گزارش سازمان عفو بین الملل در خصوص کودکان بازداشت شده در اعتراضات ۱۴۰۱
حقوق بشر در ایران – امروز پنجشنبه ۲۵ اسفند ماه ۱۴۰۱، سازمان عفو بین الملل با انتشار گزارشی تفصیلی به رفتار خشونت آمیز صورت گرفته بر علی کودکان بازداشت شده در جریان اعتراضات اخیر ایران پرداخت.
به گزارش حقوق بشر در ایران، امروز پنجشنبه ۲۵ اسفند ماه ۱۴۰۱، در ادامه تلاشهای گسترده بین المللی برای نشان دادن شدت سرکوب گسترده شهروندان از طرف ارگانهای امنیتی و شبه نظامی جمهوری اسلامی بر علیه شهروندان معترض بازداشت شده در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، سازمان عفو بین الملل با انتشار گزارشی که با استناد به شهادت تنی چند از وکلای دادگستری، افراد شکنجه شده و یا خانواده های آنها تنظیم شده به نکات مهمی اشاره کرده است.
براساس این گزارش که با توجه به مصاحبه کارشناسان سازمان عفو بین الملل با چند تن از وکلا و یا خانواده های کودکان بازداشت شده در جریان این اعتراضات تنظیم شده به استفاده ارگانهای امنیتی از انواع و اقسام شکنجه ها جسمی، جنسی، روحی و روانی بر علیه کودکان بازداشت شده در جریان این اعتراضات به قصد اعتراف گیری اجباری از آنها، تجاوز و یا آسیبهای جنسی به کودکان بازداشت شده در بازداشتگاهها، ضایع کردن شخصیت و مقام انسانی بازداشت شدگان توسط بازجویان، ضرب و شتم و محرومیت از دسترسی بازداشت شدگان به آب، غذا، محرومیت از حق درمان بازداشت شدگان از جمله مواردی است که در این گزارش به آن اشاره شده است.
ترجمه متن گزارش سازمان عفو بین الملل در ادامه می آید:
“سازمان عفو بین‌الملل امروز اعلام کرد که نیروهای امنیتی در ایران برای سرکوب شهروندان در جریان تظاهرات سراسری، اقدامات هولناکی از جمله ضرب و شتم، شلاق، شوک الکتریکی، تجاوز جنسی و سایر خشونت‌های جنسی را علیه کودکان معترضی که سنین ۱۲ سال هستند مرتکب شدند.
عفو بین‌الملل، با توجه به سپری شدن ۶ ماه از اعتراضات سراسری مردمی در ایران، که جرقه آن با جان باختن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت شروع شد، خشونت‌هایی را که علیه کودکان دستگیر شده یا در جریان اعتراضات و پس از آن دستگیر شده‌اند، آشکار می‌کند. این تحقیق شیوه‌های شکنجه‌ای را که سپاه پاسداران، نیروهای شبه‌نظامی بسیج، پلیس امنیت عمومی و سایر نیروهای امنیتی علیه دختران و پسران در بازداشت برای تنبیه و تحقیر آنها به قصد گرفتن (اعتراف‌های اجباری) به کار می‌بردند، افشا می‌کند.
براساس این گزارش، ماموران امنیتی، کودکان را از خانواده‌هایشان جدا کرده و آنها را در معرض آسیبهای غیرقابل درک قرار دادند و این بطور کامل مردود است که ارگانهای امنیتی این چنین شیوه های جنایتکارانه را به کودکان آسیب پذیر اعمال کردند و درد و رنج شدیدی را بر آنان و خانواده هایشان تحمیل کرده و زخم های جسمی و روحی شدیدی بر جای گذاشته اند.
دیانا الطاهاوی، معاون مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در خاورمیانه و شمال آفریقا، گفت:”این خشونت علیه کودکان یک استراتژی عمدی را برای درهم شکستن روحیه شاداب جوانان کشور و جلوگیری از مطالبه آزادی و حقوق بشر نشان می‌دهد.”
معاون مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در خاورمیانه و شمال آفریقا، در ادامه افزود:”مسئولان قضایی و امنیتی ایران، باید فوراً همه کودکانی را که صرفاً به دلیل تظاهرات مسالمت آمیز بازداشت شدند آزاد کنند و تحقیقات موثر و بی طرفانه ای را در خصوص شکنجه کودکان مذکور انجام دهند. ما از همه کشورها می‌خواهیم تا اقدامات جهانی خود را در خصوص شکنجه های صورت گرفته بر کودکان با در نظر گرفتن اقدامات حقوقی و کیفری بر طبق قوانین جاری بین المللی اعمال کنند.”
