بر حقوق بشر.
متاسفانه در ایران فعلی با حاکمیت جمهوری اسلامی از وجود نیروهای امنیتی برای سرکوب و شکنجه مردمی استفاده میشود که جویای حقوق خود هستند که این میتواند نقض حقوق بشر باشد . صلح جهانی وقتی حقیقت پیدا میکند که حاکمان بر مسند قدرت بتواند توازن قدرت و برقراری سکولاریسم را در یک کشور همپای یکدیگر قرار دهند . آنچه که امروز درخاور میانه اتفاق افتاده در نتیجه زیاده خواهی و قدرت طلبی و صدور یک ایدولوژی که درسال ۱۳۵۷ با محوریت روح الله خمینی شکل گرفت اتفاق افتاده است .
اگر کمی به عقب تر برگردیم متوجه میشویم که ظهور حکومت جمهوری اسلامی در نتیجه یک ناآگاهی بوده که اگر آن ناآگاهی در سال۱۳۵۷ جای خود را به آگاهی که امروز شهروندان ایران از آن برخوردار هستند داده بود هیچ گاه خرافات و جهالت بر کشور ایران حاکم نمیشد .
حکومتی در بین ناآگاهی در ایران رشد و نموو کرد که به جز جنگ افروزی و سرکوب و شکنجه و گسترش فقر و فساد ، رانت خواری و دیگر مشخصه های یک حکومت سرکوبگر چیز دیگری را برای بیش از ۸۰ میلیون شهروند ایران به ارمغان نیاورده است . این را باید به یاد داشت لازمه پیشرفت عمل کردن است نه حرف زدن . اگر در سال۱۳۵۷ آگاهی شهروندان در ایران بهسطح آگاهی فعلی در ایران بود مطمئنا هیچ گاه غده سرطانی مثل جمهوری اسلامی که بذر چند دستگی را در خاور میانه ایجاد کرده رشد نمیکرد .
مطمئنا دیپلماسی ایران به شکلی بود که همسایگان ایران از همجواری با کشور ایران لذت میبردند آنچه که در دور و اطراف ایران در حال وقوع است ناشی از یک جنگ طلبی است که اگر آتش آن افروخته بشود به جنس قاطع میتوان گفت که متضرر آن شهروندان ایران و کشورهای همسایه ایران خواهند بود .
متاسفانه در ایران حکومت جمهوری اسلامی با واژه منحوس صدور انقلاب اسلامی تلاش میکند ایدولوژی خود را به دیگر کشورها تحمیل کند که نتیجه آن در انزوا رفتن خود کشور و بازخورد آن شد مشکلات عظیم اقتصادی و سیاسی در کشور با دیگر کشورها . متاسفانه ایران ما به سمتی پیش میرود و جهالت و ناآگاهی حاکمان قدرت در ایران بهحدی است که به طور خواسته و یا ناخواسته در جنگی قرار میگیریم که حکومت طرف مقابل ما هیچ گونه مرز جغرافیائی و فیزیکی با ایران ندارد و این فقط جنگ ایدولوژیک است بر مبنای یک آمیزه دینی که در کتابش آن قوم را ترد شده میداند و هیچ حقوقی انسانی برای شهروندان آن کشور قائل نیست .
شخص رهبر ایران آقای خامنه ای واقعا به نسلهای آینده در صورت وقوع یک جنگ نیابتی چه خواهید گفت ؟
چگونه بیان میکند که با کشوری که هیچ مجاورتی ندارید اقدام به تحریک و جنگ افروزی میکنید ؟
آنچه از جنگ میماند ویرانی و کشته و زخمی شدن انسانهای بی دفاع است و متضرر شدن شهروندان عادی ولی شما به عنوان رهبر کشور و آقا زاده های خود در خط مقدم امنیت جانی و مالی هستید و در آسایش کامل با چپاولی که از سروت ایران کرده اید زندگی میکنید .
اشتراک گذاری
