حقوق بشر در ایران – امروز شنبه ۱۸آذر ماه ۱۴۰۲، محمدیعقوب گمشادزهی و جان محمد احمدی، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. از سوی دیگر، داود شیری، آراز ابراهیم نژاد و سیدمحمدرضا موحد، پس از اتمام بازجویی ها و تفهیم اتهام با تودیع وثیقه آزاد شدند.
به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از حال وش، روز جمعه ۷ مهر ماه ۱۴۰۲، محمد یعقوب گمشادزهی، فرزند: موسی، ساکن زاهدان مرکز استا و بلوچستان، توسط نیروهای امنیتی در آن شهر، بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
براساس این گزارش، ماموران امنیتی برای بازدشت محمدیعقوب گمشادزهی به منزل وی در زاهدان مراجعه و سپس وی را برای بازجویی و تفهیم اتهام به بازداشتگاه یکی از نهادهای امنیتی زاهدان، منتقل کردند.
بازداشت محمدیعقوب گمشادزهی، پس از آن صورت گرفت که وی پیشتر هم در تاریخ ۷ مهر ماه ۱۴۰۲، به همراه جمعی از شهروندان معترض در شهر اهدان، بازداشت و پس از طی مراحل بازجویی ها و تفهیم اتهام، در تاریخ ۱۷ مهر ماه ۱۴۰۲، با تودیع وثیقه آزاد شده بود.
تا لحظه تنظیم این خبر، از علت دقیق بازداشت، نام نهاد امنیتی دستگیر کننده و از روند حقوقی پرونده تشکیل شده بر علیه محمدیعقوب گمشادزهی اطلاعی حاصل نشده است.
در خبری دیگر به نقل از شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان کشور، امروز شنبه ۱۸ آذر ماه ۱۴۰۲، جان محمد احمدی، فرهنگی بازنشسته، اهل و ساکن شهرستان ممسنی از توابع استان فارس، توسط نیروهای امنیتی، بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
براساس این گزارش، ماموران امنیتی، هنگام بازداشت جان محمد احمدی، منزل این فعال صنفی فرهنگیان تفتیش و برخی لوزام شخصی از قبیل گوشی تلفن همراه وی را توقیف کردند.
همچنین، گفته می شود، پیشتر هم حکم جلب سیار این فعال صنفی فرهنگیان، صادر به پلیس اطلاعات و امنیت شهرستان ممسنی ابلاغ شده بود.
جان محمد احمدی، پس از بازداشت و انتقال به مقر فرماندهی پلیس امنیت شهرستان ممسنی و طی مراحل بازجویی های اولیه سپس به دادسرا آن شهرستان، منتقل و با با توجه به طی مراحل بازپرسی با صدور قرار بازداشت موقت ۱ ماهه به زندان شهرستان ممسنی، منتقل شد.
علت بازداشت جان محمد احمدی، حضور وی در تجمع اعتراضی صنفی فرهنگیان شهرستان ممسنی که روز سه شنبه ۱۴ آذر ماه ۱۴۰۲ برگزار شده بود عنوان شده است.
از سوی دیگر، امروز شنبه ۱۸ آذر ماه ۱۴۰۲، داود شیری، آراز ابراهیم نژاد و سیدمحمدرضا موحد، سه تن از فعالان ملی مدنی محبوس و بلاتکلیف در زندان مرکزی تبریز واقع در استان آذربایجان غربی، پس از اتمام بازجویی ها و تفهیم اتهام، با تودیع قرار وثیقه تا اتمام مراحل دادرسی، آزاد شدند.
براساس این گزارش، آزادی داود شیری، آراز ابراهیم نژاد و سیدمحمدرضا موحد، با تودیع وثیقه ای به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان، برای هر نفر، صورت گرفته اما از مصادیق حقوقی اتهامات یا اتهام تفهیم شده به این شهروندان اطلاعی حاصل نشده است.
لازم به اشاره است، سید محمدرضا موحد و آراز ابراهیم نژاد، در تاریخ ۲۲ شهریور ماه ۱۴۰۲، توسط ماموران اداره کل اطلاعات استان آذربایجان شرقی، دستگیر و برای تشکیل پرونده قضایی به بازداشتگاه آن نهاد امنیتی منتقل و پس از طی مراحل بازجویی ها به زندان مرکزی تبریز منتقل و علیرغم اتمام بازجویی ها در بلاتکلیفی بسر برده بودند.