از زمان شروع تحقیقات عفو بین‌الملل در مورد سرکوب وحشیانه اعتراضات ۱۴۰۱توسط مقامات ایرانی، این سازمان بین المللی مدافع حقوق بشر، به اسنادی دست پیدا کرده که دستکم ۷ کودک تحت شکنجه قرار گرفتند. این سازمان از قربانیان و خانواده‌های آنها با توجه به گفته های این افراد در مورد شکنجه گسترده علیه تعداد زیادی از کودکان از ۱۹ شاهد عینی، از جمله دو وکیل و ۱۷ زندانی بزرگسال که در کنار کودکان نگهداری می‌شدند، دریافت کرده است. این افراد، از استان های سراسر ایران از جمله آذربایجان شرقی، گلستان، کرمانشاه، خراسان رضوی، خوزستان، لرستان، مازندران، سیستان و بلوچستان، تهران و زنجان بودند.
سازمان عفو بین‌الملل هرگونه اشاره به جزئیات شناسایی، مانند سن کودکان و استان‌هایی که در آن بازداشت شده‌اند را حذف کرده است تا از آنها و خانواده‌هایشان در برابر انتقام جویی از طرف حکومت جمهوری اسلامی در ایران محافظت کند.
همچنین، مسئولان قضائی و امنیتی در ایران تائید کردند که تعداد کل افراد بازداشت شده در ارتباط با اعتراضات بیش از ۲۲۰۰۰ نفر بوده است. رسانه های دولتی گزارش دادند که کودکان بخش قابل توجهی از معترضان را تشکیل می دهند، در حالی که آنها آماری از تعداد بازداشت شدگان کودک ارائه نکردند.
سازمان عفو بین‌الملل، بر اساس شهادت ده‌ها زندانی از سراسر کشور که شاهد بازداشت تعداد زیادی کودک از سوی نیروهای امنیتی بوده‌اند، همراه با این واقعیت که کودکان و جوانان در خط مقدم اعتراضات بوده‌اند، تخمین می‌زند که هزاران کودک ممکن است در میان قربانیان اعتراضات سال ۱۴۰۱ در ایران باشند.
یافته‌های سازمان عفو بین‌الملل نشان می‌دهد که کودکان بازداشت شده، مانند بزرگسالان، اغلب با چشم‌بند به بازداشتگاه‌هایی که توسط سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات، پلیس امنیت عمومی، واحد تحقیقات پلیس ایران (آگاهی) یا بسیج اداره می‌شوند، منتقل می‌شوند و پس از روزها یا هفته ها بازداشت بدون ارتباط با خانواده های خود و یا در پی ناپدید شدن اجباری، آنها به زندان های شناخته شده منتقل شدند. ماموران لباس شخصی شهروندان را در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ یا پس از آن در خیابان ها ربودند، آنها را به مکان‌های غیررسمی مانند انبارها و یا سایر مکان‌های دورافتاده منتقل و به شدت آنها را شکنجه کردند. این گونه آدم ربایی ها بدون هیچ گونه روند قانونی و با هدف تنبیه، ارعاب و بازدارندگی کودکان از شرکت در تظاهرات انجام شده است.
بسیاری از کودکان برخلاف استانداردهای بین‌المللی در کنار بزرگسالان نگهداری می‌شوند و در معرض همان الگوهای شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها قرار گرفتند. یکی از زندانیان سیاسی بزرگسال به سازمان عفو بین‌الملل گفت که در یک استان، نیروهای شبه نظامی بسیج، چند پسر را مجبور کردند که پاهایشان را باز کرده و در یک صف در کنار زندانیان بزرگسال بایستند و با شوکر به ناحیه تناسلی آنها شوک الکتریکی وارد کردند.
به نظر می رسد اکثر کودکانی که در ۶ ماه گذشته دستگیر شدند، گاهی با قرار وثیقه در انتظار تحقیقات یا ارجاع به دادگاه آزاد شدند. بسیاری از آنها تنها پس از اجبار به امضای نامه های “توبه” و وعده خودداری از “فعالیت های سیاسی” و شرکت در تجمعات حامی دولت آزاد شدند.
قبل از آزادی آنها، ماموران دولتی اغلب کودکان را تهدید می کردند که در صورت افشا کردن اتهامات و یا دستگیری بستگان شان در صورت شکایت، تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
حداقل در ۲ مورد ثبت شده توسط سازمان عفو بین‌الملل، علیرغم تهدید به انتقام، خانواده‌های قربانیان شکایت های رسمی را به مقامات قضایی ارائه کردند، اما هیچکدام مورد بررسی قرار نگرفت.
اسناد سازمان عفو بین‌الملل همچنین نشان می‌دهد که مأموران امتیتی و انتظامی از تجاوز جنسی و سایر خشونت‌های جنسی، از جمله شوک الکتریکی به اندام‌های تناسلی، لمس اندام‌های تناسلی و تهدید به تجاوز به عنوان سلاحی علیه کودکان زندانی برای شکستن روحیه آنها، تحقیر و تنبیه آنها و یا گرفتن اعتراف استفاده می‌کردند. این مورد، توسط زنان و مردان زندانی بزرگسال گزارش شده است.
