حقوق بشر در ایران – امروز چهارشنبه ۲ آذر ماه ۱۴۰۱، سها مرتضایی، فعال دانشجویی برای سپری کردن دوران حبس خود به زندان اوین منتقل شد.
به گزارش حقوق بشر در ایران، صبح یکشنبه ۳۰ آبان ماه ۱۴۰۱، سها مرتضایی، فعال صنفی دانشجویان، پس از بازداشت توسط نیروهای امنیتی برای تحمل دوران حبس تعزیری ۳ سال و ۸ ماه خود به زندان اوین منتقل شد. این فعال دانشجویی، در حالی که با رتبه ۱۰ در آزمون سراسری برای ورود به مقطع دکترای علوم سیاسی پذیرفته شده بود به دلیل فعالیتهای صنفی و دانشجوی خود از ادامه تحصیل محروم و در نوزدهمین روز از تحصن اعتراضی خود در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۸ در خوابگاه دانشگاه تهران توسط نیروهای امنیتی بازداشت و اوایل بهمن ماه همان سال بطور موقت آزاد شده بود.
بازداشت سها مرتضایی برای تحمل حبس تعزیری اش در حالی صورت گرفت که از قبل هیچگونه ابلاغیه ای از واحد اجرای احکام دادسرای زندان اوین برای این فعال صنفی دانشجویان ارسال نشده بود.
لازم به ذکر است، در تاریخ ۳۰ آبان ماه ۱۴۰۱، سها مرتضایی، در حالی که به قصد رفتن سر کار از محل سکونت خود در تهران خارج شده بود پس از بازداشت خشونت آمیز توسط نیروهای امنیتی برای تحمل حبس به زندان اوین منتقل شد.
سها مرتضایی، اواسط آبان ماه ۱۳۹۹، توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی از بابت اتهام (اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت کشور) به تحمل ۶ سال حبس تعزیری محکوم شد. این حکم پس از اعلام اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ۳ سال و ۸ ماه حبس تعزیری کاهش پیدا کرد.
در تاریخ ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸، پس از ارجاع پرونده سها مرتضائی به به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران، جلسه دادرسی وی در تاریخ ۱۹ شهریور ماه ۱۳۹۹، به ریاست ابوالقاسم صلواتی برگزار و سها مرتضائی به همراه وکیل مدافع خود دفاعیاتشان را به دادگاه ارائه کرده بودند.
- بیشتر بخوانید: ارجاع پرونده سها مرتضائی, فعال دانشجوئی به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران
- بیشتر بخوانید: سها مرتضائی، دانشجوی ستاره دار محروم از تحصیل محاکمه شد
سها مرتضائی، در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹، توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ریاست احمد زرگر از بابت بازداشت این فعال صنفی دانشجویان در جریان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ به تحمل ۱ سال حبس تعزیری و ۲ سال محرومیت از فعالیت در احزاب و دستهجات سیاسی و صنفی و رسانهای محکوم شد. این فعال دانشجوئی در مرحله بدوی توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ماشالله احمدزاده از بابت اتهام (اجتماع و تبانی) به تحمل ۶ سال حبس تعزیری محکوم شده بود.
- بیشتر بخوانید: محکومیت سها مرتضایی فعال دانشجوئی به ۶سال حبس تعزیری
- بیشتر بخوانید: دادگاه تجدیدنظر: محکومیت سها مرتضائی به تحمل حبس تعزیری/ همزمان با احضار جهت اجرای حکم حبس
در تاریخ ۲ بهمن ماه ۱۳۹۸، این فعال صنفی دانشجویان، پس از طی مراحل بازجوئی و بلاتکلیفی طولانی مدت با تودیع قرار وثیقه ای به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان بطور موقت و تا ابلاغ حکم نهایی دادگاه آزاد شد.
این فعال صنفی دانشجویان، در تاریخ ۱۰ دی ماه ۱۳۹۸، به بهانه آزادی از بازداشت به دستور بازپرس شعبه ۱ دایره بازپرسی دادسرای امنیت تهران از بند امنیتی زندان اوین خارج و سپس با چشم بند و دستبند به بند زنان زندان قرچک ورامین منتقل شد.
