حقوق بشر در ایران ـ امروز یکشنبه ۱۳ فروردین ماه ۱۴۰۲، زندانیان محبوس در زندان مرکزی شهر زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان با انواع و اقسام محرومیتها در پی فقدان مدیریت صحیح در این زندان مواجه هستند.
به گزارش حقوق بشر در ایران به نقل از کمپین فعالین بلوچ، امروز یکشنبه ۱۳ فروردین ماه ۱۴۰۲، زندان مرکزی شهر زاهدان واقع در استان سیستان و بلوچستان، به ریاست پیری و دستیاران وی شامل سیاه سر ـ رئیس حفاظت اطلاعات آن زندان اداره می شود با در نظر گرفتن محدودیتهای شدید بر علیه زندانیان از جمله وضعیت نامطلوب بهداشت و درمان، علاوه بر نارضایتی زندانیان در بسیاری مواقع منجر به جان باختن و یا آسیبهای جبران ناپذیری به آنها شده است.
براساس این گزارش، آزار و اذیت های گوناگون بر علیه زندانیان، فقدان امکانات و تجهیزات گرمایش و سرما زا در فصول مختلف سال، وضعیت فاجعه بار بهداری زندان، کیفیت نامطلوب تغذیه زندانیان، تراکم بالای جمعیت در بندهای نگهداری زندانیان و اعمال ممانعت از حق استفاده زندانیان از سرویسهای بهداشتی در برخی ساعات شبانه روز از جمله بخشی از وضعیت نامناسب زندانیان در زندان مرکزی زاهدان است.
به نقل از یک منبع مطلع:”صبحانه زندانیان ساعت ۷:۳۰ عر روز صبح توزیع می شود و پس از آن، زندانیان را از بندها خارج کرده و تا ساعت ۱۲ ظهر در حیاط زندان نگهداری می شوند. در روزهای بسیار سرد و حتی روزهای بسیار گرم زندانیان مجبور هستند چندین ساعت در حیاط باشند.”
این منبع مطلع خاطرنشان کرد:”در بندهای ۱ تا ۸ زندان مرکزی زاهدان، بیش از حد ظرفیت زندانی نگهداری می شود و در برخی از بندها آمار زندانیان نزدیک به ۷۰۰ نفر رسیده است و همین مساله منجر به عدم امنیت برای زندانیان، کمبود فضا برای استراحت و یا نگهداری آنها شده است. اما زندانیان محبوس در بند ۹ زندان مرکزی زاهدان مه جملگی آنها زندانیان سیاسی ـ امنیتی هستند از حق هواخوری محروم و تحت نظارت و کنترل دوربین های مداربسته روز و شب خود را سپری می کنند.”
این منبع مطلع در ادامه نیز افزود:”در بهداری زندان مرکزی زاهدان، با توجه به فقدان امکانات، نبود تجهیزات بهداشت و درمان، عدم حضور پزشکان متخصص، زمینه ای برای عدم امنیت برای زندانیان در زمینه بهداشت درمان بوجود آمده و طی روزهای اخیر هم یکی از زندانیان محبوس در این زندان، بر اثر بیماری عفونی در ناحیه معده و عدم اعزام وی به مرکز درمانی خارج از زندان، جان خود را از دست داد.”
اما نکته عجیب در این گزارش، اعمال محدودیت بر علیه زندانیان برای استفاده از سرویسهای بهداشتی است که مسئولان زندان از ساعت ۹ شب تا ساعت ۱۱ شب سرویسهای بهداشتی را قفل کرده و پس از آن زندانیان مجاز هستند بصورت ۲ نفره از سرویسهای بهداشتی استفاده کنند و صبح ها هم از ساعت ۷ الی ۸ صبح به زندانیان اجازه استفاده از سرویسهای بهداشتی داده می شود و چنانچه در ساعاتی غیر از این زمانها زندانی از سرویسهای بهداشتی استفاده کند در اقدامی تنبیهی به بند قرنطینه زندان منتقل می شود که محدودیتهای بسیاری دارد.
از سوی دیگر، ورود و مصرف انواع موادمخدر و قرص های روان گردان در داخل بندهای زندان مرکزی زاهدان است که به طور قطع نقش برخی از کارکنان در توزبع انواع مخدر در زندان بر هیچ کسی پوشیده نیست و همین مساله برای برخی از آنها بعنوان شغلی پر سود شده است.
محرومیت افراد از دسترسی به خدمات پزشکی، مراقبتهای طبی و درمانی در زندانها به مثابه شکنجه و ناقض ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است.
بازداشت خودسرانه، بلاتکلیف نگه داشتن متهم در بازداشت و ممانعت از دسترسی فرد در دوران بازجویی، بازپرسی و دادرسی به وکیل مورد نظر خود و منع دسترسی به سایر ملزومات در یک فرآیند دادرسی، ناقض ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ است.
همچنین برخورداری افراد از حق دادرسی عادلانه توسط قاضی، بازجو و بازپرس بیطرف از جمله حقوقی است که در ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تاکید شده است.
در ماده ۵ از قانون آئین دادرسی کیفری بر اطلاع یافتن متهم در اسرع وقت از اتهامات انتسابی و فراهم کردن حق دسترسی به وکیل و سایر حقوق دفاعی مذکور در قانون تاکید شده است.