همچنین، نیروهای امنیتی، به دختران بازداشت شده توهین های جنسی کردند و آنها را متهم کردند که می خواهند بدن آنها را برهنه برهنه کنند.
یکی از مادران به سازمان عفو بین الملل گفت:”ماموران امنیتی در حالی که پسرش ناپدید شده بود با شلنگ به او تجاوز کردند و آنها پسرم را آنقدر حلق آویز کردند که احساس کرده بود دستانش در حال کنده شدن است. پسر او در ادامه به مادر خود گفته بود که (مجبور شدم آنچه را که آنها می خواستند بگویم زیرا آنها با شلنگ من به من تجاوز کردند و یا دستم را می گرفتند و به زور از من انگشت نگاری می کردند).”
نیروهای امنیتی به طور مرتب کودکان را در زمان دستگیری، در وسایل نقلیه در حین انتقال و در مراکز بازداشت مورد ضرب و شتم قرار می دهند. سایر روش های شکنجه بازگو شده عبارتند از شلاق زدن، شوک الکتریکی با استفاده از شوکر، تجویز اجباری قرص های ناشناس و یا نگه داشتن سر کودکان زیر آب برای مدت طولانی، تمام این موارد با هدف اعتراف گیری اجباری از طرف بازجویان صورت گرفته است.
در یک مورد، چند دانش آموز به دلیل نوشتن شعار اعتراضی (زن، زندگی، آزادی) روی دیوار دستگیر شدند که بستگان یکی از این دانش آموزان به سازمان عفو بین‌الملل گفت:”ماموران دولتی لباس شخصی پسران را ربودند، آنها را به مکان غیر رسمی بردند، شکنجه کردند و تهدید به تجاوز کردند و ساعاتی بعد آنها را بصورت نیمه هوشیار به منطقه‌ای دورافتاده منتقل کردند.”
وی همچنین به بستگان خود گفته بود:”به ما شوک الکتریکی زدند، با قُنداق تفنگ به صورتم کوبیدند، به پشتم شوک الکتریکی زدند و با باتوم به پاها، پشت و دستانم زدند. آنها تهدید کردند که اگر به کسی بگوییم، دوباره ما را بازداشت خواهند کرد و بدتر از این با ما خواهند کرد و اجساد ما را به خانواده‌هایمان تحویل می‌دهند.”
قربانیان و خانواده‌ها همچنین به سازمان عفو بین‌الملل گفتند که نیروهای امنیتی چگونه کودکان را خفه می‌کردند، آنها را از بازوهایشان آویزان می‌کردند یا از روسری‌هایی که به دور گردن‌شان پیچیده بود آویزان می‌کردند و آنها را مجبور به انجام اعمال تحقیرآمیز می‌کردند.
پسری گفت:”آنها به ما (بیش از ده نفر) گفتند که برای نیم ساعت صدای مرغ در بیاوریم که (تخم‌گذاری) کنیم. من تنها فردی بودم که در آن بازداشتگاه با سن کم در میان متهمان بزرگسال آنجا بودم. در یک بازداشتگاه دیگر، ۳۰نفر از ما را در قفسی که برای ۵ نفر ساخته شده بود، به زور محبوس کردند.”
ماموران وابسته به ارگانهای امنیتی، از شکنجه روانی شامل تهدید به مرگ برای تنبیه و ارعاب کودکان و یا مجبور کردن آنها به اعترافات اجباری استفاده کردند. رسانه های دولتی اعترافات اجباری حداقل ۲ پسر بازداشت شده در اعتراضات را پخش کرده است.
مادر دختری که توسط ماموران اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شده بود به سازمان عفو بین الملل گفت:”او را به سوزاندن روسری، توهین به رهبری و سرنگونی جمهوری اسلامی متهم کردند و به او گفتiه بودند که به اعدام محکوم خواهد شد. آنها او را تهدید کردند که به کسی نگوید … آنها او را مجبور کردند که اسناد را امضا کند و انگشت نگاری کند. او کابوس می بیند و جایی نمی رود. او حتی نمی تواند کتاب های مدرسه اش را بخواند.”
کودکان همچنین در شرایط ظالمانه و غیرانسانی بازداشت، از جمله ازدحام بیش از حد، دسترسی ضعیف به توالت و وسایل شستشو، محرومیت از غذای کافی و آب آشامیدنی، قرار گرفتن در معرض سرمای شدید و سلول انفرادی طولانی مدت نگهداری می شوند. دختران بدون توجه به نیازهای جنسیتی آنها در زندانها و بازداشتگاه ها محبوس شدند. کودکان همچنین از مراقبت های پزشکی کافی، از جمله جراحات ناشی از شکنجه محروم شدند.”
