گزارشی از بلاتکلیفی ۵ شهروند بازداشت شده در زاهدان و شهرستان خاش
حقوق بشر در ایران ـ امروز چهارشنبه ۱۶ فروردین ماه ۱۴۰۲، پنج تن از شهروندان بازداشت شده در جریان اعتراضات سراسری در زاهدان بطور بلاتکلیف و محروم از حقوق اولیه یک متهم بسر می برند.
به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از حال وش، امروز چهارشنبه ۱۶ فروردین ماه ۱۴۰۲، بنیامین کوهکن ـ متولد: ۱۳۸۵ ـ فرزند: حمید رضا، به همراه برادر خود الیاس کوهکن ـ متولد: ۱۳۸۲ ـ یاسین کبدانی ـ متولد: ۱۳۸۳ ـ فرزند: غلامعلی، محمد درویش نارویی (گرگیج) ـ متولد: ۱۳۸۳ ـ فرزند عبدالرحمن و یک شهروند دیگر با نام یاسین ریگی مقدم ـ متولد: ۱۳۸۲ ـ فرزند: حمیدالله، جملگی پنج شهروند اهل زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان، پس از گذشت بیش از ۹۱ روز از تاریخ دستگیری، بطور بلاتکلیف بسر می برند و از حقوق اولیه یک متهم محروم هستند.
براساس این گزارش، بلاتکلیفی بنیامین کوهکن، الیاس کوهکن، یاسین کبدانی و محمد درویش نارویی در حالی تداوم دارد که این شهروندان در دوران بازجویی تحت شدیدترین فشارهای جسمی، روحی و روانی (شکنجه) برای اعتراف بر علیه خود قرار گرفتند که از جمله آنها پخش اعترافات تلویزیونی این شهروندان در خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، مبنی بر اینکه این شهروندان به خودروی گشت نیروی انتظامی در زاهدان شلیک کردند.
همچنین، در حال حاضر بنیامین کوهکن، در تاریخ ۱۶ بهمن ماه ۱۴۰۱، در کانون اصلاح و تربیت زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان، بر اثر فشارهای روحی روانی ناشی از شکنجه و ضرب و شتم با خوردن مایع دستشویی و شامپو اقدام به خودکشی کرده بود.
لازم به اشاره است، بنیامین کوهکن، الیاس کوهکن، یاسین کبدانی و محمد درویش نارویی، در تاریخ ۱۴ دی ماه ۱۴۰۱،توسط نیروهای امنیتی در شهر زاهدان، بازداشت و پس از انتقال به یکی از بازداشتگاههای امنیتی در آن شهر و طی مراحل بازجویی در تاریخ ۵ بهمن ماه ۱۴۰۱، به قرنطینه بهداشتی زندان مرکزی زاهدان منتقل شدند و در تاریخ ۷ بهمن ماه ۱۴۰۱، الیاس کوهکن، و در تاریخ ۹ بهمن ماه همان سال هم بنیامین کوهکن، یاسین کبدانی و محمد درویش نارویی (گرگیج) به بند کانون اصلاح و تربیت در زاهدان منتقل شدند.
این شهروندان، در دوران بازجویی و بازپرسی، از حقوق اولیه یک متهم برای دسترسی به وکیل در یک فرایند دادرسی محروم بودند.
از سوی دیگر، یاسین ریگی مقدم، سحرگاه ۲۲ دی ماه ۱۴۰۱، در پی یورش نیروهای لباس شخصی به منزل وی در شهرستان خاش از توابع استان سیستان و بلوچستان، بازداشت و پس از انتقال به زاهدان و طی مراحل بازجویی در یکی از بازداشتگاه های امنیتی در آن شهر سپس به بند ۹ زندان مرکزی زاهدان منتقل شد.
تداوم بلاتکلیفی یاسین ریگی در حالی ادامه دار شده که خانواده وی پیگیری های حقوقی بسیاری را برای تعیین وضعیت او انجام دادند اما پاسخ درستی از طرف دادسرا و مسئولان قضایی دریافت نکردند و طی این مدت وی ۱ ملاقات و ۲ تماس تلفنی در حد ۵ دقیقه با خانواده اش داشته است.
سرکوب آزادی بیان و ممانعت از انتشار عقاید و دیدگاههای مختلف در یک جامعه، ناقض ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است. در این مفاد قانونی بر حق افراد بر انتشار افکار، عقاید، نظریات و دیدگاههای سیاسی و عقیدتی بدون محدودیت مرزی تاکید شده است.
بازداشت خودسرانه، بلاتکلیف نگه داشتن متهم در بازداشت و ممانعت از دسترسی فرد در دوران بازجویی، بازپرسی و دادرسی به وکیل مورد نظر خود و منع دسترسی به سایر ملزومات در یک فرآیند دادرسی، ناقض ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.
همچنین برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه توسط قاضی، بازجو و بازپرس بیطرف از جمله حقوقی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تاکید شده است.
در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون تاکید شده است.