همچنین، داوود شیری، هم در تاریخ ۲۲ شهریورماه ۱۴۰۲، توسط نیروهای امنیتی در شهر تبریز، بازداشت و پس از انتقال به بازداشتگاه یکی از نهادهای امنیتی و طی مراحل بازجویی ها و تفهی اتهام به بند قرنطینه در زندان مرکزی منتقل شده بود.
در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، داود شیری، به همراه تنی چند از فعالان ملی مدنی دیگر،توسط نیروهای وابسته به یکی از ارگانهای امنیتی در تبریز، بصورت هماهنگ، بازداشت و پس از انتقال به بازداشتگاه یکی از نهادهای امنیتی و طی مراحل بازجویی ها و تفهیم اتهام، داوود شیری، در تاریخ ۱۸ خرداد ماه ۱۴۰۲، با تودیع وثیقه ای به مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان، آزاد گردید اما در تاریخ ۱۱ تیر ماه ۱۴۰۲، برای تفهیم اتهام به شعبه ۱۵ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تبریز احضار شده بود.
داوود شیری، پیشتر هم در تاریخ ۲۹ فرودین ماه ۱۴۰۲، پس از احضار به شعبه ۲ دادگاه انقلاب شهر تبریز، محاکمه شد اما اطلاعی از نتیجه آن جلسه دادرسی در دسترس نیست.
این فعال ملی مدنی ساکن شهر تبریز، در تاریخ ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۱هم هنگام خروج از منزل، توسط نیروهای امنیتی در شهر تبریز بازداشت و پس از انتقال به بازداشتگاه یکی از ارگانهای امنیتی و طی مراحل بازجوئی در تاریخ ۱۲ خرداد ماه ۱۴۰۱، با تودیع وثیقه ای به مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان آزاد شده یود.
شعبه ۱ دادگاه انقلاب تبریز به ریاست قاضی رحیم حملبر، در تاریخ ۴ تیر ماه ۱۳۹۹، داوود شیری را از بابت اتهام (فعالیت تبلیغی علیه نظام) و (عضویت در گروه غیرقانونی گاماج) محاکمه و در تاریخ ۱۱ مرداد ماه ۱۳۹۹، از اتهام (فعالیت تبلیغی علیه نظام) تبرئه و با اتهام (عضویت در گروه گاماج) به تحمل ۳ سال حبس تعزیری محکوم کرده بود.
پس از اعلام اعتراض داوود شیری، در تاریخ ۱۲ مهر ماه ۱۳۹۹، شعبه ۱ دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی، این فعال ملی مدنی را پس از تغییر عنوان اتهامی به (اقدام به عضویت در غیرقانونی گاماج)، به تحمل ۶ ماه حبس تعزیری محکوم کرد.
داوود شیری، در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۸، در پی یورش ماموران اداره اطلاعات تبریز به محل کار وی پس از تفتیش محل کسب و ضبط لوازم شخصی بازداشت و پس از طی مراحل بازجوئی در تاریخ ۷ اسفند ماه ۱۳۹۸، با تودیع وثیقه آزاد شد.
بین ۱۶ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران ترک زبان هستند که اغلب آنان در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان سکونت دارند. برخی از این شهروندان برخورد حاکمیت با شهروندان ترک زبان را توام با تبعیض می‌دانند و منع تدریس زبان‌های غیر فارسی در مدارس را یکی از برجسته‌ترین موارد تبعیض می دانند که همواره با اعتراض بخشی از فعالان مدنی این مناطق روبرو بوده است.
بازداشت خودسرانه، بلاتکلیف نگه داشتن متهم در بازداشت و ممانعت از دسترسی فرد در دوران بازجویی، بازپرسی و دادرسی به وکیل مورد نظر خود و منع دسترسی به سایر ملزومات در یک فرآیند دادرسی، ناقض ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.
همچنین برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه توسط قاضی، بازجو و بازپرس بیطرف از جمله حقوقی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تاکید شده است.
در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون تاکید شده است.
