رد درخواست اعاده دادرسی به حکم اعدام آروین قهرمانی در دیوان عالی کشور

حقوق بشر در ایران ـ امروز شنبه ۵ خرداد ماه ۱۴۰۳، آروین(ناتان)قهرمانی، شهروند یهودی محکوم به «قصاص نفس» در خطر اجرای حکم اعدام قرار دارد. 

به گزارش حقوق بشر در ایران، طی روزهای اخیر، آروین(ناتان)قهرمانی، شهروند یهودی، متهم به «قتل عمد» و محبوس در زندان دیزل آباد استان کرمانشاه، در پی رد درخواست اعاده دادرسی، در خطر اجرای حکم اعدام قرار گرفته است. 

رد درخواست اعاده دادرسی به حکم «قصاص نفس» آروین(ناتان) قهرمانی، در حالی است که چندی پیش، رُز پرتو، روزنامه نگار و از  نزدیکان این زندانی، در گفتگو با گزارشگر حقوق بشر در ایران اعلام کرد:”تلاشهای بسیاری برای جلب رضایت ولی دم مقتول از سو نزدیکان و خانواده آروین(ناتان) قهرمانی، صورت گرفته اما هیچ یک از تلاشها ثمر بخش نبوده و بعنوان آخرین گزینه، وساطت شخصیتهای هنری و ورزشی برجسته برای نجات این زندانی از اعدام است و به همین علت تمام تلاش ها تا آخرین لحظه برای نجات آروین(ناتان) قهرمانی، در جریان است.” 

پیستر نیز، حکم اعدام صادره بر علیه آروین قهرمانی(ناتانل)، پس از بررسی مجدد توسط قضات شعبه دیوان عالی کشور به شعبه اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب استان کرمانشاه ارجاع شده بود و این در حالی است که آروین قهرمانی(ناتانل)، با توجه به اینکه محکوم به «قتل عمد» فردی مسلمان با نام امیر شکری، در یک نزاع شده با اعمال مفاد آئین دادرسی کیفری و با لحاظ کردن اینکه متعهم فردی غیرمسلمان است از حقوق اولیه خود برای دادرسی در روندی عادلانه و توسط قاضی و بازپرس بی طرف محروم بوده است. 

صدور حکم اعدام بر علیه آروین قهرمانی(ناتانل)، با واکنش جامعه یهودیان ایران مواجه شده و این گروه مذهبی در ایران، با ابراز نگرانی، درخصوص این حکم اعدام خواستار تلاش جوامع حقوق بشری در ایران و جهان برای نجات آروین قهرمانی(ناتانل)، از اعدام شده و دکتر همایون سامه‌ یح، رئیس انجمن یهودیان ایران، نیز در توضیحات خود خطاب به تعدادی از شهروندان توضیح داده است که «تقاضاهای ملاقات با خانواده مقتول و نیز با امام جمعه جدید کرمانشاه، حجت الاسلام حاج شیخ محمد حسن رحیمیان، رد شده‌اند». همچنین تلاش‌های وی و سایر نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله نماینده نطنز برای میانجیگری و جلب رضایت خانواده مقتول نیز به نتیجه نرسیده است. پیشنهاداتی از جمله ساختن یک مدرسه به نام مقتول علاوه بر تامین دیه نیز مورد پذیرش اولیای دم قرار نگرفته است.

تلاشهای جامعه یهودیان ایران و کرمانشاه، برای جلب رضایت ولی دم امیر شکری و نجات آروین قهرمانی(ناتانل)، هم بی ثمر بوده و با توجه به این مساله احتمال اجرای ناگهانی اعدام این متهم به «قتل عمد» طی روزهای پیش رو بی شاز گذشته قوت گرفته است. 