مرتضایی، در جریان اعتراضات دی ماه در تاریخ ۱۶ دی ماه ۱۳۹۶، به همراه ۴۳ تن دیگر از دانشجویان و فعالان صنفی دانشجویی بازداشت و سپس به بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده بود. همزمان با بازداشت این دانشجویان ۲۷ تشکل شورای صنفی از دانشگاههای مختلف ایران در واکنش به بازداشت گسترده آنها، در تاریخ ۱۳ دی ماه ۱۳۹۶ در نامهای به وزیر علوم با اعلام اعتراض خواستار آزادی بی قید و شرط آنان شده بودند. سها مرتضائی چندی بعد با اتمام مراحل بازجوئی و تفهیم اتهام با تودیع قرار وثیقه بطور موقت از بازداشت آزاد شد.
سها مرتضائی، پس از آزادی از بازداشت از ادامه تحصیل در دانشگاه محروم شد و پس از اطلاع وی از محرومیتش از تحصیل علیرغم قبولی با رتبه ۱۰ در آزمون سراسری ورود به دانشگاه در مقطع دکترای علوم سیاسی و روابط بین الملل، تحصن اعتراضی را به مدت ۱۹ روز در محوطه دانشگاه تهران با هدف بازگشت به تحصیل برگزار کرده بود و خواستار بازگشت به کلاس دانشگاه برای ادامه تحصیل خود شده بود.
- بیشتر بخوانید: برگزاری دستکم ۶ تجمع اعتراضی
این فعال دانشجویی، در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۸, در نوزدهمین روز از تحصن اعتراضی خود در خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران توسط ماموران امنیتی بازداشت و به بند امنیتی ۲۰۹ وزارت اطلاعات منتقل شد و در تاریخ ۲ بهمن ماه ۱۳۹۸، پس از طی مراحل بازجوئی و بلاتکلیفی طولانی مدت با تودیع قرار وثیقه ای به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان بطور موقت و تا ابلاغ حکم نهایی دادگاه آزاد شد.این بازداشت مرتبط با اعتراضات آبان ماه ۱۳۹۸ نبوده است.
در تاریخ ۱۴ آذر ماه ۱۳۹۸، حقوق بشر در ایران، با انتشار گزارشی از احضار خانواده سها مرتضائی به اداره پیگری وزارت اطلاعات و بازجوئی توام با تهدید آنها خبر داده بود. همچنین در زمانی که سها مرتضائی در تحصن اعتراضی خود بسر می برد مادرش پس از احضار به دفتر حراست و کمیته انضباطی دانشگاه تهران از وی خواسته شده بود که برگه ای که در آن بر مبتلا بودن سها مرتضائی، دانشجوی رتبه ۱۰ کنکور دکترای علوم سیاسی به بیماری روانی را تائید می کند را امضا کند که مادر این فعال صنفی دانشجویان ضمن سر باز زدن از امضا آن برگه بشدت با این کار مخالفت کردند.
در ادامه آن جلسه که علاوه بر مادر سها مرتضائی و رئیس حراست دانشگاه تهران، یک نفر دیگر هم با عنوان روانشناس از طرف حراست دانشگاه در آن جلسه حاضر بود مادر سها مرتضائی تهدید شده بود که چنانچه فرزندش به تحصن خود ادامه بدهد بازداشت و علاوه بر میزان ۶ سال حبس تعزیری قبلی از بابت پرونده ای جدید هم به تحمل ۲ سال و ۶ ماه دیگر به حبس او اضافه خواهد شد. بعد از این تهدید به افزایش حکم زندان برای سها مرتضائی، رئیس حراست دانشگاه تهران به مادر سها مرتضایی میگوید که میتواند برگهای را امضا کند تا از طرف دانشگاه تهران سها مرتضایی به بیمارستان روانی منتقل شود و بوسیله شوک الکتریکی که به او داده می شود دست از کارهای خود بردارد.
سرکوب فعالان دانشجوئی و بیان اتهامات امنیتی بر علیه این دسته از شهروندان از جمله موارد ناقض حقوق بشر و در راستای سرکوب آزادی بیان و عقیده در ایران است و در اسناد بین المللی حقوق بشر در ماده ۱۹ اعلامیه جهانی و همچنین ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ نیز بر آن تاکید شده است.
بازداشت افراد بدون تفهیم اتهام فرد و عدم امکان دسترسی به وکیل برای متهم ناقض ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.
برخورداری افراد از حق روند دادرسی عادلانه از جمله حقوق سلب نشدنی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز بر آن تاکید شده است.
در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون نیز مورد تاکید شده است.