لازم به اشاره است، آروین قهرمانی(ناتانل)، در سال ۱۴۰۱۷ به اتهام «قتل عمد» امیر شکری، در یک درگیری فیزیکی، توسط ماموران نیروی انتظامی(اداره آگاهی) در استان کرمانشاه، دستگیر و پس از طی مراحل بازجویی ها و بازپرسی در نهایت توسط قاضی شعبه دادگاه کیفری۱ استان کرمانشاه به اعدام محکوم و حکم «قصاص نفس» صادره پس از ارجاع پرونده آروین قهرمانی(ناتانل)، به شعبه دیوان عالی کشور، عینا تائید شده است. 

این پرونده نگرانی‌های بسیاری را در جامعه یهودیان ایران برانگیخته است. فعالان حقوق بشر بر این باورند که احکام قصاص و تفاوت‌هایی که در اجرای قوانین بین مسلمانان و غیر مسلمانان وجود دارد، نشانگر تبعیض سیستماتیک علیه اقلیت‌های مذهبی در ایران است. قوانین قصاص در ایران بر اساس ایدئولوژی دینی تنظیم شده و در بسیاری از موارد به نفع شهروند مسلمان تبعیض‌آمیز است. 

در ماده ۳۸۲ قانون آئین دادرسی کیفری عنوان شده:”هرگاه زن مسلمانی عمداً کشته شود، حق قصاص ثابت است لکن اگر قاتل، مرد مسلمان باشد، ولی دم باید پیش از قصاص، نصف دیه کامل را به او بپردازد و اگر قاتل، مرد غیر مسلمان باشد، بدون پرداخت چیزی قصاص می شود. در قصاص مرد غیر مسلمان به سبب قتل زن غیر مسلمان، پرداخت ما به التفاوت دیه آنها لازم است.” 

همچنین، در ماده ۳۸۸ قانون آئین داردسی کیفری اعلام شده:”زن و مرد مسلمان، در قصاص عضو برابرند و مرد به سبب آسیبی که به زن وارد میکند، به قصاص محکوم می شود لکن اگر دیه جنایت وارد بر زن، مساوی یا بیش از ثلث دیه کامل باشد، قصاص پس از پرداخت نصف دیه عضو مورد قصاص به مرد، اجراء می شود. حکم مذکور در صورتی که مجنی علیه زن غیر مسلمان و مرتکب مرد غیر مسلمان باشد نیز جاری است. ولی اگر مجنی علیه، زن مسلمان و مرتکب، مرد غیر مسلمان باشد، مرتکب بدون پرداخت نصف دیه، قصاص می شود.” 

صدور و اجرای احکام اعدام، ناقض اسناد بین المللی حقوق بشر از جمله ماده ۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی و ماده ۵ اعلامیه اعلامیه جهانی حقوق بشر است. 

سازمان عفو بین الملل، در تاریخ ۱۶ فروردین ماه ۱۴۰۳، با انتشار گزارشی به تشریح وضعیت صدور و اجرای احکام اعدام در ایران پرداخت و در آن گزارش، تاکید کرد که حداقل ۴۸۱ اعدام – بیش از نیمی از کل ۸۵۳ اعدام ثبت شده در سال ۲۰۲۳ برای جرایم مربوط به مواد مخدر انجام شده است و از سوی دیگر، تعداد اعدام ها در سال ۲۰۲۳ بالاترین میزان ثبت شده از سال ۲۰۱۵ است و نشان دهنده افزایش ۴۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ و افزایش ۱۷۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ است. اعدام در ایران، تا سال ۲۰۲۴ ادامه دارد و حداقل ۹۵ اعدام تا ۲۰ مارس ثبت شده است. تعداد اعدام های ثبت شده توسط سازمان عفو بین الملل حداقل ارقام است و این سازمان معتقد است که تعداد واقعی بالاتر است. 

به دلیل عدم شفافیت مقامات ایران، پی بردن به تعداد واقعی اعدامها در این کشور دشوار است و قطعا تعداد به مراتب بالاتر از رقم اعلام شده است.